Jerusalem Post: Η Άγκυρα αναδεικνύεται στο πιο επικίνδυνο μέτωπο για Ισραήλ

Από τις 7 Οκτωβρίου 2023, η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του Ισραήλ υποστηρίζει ότι η χώρα απειλείται από επτά διαφορετικά μέτωπα. Ωστόσο, σταδιακά αλλά με συνέπεια, διαμορφώνεται ένα όγδοο απειλητικό μέτωπο, το οποίο σε πολλές πτυχές είναι πιο επικίνδυνο από τα υπόλοιπα.
Σύμφωνα με άρθρο γνώμης στην The Jerusalem Post, του απόστρατου υποστράτηγου των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων Γκιόρα Άιλαν η Τουρκία, η οποία μέχρι περίπου πριν από 23 χρόνια ήταν ένας από τους σημαντικότερους συμμάχους του Ισραήλ, έχει μετατραπεί σε πραγματικό εχθρό από τότε που ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέλαβε την εξουσία.
Οι βασικοί παράγοντες που εξηγούν τη συγκρουσιακή και απειλητική στάση της Τουρκίας απέναντι στο Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα είναι η θρησκευτική της κοσμοθεωρία, η εθνική της αντίληψη και η μεγαλομανία. Ωστόσο, η επιρροή του Ερντογάν δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας που διαμορφώνει το τουρκικό ήθος.
Ακολουθεί το άρθρο:
Για να γίνει κατανοητό το πλήρες πλαίσιο, πρέπει να εξεταστεί η πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί εδώ και πάνω από έναν αιώνα. Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία για αιώνες κυριαρχούσε τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και στα Βαλκάνια, κατέρρευσε.
Η Τουρκία, σύμμαχος τότε της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας, ηττήθηκε. Στη Διάσκεψη της Λωζάνης, τον Ιούλιο του 1923, υποχρεώθηκε να αποδεχθεί τους όρους των νικητριών δυνάμεων – της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ελλάδας. Η βασικότερη τουρκική παραχώρηση αφορούσε το εδαφικό ζήτημα: η χώρα αναγκάστηκε να υποχωρήσει στα σύνορα που αναγνωρίζονται μέχρι σήμερα.
Το γεγονός ότι υποχρεώθηκε να περιοριστεί σε αυτά τα σύνορα δεν σημαίνει ότι τα αποδέχθηκε. Αντιθέτως. Πριν από περισσότερα από είκοσι χρόνια, όταν οι σχέσεις Τουρκίας–Ισραήλ ήταν καλές και οι ένοπλες δυνάμεις των δύο χωρών συνεργάζονταν στενά, είχα, ως υποστράτηγος των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων, πολλές συναντήσεις με Τούρκους ομολόγους μου. Σε ανεπίσημες συζητήσεις, μου έλεγαν τα εξής:
«Κατανοούμε ότι οι ημέρες της μεγάλης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έχουν περάσει και δεν περιμένουμε να επιστρέψουν. Όμως δεν αποδεχόμαστε τα σύνορα που μας επιβλήθηκαν το 1923. Τα “φυσικά” σύνορα της Τουρκίας πρέπει να επεκταθούν τουλάχιστον σε τρία σημεία: στα νότια, στο Αιγαίο Πέλαγος και στην Κύπρο.
Όσον αφορά τα νότια σύνορα, τα δίκαια και σωστά σύνορα είναι εκείνα που ακολουθούν τη γραμμή μεταξύ της πόλης του Χαλεπίου στη Συρία και της πόλης της Μοσούλης στο Ιράκ.
Όσον αφορά το Αιγαίο Πέλαγος, τη θάλασσα που χωρίζει την Τουρκία από την Ελλάδα, δεν θεωρούμε σωστό ότι δεκάδες νησιά – ορισμένα σε απόσταση λίγων μόνο χιλιομέτρων από τις τουρκικές ακτές – ανήκουν στην Ελλάδα από το 1923. Το σωστό σύνορο μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας θα έπρεπε να περνά στο μέσο του Αιγαίου, μεταξύ της τουρκικής και της ελληνικής ηπειρωτικής χώρας, με αποτέλεσμα πολλά νησιά να περάσουν στην τουρκική κυριαρχία.
