Influencers στην Κύπρο: Επηρεάζουν ή παραπλανούν;

Της Κωνσταντίνας Νεοφύτου
Η άνοδος του influencer marketing στην Ευρώπη και στην Κύπρο είναι μεν εντυπωσιακή αλλά συνοδεύεται από κενά, παραλείψεις και μια ανάγκη για ξεκάθαρους κανόνες. Παρότι οι influencers θεωρούνται πλέον «έμποροι» υπό το ευρωπαϊκό δίκαιο καταναλωτή, μόλις ένας στους 5 δηλώνει ξεκάθαρα ότι μια δημοσίευση είναι χορηγία. Έρευνες δείχνουν ότι το 72% των πληρωμένων αναρτήσεων στην Ευρώπη δεν φέρουν σήμανση, ενώ μόνο 20% των creators αποκαλύπτουν ότι ένα περιεχόμενο είναι διαφημιστικό.
Την ώρα που χώρες όπως η Γαλλία έχουν θεσπίσει αυστηρό νομικό πλαίσιο (με πρόστιμα έως €300.000 και ακόμη και φυλάκιση 2 ετών), το οποίο οδήγησε σε 84% συμμόρφωση το 2025, η κυπριακή αγορά βρίσκεται ακόμη σε φάση προσαρμογής.
Σε αυτό το πλαίσιο, στο οικονομικό ένθετο της εκπομπής Alpha Ενημέρωση φιλοξενήθηκε η Χριστιάνα Πασχαλίδου, Διευθύντρια του Φορέα Ελέγχου Διαφήμισης, για να ξεκαθαρίσει τι ισχύει, πού υπάρχουν κενά και πώς προστατεύεται ο καταναλωτής.
Η ραγδαία άνοδος των influencers στην Κύπρο
Σύμφωνα με την κ. Πασχαλίδου, «ο ΦΕΔ πραγματοποίησε έρευνα την άνοιξη του 2024 σε εταιρείες που πωλούν απευθείας στον καταναλωτή. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι:
- 77% των εταιρειών συνεργάζονται με influencers.
- 60% διατηρούν το ίδιο budget για το 2024.
- 30% το αυξάνουν.
- Το influencer marketing αντιστοιχεί περίπου στο 8,35% της συνολικής διαφημιστικής δαπάνης μεγάλων brands.
Με την κ. Πασχαλίδου να προσθέτει ότι είναι πλέον μέρος της διαφήμισης και των εκστρατειών των εταιρειών και ότι για πολλές επιχειρήσεις, το influencer marketing αποτελεί σταθερό κομμάτι του προϋπολογισμού τους.
Τι ισχύει στην Κύπρο: Κανόνες, hashtags και υποχρεώσεις
Η Κύπρος έχει μπει πλέον στη διαδικασία ρύθμισης, με συνεργασία μεταξύ Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή και Φορέα Ελέγχου Διαφήμισης (ΦΕΔ).
Μάλιστα, έχει δημιουργηθεί Οδηγός για Influencer Marketing, ως παράρτημα του Κώδικα Διαφήμισης, όπου διευκρινίζεται:
Τι πρέπει να κάνουν οι influencers
- Να χρησιμοποιούν εργαλεία γνωστοποίησης των πλατφορμών (π.χ. “Paid Partnership”).
- Να χρησιμοποιούν hashtags όπως #διαφήμιση, #συνεργασία, #ad.
- Η σήμανση πρέπει να εμφανίζεται αμέσως, στην αρχή της λεζάντας.
Τι πρέπει να κάνουν οι εταιρείες
- Να περιλαμβάνουν στις συμβάσεις ρήτρες συμμόρφωσης.
- Να ενημερώνουν τους συνεργάτες τους για τις υποχρεώσεις του νόμου.
- Να φέρουν ίσου βαθμού ευθύνη όταν υπάρχει παράβαση.
Όπως τόνισε η κ. Πασχαλίδου, «οι διαφημιζόμενοι έχουν την ευθύνη των διαφημίσεων που τους αφορούν. Αν υπάρξει παράπονο, ενημερώνουμε και την εταιρεία και τον influencer.»
Πόσες καταγγελίες έγιναν και τι παραβάσεις εντοπίστηκαν
Ο ΦΕΔ έχει εξετάσει σχεδόν 4.000 αναρτήσεις, ενώ ο αριθμός αναμένεται να πολλαπλασιαστεί χάρη στη χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης στον έλεγχο.
Οι πιο συχνές παραβάσεις αφορούν τη μη αναγραφή ότι μια ανάρτηση είναι διαφημιστική, παραπλανητικούς ισχυρισμούς και προώθηση προϊόντων χωρίς να αναφέρονται περιορισμοί/όροι.
Πρόσφατα, όπως αποκάλυψε η κ. Πασχαλίδου, «υπήρξε περίπτωση όπου επιβλήθηκε πρόστιμο €2.000 σε influencer για παράλειψη γνωστοποίησης χορηγίας». Ο ΦΕΔ δεν επιβάλλει χρηματικές κυρώσεις, εξήγησε, αλλά απαιτεί τροποποίηση ή απόσυρση μιας ανάρτησης. Τα πρόστιμα τα επιβάλλει η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή.
Τι μπορεί να κάνει ο καταναλωτής;
Ο καταναλωτής μπορεί πολύ εύκολα να κάνει παράπονο στο fed.org.cy με την ανωνυμία του να διατηρείται πλήρως. Οι πολίτες μπορούν επίσης να απευθυνθούν στην Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή, ειδικά αν θεωρούν ότι έχουν υποστεί ζημιά και θέλουν να διεκδικήσουν αποζημίωση.