Bloomberg: Η πιο δύσκολη ώρα για την Ευρώπη – Πώς θα αποφύγει ρήξη με ΗΠΑ

Το μήνυμα δεν θα μπορούσε να είναι πιο σαφές. Σε μια 33σέλιδη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας που υπεγράφη από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο Λευκός Οίκος ανέφερε ότι η Ευρώπη κινδυνεύει να εξαφανιστεί, εκτός και αν αλλάξει την κουλτούρα και την πολιτική της.
Για τους Κιρ Στάρμερ, Εμανουέλ Μακρόν και Φρόιντριχ Μερτς, η χρονική στιγμή της τελευταίας επίθεσης του βασικού συμμάχου τους – πολύ παρόμοια με την περίφημη ομιλία του αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς στο Μόναχο τον Φεβρουάριο – ήταν αποκαλυπτική, σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg. Έγινε ακριβώς τη στιγμή που ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία εισέρχεται σε μια πιθανώς αποφασιστική φάση.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ανησυχούν για τις προσπάθειες των ΗΠΑ να συνάψουν μια συμφωνία που συντάχθηκε με τη Ρωσία και η οποία ενδεχομένως θα αποτελούσε μια συνθηκολόγηση της Δύσης. Το γεγονός αυτό έχει κλονίσει την εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση Τραμπ και έχει εγείρει πιο υπαρξιακά ερωτήματα: Η διατλαντική συμμαχία διαλύεται, μπορεί η Ευρώπη να υπερασπιστεί τον εαυτό της;
Οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες παρομοιάζουν μερικές φορές τη διαχείριση της πολιτικής του Τραμπ για την Ουκρανία με μια βόλτα σε τρενάκι λούνα παρκ. Αυτή τη στιγμή, βρίσκονται μπροστά σε μια ιδιαίτερα απότομη πτώση.
Οι σύμμαχοι του Κιέβου ήλπιζαν ότι η Ουκρανία θα βρισκόταν σε «καλύτερη θέση», δήλωσε ο Στάρμερ στο Bloomberg τον Οκτώβριο. Είχαν ξεπεράσει την αναστάτωση που προκάλεσε ο Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τη σύνοδο κορυφής με τον Ρώσο πρόεδρο Βλάντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα. Οι ΗΠΑ φαινόταν να υιοθετούν μια πιο σκληρή στάση έναντι της Μόσχας, επιβάλλοντας κυρώσεις στις μεγάλες ρωσικές ενεργειακές εταιρείες.
Εάν το Κίεβο μπορούσε να υποστηριχθεί στρατιωτικά και οικονομικά κατά τη διάρκεια του χειμώνα, οι υποστηρικτές της Ουκρανίας προέβλεπαν ότι οι οικονομικές δυσκολίες της Ρωσίας θα εντείνονταν το επόμενο έτος, με αποτέλεσμα ο Πούτιν να χάσει τη διαπραγματευτική του δύναμη.
Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ήταν πάντα σαφείς ότι θα υπάρξουν περαιτέρω αναταράξεις. Τον περασμένο μήνα, μια τέτοια αναταραχή συνέβη. Ένα νέο ειρηνευτικό σχέδιο μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας ήρθε στο προσκήνιο, αναγκάζοντάς τους να επιστρέψουν στη στρατηγική τους να χαιρετίζουν δημοσίως τις αμερικανικές προσπάθειες και να βασίζονται στο να τις υπονομεύσει ο Πούτιν.
Αυτή η προσέγγιση δοκιμάζεται τώρα. Και δεν είναι σαφές αν υπάρχει σχέδιο Β.
Η αποκάλυψη του Bloomberg ότι ο Αμερικανός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ είχε συμβουλεύσει τη Ρωσία σχετικά με τον τρόπο παρουσίασης ενός σχεδίου για την Ουκρανία στον Τραμπ οδήγησε πολλούς στην Ευρώπη να χάσουν την εμπιστοσύνη τους στους διαπραγματευτές του προέδρου. Ο Μακρόν το εξέφρασε αυτό σε μια τηλεφωνική συνδιάσκεψη των Ευρωπαίων ηγετών, προειδοποιώντας, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να «προδώσουν» την Ουκρανία. Ο Μερτς φέρεται να κατηγόρησε τους Αμερικανούς ότι «παίζουν παιχνίδια».
