Θα γυρίσουν να μας κοιτάξουν ή θα μείνουμε στην πετρελαιοκίνητη ΑΗΚ θέλουμε – δεν θέλουμε;

Κατανοητή η σπουδή χιλιάδων νοικοκυριών να αξιοποιήσουν και τις τελευταίες ώρες μέχρι την ολοκλήρωση της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών net metering, για να προλάβουν να καταθέσουν εντός της ημέρας αιτήσεις με αυτό το σύστημα, καθώς είναι οικονομικά πιο συμφέρον για τους ιδιοκτήτες φωτοβολταϊκών από το νέο σύστημα net billing.
Θα ‘πρεπε να είχαν φροντίσει νωρίτερα. Με το Φωτοβολταϊκά για Όλους η αρχική επένδυση ήταν μηδενική για τους καταναλωτές, πλην περιπτώσεων που οι εγκαταστάτες χρέωναν κάτι παραπάνω από την οροφή δαπάνης που είχε θέσει το υπουργείο. Πολλοί εγκαταστάτες σεβάστηκαν εκείνη την οροφή και χιλιάδες εγκατέστησαν φωτοβολταϊκά χωρίς να πληρώσουν μπροστά. Και δίνουν τώρα τη δόση των 150 ευρώ ανά δίμηνο.
Δημιουργείται τεχνητή σύγχιση από γνωστούς κύκλους της ενέργειας, που μια χαρά τα κονόμησαν και από τα οικιακά και από τα εμπορικά φωτοβολταϊκά και ετοιμάζονται τώρα «να την κάνουν» και με την αποθήκευση, το νέο πάρτυ που στήνεται.
Δεν ετοίμασε, λένε, η ΑΗΚ πλαίσιο για το νέο καθεστώς. Μα υπάρχει πλαίσιο και το καθόρισε η ΡΑΕΚ από το ‘24, ενσωματώνοντας τη νομοθεσία σε ρυθμιστική απόφαση. Η οποία λέει τα εξής απλά, όπως… απλά είναι όλα, φαινομενικά, στη λιανική ανταγωνιστική αγορά:
1. Όσοι έχουν τοποθετήσει φωτοβολταϊκά net metering συνεχίζουν ως να μη συνέβη τίποτα, μέχρι να λήξει το συμβόλαιο τους. Θα δίνουν την πλεονάζουσα πάμφθηνη ενέργειά τους στην ΑΗΚ, ως να ήταν μπαταρία και θα την παίρνουν πίσω χωρίς να πληρώνουν τη διαφορά στο κόστος παραγωγής, που τις βραδινές ώρες αιχμής είναι πολύ υψηλό.
2. Όσοι θα καταθέσουν αιτήσεις για φωτοβολταϊκό στέγης μετά την 1/1/2026, θα διέπονται από το net billing, όπως συμβαίνει σχεδόν σε όλη την ΕΕ. Θα δίνουν την πλεονάζουσα ενέργεια στον προμηθευτή της αρεσκείας τους και -στη βάση διμερούς συμβολαίου- θα πληρώνονται ανά κιλοβατώρα. Και όταν αργότερα την ίδια μέρα θα παίρνουν πίσω τις κιλοβατώρες που χρειάζονται, θα τις πληρώνουν στην τιμή που επίσης θα συμφωνηθεί με τον προμηθευτή, η οποία, λόγω αυξημένου κόστους παραγωγής, θα είναι κατά πολύ υψηλότερη. Αν θέλουν, μπορούν να βάλουν αποθήκευση, για να μειώσουν το πλεόνασμα που θα στέλνουν στο δίκτυο.
Φωνάζουν οι… κύκλοι: «Δεν ετοίμασε πλάνο η ΑΗΚ και δεν ξέρουμε πόσο θα αγοράζει το πλεόνασμα από τα οικιακά net billing». Καλά, οι ιδιώτες προμηθευτές ετοίμασαν πλάνο; Μας ενημέρωσαν αν θα αγοράζουν το ρεύμα μας και σε ποια τιμή; Όχι. Και μάλλον δεν θα μας πουν γιατί πιθανότατα δεν θα ενδιαφερθούν. Δεν τους ενδιαφέρουν οι οικιακοί καταναλωτές. Δεν πουλούν στους οικιακούς. Θα μείνουμε στην ΑΗΚ της καρδιάς μας, θέλουμε δεν θέλουμε. Μέχρι νεωτέρας.
Όμως, βγήκε ο πρόεδρος της ΑΗΚ στη Βρετού και απόρησε ο άνθρωπος: Μα όλα αυτά ήταν γνωστά από καιρό. Ξέραμε πως πάμε στο net billing και θα αλλάξουν οι διαδικασίες, γιατί εκπλήσσονται σήμερα;
Και εξήγησε ο άνθρωπος ότι λήφθηκε απόφαση η ΑΗΚ -ο μόνος ρυθμιζόμενος παραγωγός και προμηθευτής στον τόπο (οι άλλοι είναι ανεξέλεγκτοι ή, συστημικότερα, αυτοελέγχονται μέσω της αγοράς) να αγοράζει ως Προμήθεια το πλεονάζον ρεύμα όσων ΘΑ βάλουν από 1/1/2026 net billing προς 11 σεντ την κιλοβατώρα. Το κόστος αποφυγής (κάτι σαν κόστος παραγωγής) του συμβατικού ηλεκτρισμού είναι λίγο πάνω από 17 σεντ. Άρα η ΑΗΚ θα βάζει στο μείγμα της φθηνότερη ενέργεια από αυτήν που παράγει η ίδια ΑΛΛΑ πλέον (για τους net billingάδες) θα χρεώνει τις επιστρεφόμενες κιλοβατώρες σε υψηλότερη τιμή, αναλόγως του κόστους παραγωγής όταν δεν παράγεται ρεύμα από ΑΠΕ.
Είναι «καλή» τιμή τα 11 σεντ; Δεν ξέρουμε. Μπορεί όμως η ΑΗΚ να αναθεωρήσει αργότερα τη χρέωση, αναλόγως των συνθηκών που θα δημιουργηθούν. Και θεωρητικά υπάρχει περιθώριο στους ιδιώτες παραγωγούς ή προμηθευτές να αγοράζουν το πράσινο οικιακό ρεύμα κατά τι ακριβότερα, για να ελκύσουν πελάτες για το σύνολο των αναγκών τους. Θα το κάνουν; Μάλλον όχι, μεσοπρόθεσμα.
Το νέο σύστημα είναι πιο δίκαιο για όσους ΔΕΝ έχουν και ΔΕΝ μπορούν να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά στέγης. Για την πολύ μεγάλη πλειοψηφία των οικιακών, δηλαδή. Και ευτυχώς που η Κυβέρνηση δεν ενέδωσε αυτή τη φορά στις πιέσεις να υπαναχωρήσει. Διότι σήμερα επιβαρύνονται ακριβότερα για κάθε κιλοβατώρα, ώστε να δουλεύουν αγκομαχώντας οι ενεργοβόρες γεννήτριες της ΑΗΚ για να παράξουν ΚΑΙ το ρεύμα των ιδιοκτητών φωτοβολταϊκών, χωρίς αυτοί να πληρώνουν το ακριβές κόστος του ηλεκτρισμού που καταναλώνουν.