ReArm Europe: «Πράσινο φως» από το ΕΚ για περισσότερα κονδύλια της ΕΕ στην άμυνα

Νέα ώθηση στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και της τεχνολογικής βάσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης δίνει η νομοθεσία που εγκρίθηκε την Τρίτη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κατόπιν συμφωνίας με το Συμβούλιο, στο πλαίσιο του σχεδίου ReArm Europe. Το νέο θεσμικό πλαίσιο επιτρέπει τη διοχέτευση περισσότερων ευρωπαϊκών κονδυλίων σε επενδύσεις που σχετίζονται με την άμυνα, χωρίς τη δημιουργία νέων προϋπολογισμών, αλλά μέσω της προσαρμογής υφιστάμενων χρηματοδοτικών εργαλείων της ΕΕ.
Η νομοθεσία τροποποιεί τους κανόνες σειράς ευρωπαϊκών προγραμμάτων, όπως η Πλατφόρμα Στρατηγικών Τεχνολογιών για την Ευρώπη, το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη», το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» και ο Μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη». Στόχος είναι η καλύτερη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων για την ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας, της καινοτομίας και της στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης, σε ένα περιβάλλον αυξημένων γεωπολιτικών προκλήσεων.
Κατά τις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διεύρυνε το πεδίο εφαρμογής των μέτρων, εντάσσοντας ρητά την ανάγκη ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της ΕΕ απέναντι σε υβριδικές απειλές και ξένες παρεμβάσεις. Παράλληλα, οι ευρωβουλευτές διασφάλισαν αυξημένη στήριξη προς την αμυντική βιομηχανία της Ουκρανίας, καθώς και τη συμμετοχή της χώρας στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, υπογραμμίζοντας τη γεωπολιτική διάσταση της νέας νομοθεσίας.
Στο πεδίο της έρευνας και της καινοτομίας, το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη» θα μπορεί πλέον να χρηματοδοτεί μη στρατιωτικές εφαρμογές με δυνητική στρατιωτική χρήση, τις λεγόμενες εφαρμογές «διπλής χρήσης», διατηρώντας παράλληλα τη στήριξη σε καθαρά μη στρατιωτικά έργα. Οι αμυντικές τεχνολογίες εντάσσονται ως τέταρτος στρατηγικός τομέας στην Πλατφόρμα Στρατηγικών Τεχνολογιών για την Ευρώπη, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη στήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων, νεοφυών εταιρειών και μικρών επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης, οι οποίες συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες πρόσβασης σε χρηματοδότηση.
Η νέα νομοθεσία επιτρέπει επίσης τη χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους υποδομών μεταφορών διπλής χρήσης μέσω του Μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη», συμπεριλαμβανομένων διαδρόμων στρατιωτικής κινητικότητας. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορεί να θέτει όρους σχετικά με τη χώρα προέλευσης του εξοπλισμού και των υπηρεσιών που θα χρησιμοποιούνται, ενισχύοντας την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία των επενδύσεων.
Ο εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Rihard Kols, χαρακτήρισε τη νομοθεσία σημαντικό βήμα προσαρμογής της Ένωσης στη νέα πραγματικότητα ασφάλειας, τονίζοντας ότι πρόκειται για πιο στρατηγική χρήση των υφιστάμενων εργαλείων και όχι για νέους προϋπολογισμούς. Όπως ανέφερε, το Κοινοβούλιο διασφάλισε κρίσιμες προτεραιότητες, όπως η στήριξη της καινοτομίας στον τομέα της άμυνας και η συμμετοχή της Ουκρανίας στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας.
Το κείμενο εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με ευρεία πλειοψηφία και αναμένεται πλέον η τυπική έγκριση από το Συμβούλιο, πριν από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και την έναρξη ισχύος του. Η πρωτοβουλία εντάσσεται στη συνολική στρατηγική της Ένωσης για ενίσχυση της αμυντικής της ικανότητας και της ευρωπαϊκής βιομηχανικής βάσης, όπως αποτυπώνεται και στη Λευκή Βίβλο «Ευρωπαϊκή Άμυνα – Ετοιμότητα 2030».
Το πρόγραμμα «EP: Your Voice, Your Future» συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του προγράμματος επιχορηγήσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στον τομέα της επικοινωνίας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν συμμετείχε στην προετοιμασία του και δεν φέρει καμία ευθύνη, ούτε και συνδέεται με κάποιο τρόπο με τις πληροφορίες ή τις απόψεις που διατυπώνονται στο πλαίσιο του προγράμματος, για το οποίο οι μόνοι υπεύθυνοι είναι οι συντάκτες, οι ερωτηθέντες, οι εκδότες ή οι φορείς αναμετάδοσης του προγράμματος, σύμφωνα με το ισχύον δίκαιο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν φέρει επίσης καμία ευθύνη για τυχόν βλάβες, άμεσες ή έμμεσες, που ενδέχεται να προκύψουν από την υλοποίηση του προγράμματος.