Yλοποίηση Κρατικού Προϋπολογισμού: Ετήσια μείωση στα έσοδα, αύξηση στις δαπάνες

Η υλοποίηση του Κρατικού Προϋπολογισμού σε σχέση με τα έσοδα κατά τους πρώτους 11 μήνες του 2025 παρουσίασε μείωση σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, ενώ αντιθέτως μικρή αύξηση παρουσίασε η υλοποίηση του κρατικού προϋπολογισμού σε σχέση με τις δαπάνες, όπως ανακοίνωσε την Τρίτη το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας.
Παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα της έκθεσης υλοποίησης του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο από 1η Ιανουαρίου μέχρι 30ή Νοεμβρίου 2025, το Γενικό Λογιστήριο αναφέρει ότι ο Κρατικός Προϋπολογισμός, ο οποίος ετοιμάζεται σε ταμειακή βάση, παρουσιάζει για το έτος 2025 αύξηση στα έσοδα κατά 4% (2025: €11,75 δισ., 2024: €11,28 δισ.) και μείωση στις δαπάνες της τάξεως του 4% (2025: €13,01 δισ., 2024: €13,60 δισ.).
Προστίθεται ότι η προϋπολογιζόμενη αύξηση στα έσοδα οφείλεται κυρίως σε άνοδο των άμεσων και έμμεσων φόρων κατά €0,27 δισ. και €0,17 δισ. αντίστοιχα, ενώ η προϋπολογιζόμενη μείωση στις δαπάνες οφείλεται κυρίως σε μειωμένες αποπληρωμές δανείων κατά €0,76 δισ., σε συνδυασμό με αυξημένες δαπάνες για κοινωνικές παροχές κατά €0,15 δισ.
Αναφορικά με την υλοποίηση του Κρατικού Προϋπολογισμού, σημειώνεται ότι στο τέλος Νοεμβρίου 2025 τα έσοδα ανήλθαν σε €8,60 δισ., ποσό το οποίο αντιστοιχεί σε 73% του κρατικού προϋπολογισμού (2024: €9,20 δισ., 82%) και οι πραγματικές δαπάνες ανήλθαν σε €9,59 δισ., ποσό το οποίο αντιστοιχεί σε υλοποίηση ύψους 74% (2024: €9,65 δισ., 71%).
Ακολούθως, επισημαίνεται ότι η υλοποίηση του Κρατικού Προϋπολογισμού σε σχέση με τα έσοδα παρουσιάζει μείωση από την αντίστοιχη περσινή περίοδο (2025: 73%, 2024: 82%), κυρίως λόγω μείωσης στις αναλήψεις αανείων κατά €1,05 δισ., η οποία αντισταθμίζεται με αύξηση στους άμεσους και έμμεσους φόρους κατά €0,17 δισ. και €0,14 δισ. αντίστοιχα, ενώ η υλοποίηση του κρατικού προϋπολογισμού σε σχέση με τις δαπάνες παρουσιάζει μικρή αύξηση (2025: 74%, 2024: 71%), κυρίως λόγω αύξησης στις μεταβιβάσεις και επιχορηγήσεις κατά €0,14 δισ.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τα έσοδα του κράτους, αναφέρεται ότι οι έμμεσοι φόροι αυξήθηκαν κατά €0,14 δισ. (4%) σε σχέση με το 2024, κυρίως λόγω της αύξησης των εσόδων από Φ.Π.Α. κατά €0,07 δισ. (2025: €2,92 δισ., 2024: €2,85 δισ.), των εσόδων από άλλους έμμεσους φόρους κατά €0,04 δισ. (2025: €0,49 δισ., 2024: €0,45 δισ.) και των εσόδων από φόρους κατανάλωσης κατά €0,03 δισ. (2025: €0,49 δισ., 2024: €0,46 δισ.).
Αντίστοιχα, οι άμεσοι φόροι αυξήθηκαν κατά €0,17 δισ. (6%) σε σχέση με το 2024, κυρίως λόγω αύξησης του φόρου εισοδήματος νομικών και φυσικών προσώπων κατά €0,13 δισ. (2025: € 2,92 δισ., 2024: €2,79 δισ.). Επίσης, μέχρι το τέλος Νοεμβρίου 2025 οι αναλήψεις δανείων ανήλθαν στα €0,09 δισ. (2024: €1,14 δισ.).