Όσον αφορά την Κύπρο, ολόκληρο το βόρειο τμήμα της θα έπρεπε να ανήκει στην Τουρκία».
Από τότε που ο Ερντογάν ανέλαβε την εξουσία, η τουρκική εθνική υπερηφάνεια όχι μόνο ενισχύθηκε, αλλά προστέθηκαν δύο ακόμη διαστάσεις: η μεγαλομανής προσωπικότητα του Τούρκου προέδρου και η αυστηρά ισλαμιστική του ιδεολογία.
Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, το Ισραήλ μπορούσε να συνυπάρξει με τη εχθρική στάση της Τουρκίας, καθώς αυτή περιοριζόταν κυρίως σε λόγια: δηλητηριώδεις δηλώσεις, προσπάθειες πρόκλησης μέσω του στολίσκου προς τη Γάζα το 2010 και χρηματοδότηση προκλήσεων στην Ιερουσαλήμ.
Τα τελευταία δύο χρόνια, ωστόσο, είναι εμφανής μια ριζοσπαστικοποίηση της τουρκικής εχθρικής στάσης απέναντι στο Ισραήλ – μια ριζοσπαστικοποίηση που αντανακλά πλέον και διάθεση μετάβασης σε στρατιωτική αντιπαράθεση.
Τρεις εξελίξεις ενθαρρύνουν τον Ερντογάν:
Πρώτον, η διεθνής απομόνωση του Ισραήλ μετά τον πόλεμο στη Γάζα.
Δεύτερον, η επιτυχία της Τουρκίας στη Συρία, όπου πέτυχε αλλαγή καθεστώτος, διασφαλίζοντας την πίστη της νέας ηγεσίας προς την Άγκυρα, καθώς αυτή εξαρτάται από τη στρατιωτική στήριξη της Τουρκίας.
Τρίτον, η προσωπική σχέση και οι καλές σχέσεις του Ερντογάν με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει δηλώσει δημόσια ότι «τον αγαπά».
Το Ισραήλ φαίνεται να αντιλαμβάνεται το μέγεθος της τουρκικής απειλής. Η πιθανότητα αυτή να μετατραπεί σε άμεση στρατιωτική σύγκρουση εξακολουθεί να φαίνεται περιορισμένη, κυρίως επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες θα κάνουν ό,τι μπορούν για να την αποτρέψουν.
Ωστόσο, η σοβαρότητα της απειλής, εάν τελικά εκδηλωθεί, είναι εξαιρετικά ανησυχητική. Η Τουρκία διαθέτει ένα μεγάλο και υψηλής ποιότητας ναυτικό και, αν αποφασίσει να επιτεθεί στο Ισραήλ, είναι απολύτως ικανή να επιβάλει ναυτικό αποκλεισμό.
Παράλληλα, το Ισραήλ θα μπορούσε να βρεθεί σε μια περιορισμένη στρατιωτική αντιπαράθεση με την Τουρκία στον εναέριο χώρο της Συρίας, καθώς δεν μπορεί να παραιτηθεί από τον έλεγχο του νότιου τμήματος της χώρας. Ο έλεγχος αυτός αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ελευθερία δράσης της ισραηλινής πολεμικής αεροπορίας απέναντι στο Ιράν.
Υπό αυτές τις συνθήκες, θα ήταν προτιμότερο το Ισραήλ να συνεργαστεί στενότερα με την Κύπρο και την Ελλάδα, καθώς και οι δύο χώρες αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο τουρκικής επιθετικότητας εναντίον τους.
Η ιρανική απειλή, αφενός, και η πιθανή τουρκική απειλή, αφετέρου, θεωρούνται οι σοβαρότεροι στρατηγικοί κίνδυνοι. Οι απειλές αυτές – και η ανάγκη προετοιμασίας απέναντί τους – εξηγούν γιατί το Ισραήλ οφείλει να αποφύγει την αναζωπύρωση του πολέμου στη Γάζα και στον Λίβανο, όπου διατηρεί το πλεονέκτημα, και να κατευθύνει τους πόρους του προς την αντιμετώπιση πολύ μεγαλύτερων και μακροπρόθεσμων ρίσκων.