Σχετικά με την υλοποίηση του Κρατικού Προϋπολογισμού συνολικών δαπανών, για την κατηγορία μισθοδοσία, συντάξεις και φιλοδωρήματα η υλοποίηση στο τέλος Νοεμβρίου παρουσιάζει μικρή μείωση ύψους €0,03 δισ., από €3,04 δισ. το 2024 σε €3,01 δισ. το 2025.
Επιπλέον, οι αποπληρωμές δανείων και τόκων μέχρι το τέλος Νοεμβρίου ανήλθαν στα €1,87 δισ. (2024: €2,06 δισ.), εκ των οποίων τα €1,23 δισ. (2024: €1,07 δισ.) αφορούν την αποπληρωμή δανείων εξωτερικού, τα €0,56 δισ. (2024: €0,63 δισ.) τους τόκους δανεισμού και τις επιβαρύνσεις, και τα €0,08 δισ. (2024: €0,37 δισ.) την αποπληρωμή δανείων εσωτερικού.
Επιπρόσθετα, οι δαπάνες σε κοινωνικές παροχές μέχρι το τέλος Νοεμβρίου ανήλθαν σε €1,70 δισ. (2024: €1,65 δισ.), παρουσιάζοντας αύξηση της τάξεως των €0,05 δισ. (3%), η οποία οφείλεται κυρίως στην αύξηση της χορηγίας στο Ταμείο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ύψους €0,03 δισ. (2025: €0,04 δισ., 2024: €0,01 δισ.), στην αύξηση στις παροχές υγείας κατά €0,05 δισ. (2025: €0,74 δισ., 2024: €0,69 δισ.) και στη μείωση στις παροχές κοινωνικής πρόνοιας κατά €0,02 δισ. (2025: €0,62 δισ., 2024: €0,64 δισ.).
Περαιτέρω, οι μεταβιβάσεις και επιχορηγήσεις μέχρι το τέλος Νοεμβρίου ανήλθαν σε €1,63 δισ. (2024: €1,49 δισ.), παρουσιάζοντας αύξηση ύψους €0,14 δισ. (9%) σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, κυρίως λόγω αύξησης της χορηγίας προς τους δήμους κατά €0,06 δισ. (2025: €0,11 δισ., 2024: €0,05 δισ.), του ιδίου πόρου ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος κατά €0,04 δισ. (2025: €0,20 δισ., 2024: €0,16 δισ.) και της Γενικής Κυβερνητικής Εισφοράς στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων κατά €0,05 δισ. (2025: €0,61 δισ., 2024: €0,56 δισ.).
Οι λειτουργικές και άλλες δαπάνες μέχρι το τέλος Νοεμβρίου ανήλθαν σε €0,83 δισ. (2024: €0,90 δισ.) παρουσιάζοντας μείωση ύψους €0,07 δισ. (8%).
Το Γενικό Λογιστήριο σημειώνει ότι την τελευταία δεκαετία, ο μέσος όρος υλοποίησης του κρατικού προϋπολογισμού συνολικών δαπανών μέχρι τον Νοέμβριο ανερχόταν στο 73%, με το χαμηλότερο ποσοστό υλοποίησης για το έτος 2018 να οφείλεται κυρίως στη χρονική κατανομή των πληρωμών του δημόσιου χρέους, ενώ το ποσοστό υλοποίησης για το 2025 ανέρχεται στο 74%.
Ακολούθως, αναφορικά με την υλοποίηση του Κρατικού Προϋπολογισμού αναπτυξιακών δαπανών, αναφέρεται ότι η υλοποίηση κεφαλαιουχικών δαπανών (μέχρι τέλος Νοεμβρίου ανήλθε στα €326,7 εκ. και οφείλεται κυρίως στις δαπάνες για το οδικό δίκτυο, ύψους €74,9εκ., στις δαπάνες για κατασκευαστικά έργα, ύψους €51,1 εκ., στις δαπάνες για ανέγερση, επέκταση και βελτιώσεις κυβερνητικών κτηρίων, ύψους €34,1 εκ., στις δαπάνες για αποχετευτικά και υδατικά συστήματα, ύψους €29,4 εκ., στις δαπάνες για αγορά γης και κτηρίων, ύψους €26,5 εκ., στις δαπάνες για ανέγερση, επέκταση και βελτιώσεις σχολικών κτηρίων ύψους €25,5 εκ., στις δαπάνες για αγορά σταθερών και κινητών μηχανημάτων, ύψους €14,9 εκ. στις δαπάνες για αγορά άλλων στοιχείων ενεργητικού, ύψους €14,5 εκ., και o στις δαπάνες για αγορά εξοπλισμού, ύψους €10,0 εκ.
Αντίστοιχα, η υλοποίηση συγχρηματοδοτούμενων και άλλων χρηματοδοτικών δαπανών μέχρι τέλος Νοεμβρίου ανήλθε στα €190,4 εκ. και οφείλεται κυρίως σε συγχρηματοδοτούμενα έργα που υλοποιούνται από μη κυβερνητικές υπηρεσίες, ύψους €55,7 εκ., στο σχέδιο Επιδότησης Διδάκτρων και Σίτισης Παιδιών μέχρι 4 ετών, ύψους €18,4 εκ., σε έργα που συγχρηματοδοτούνται από Ταμεία Εσωτερικών Υποθέσεων, ύψους €13,2 εκ., στην κρατική συνεισφορά στο Ταμείο Πληρωμών ΚΟΑΠ, ύψους €12,0, στο Σχέδιο Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω Κατοικίες, ύψους €11,7 εκ., στα σχέδια χορηγιών της Υπηρεσίας Βιομηχανίας και Τεχνολογίας, ύψους €9,5εκ., στο Σχέδιο Προώθησης Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, ύψους 7,3 εκ., σε Συγχρηματοδοτούμενα Κατασκευαστικά Έργα, ύψους €7,1 εκ., σε Ευρωπαϊκά Ανταγωνιστικά Προγράμματα, ύψους €6,9 εκ., στο Σχέδιο Ενίσχυσης Νέας Επιχειρηματικής Δραστηριότητας, ύψους €5,8 εκ., στις δράσεις για Αντιμετώπιση Αναντιστοιχίας Δεξιοτήτων/ Νέο Σύστημα Αξιολόγησης/Ψηφιακού Μετασχηματισμού ύψους, €4,0 εκ., και στο Σχέδιο Ανταγωνιστικότητας για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, ύψους €3,9 εκ.
Στην κατηγορία χορηγίες, συνεισφορές και επιχορηγήσεις, η υλοποίηση μέχρι το τέλος Νοεμβρίου ανήλθε στα €203,8 εκ. και οφείλεται κυρίως στη χορηγία στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, ύψους €109,7 εκ., στη χορηγία στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, ύψους €57,9 εκ., στη χορηγία στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, ύψους €8,6 εκ., και τη χορηγία στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου, ύψους €6,5 εκ.
Τέλος, η υλοποίηση των κοινωνικών παροχών μέχρι το τέλος Νοεμβρίου ανήλθε στα €90,2 εκ. και οφείλεται κυρίως στη χορηγία για το Ταμείο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ύψους 44,5 εκ., στις χορηγίες σε Εθελοντικούς Οργανισμούς, ύψους €14,9 εκ., στο πρόγραμμα κρατικών υποτροφιών, ύψους €13,2 εκ., σε πολιτιστικές παροχές, ύψους €9,0 εκ, στη χορηγία μαθητικής πρόνοιας, ύψους €2,8 εκ., και σε παροχές στέγασης, ύψους €2,7 εκ.
Την τελευταία δεκαετία, ο μέσος όρος υλοποίησης του κρατικού προϋπολογισμού αναπτυξιακών δαπανών μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, ανερχόταν στο 50%, με το ποσοστό υλοποίησης για το 2025 να ανέρχεται στο 56%, εκ των οποίων 2% οφείλεται στη μείωση του αρχικού προϋπολογισμού κατά 67,1 εκ., καταλήγει η έκθεση.
Πηγή: ΚΥΠΕ