Εν τω μεταξύ, οι ΗΠΑ στο στρατηγικό τους έγγραφο ανέφεραν ότι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι «έχουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες για τον πόλεμο» και εξέφρασαν τη λύπη τους για το γεγονός ότι η Ευρώπη πάσχει από «έλλειψη αυτοπεποίθησης», η οποία είναι πιο εμφανής στις σχέσεις της με τη Ρωσία.
Για το Ηνωμένο Βασίλειο, η πρόκληση είναι ιδιαίτερη: Ο Στάρμερ έχει επιδιώξει να θέσει τη Βρετανία ως τον κύριο σύμμαχο της Ουκρανίας και την ευρωπαϊκή χώρα που βρίσκεται πιο κοντά στις ΗΠΑ. Η φύση της αλληλένδετης στρατιωτικής και πληροφοριακής συνεργασίας σημαίνει ότι για το Λονδίνο μια ρήξη στη σχέση είναι αδιανόητη.
Αυτός είναι εν μέρει ο λόγος για τον οποίο το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρεί ότι διαχειρίζεται τις κινήσεις του Τραμπ με μεγαλύτερη ηρεμία σε σύγκριση με ορισμένους Ευρωπαίους συμμάχους. Βρετανοί αξιωματούχοι επισημαίνουν ότι οι ισχυρισμοί για μια επικείμενη συμφωνία αποδείχθηκαν αβάσιμοι, ότι ο Πούτιν φάνηκε να απορρίπτει τις προτάσεις των ΗΠΑ σε συνάντηση με τους απεσταλμένους του Τραμπ και ότι το σχέδιο φαίνεται να έχει τροποποιηθεί τουλάχιστον ελαφρώς προς όφελος της Ουκρανίας.
Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι διαβλέπουν μια ενδεχόμενη διαφορετική δυναμική αυτή τη φορά. Ευρωπαίοι διπλωμάτες αναφέρουν ότι η επικοινωνία με τις πλευρές των ΗΠΑ και της Ουκρανίας δεν ήταν εύκολη τον τελευταίο καιρό. Επίσης, είναι όλο και πιο προετοιμασμένοι για το ενδεχόμενο ο Τραμπ να αποσυρθεί αν δεν καταφέρει να πετύχει συμφωνία.
«Υπάρχει ο κίνδυνος οι ΗΠΑ να αποσυρθούν από το όλο ζήτημα και να αφήσουν τους Ευρωπαίους να το αντιμετωπίσουν», δήλωσε ο Τζον Φόρμαν, πρώην στρατιωτικός ακόλουθος άμυνας της Βρετανίας στη Μόσχα και στο Κίεβο. «Οι δηλώσεις ότι θα παραμείνουμε «δίπλα-δίπλα για όσο χρειαστεί» δεν αποτελούν στρατηγική. Με την αποχώρηση των ΗΠΑ, η Ευρώπη θα πρέπει να αποφασίσει αν μπορεί να συνεχίσει να υποστηρίζει στρατιωτικά και οικονομικά την Ουκρανία».
Εν τω μεταξύ, ο Ζελένσκι βρίσκεται υπό πίεση τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από το εγχώριο σκάνδαλο διαφθοράς στον ενεργειακό τομέα που έχει επιφέρει αλλαγές στην κορυφαία ομάδα του, ενδεχομένως αποδυναμώνοντας την ικανότητα του Κιέβου να αντισταθεί σε μια κακή συμφωνία, δήλωσε ένας αξιωματούχος σύμφωνα με το Bloomberg.
Επίσης, παραμένει ασαφές εάν η Ευρώπη θα καταφέρει να καταρτίσει ένα βιώσιμο σχέδιο για τη συνέχιση της χρηματοδοτικής στήριξης προς την Ουκρανία. Η πρόταση για τη χρήση των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας για τη χρηματοδότηση του Κιέβου παραμένει σε εκκρεμότητα, καθώς μπλοκάρεται από το Βέλγιο και αντιτίθενται οι ΗΠΑ. Ο Μερτς έχει αντιταχθεί σε οποιαδήποτε προσπάθεια των ΗΠΑ να πάρουν τα χρήματα για τον εαυτό τους, προειδοποιώντας ότι «δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να αφήσουμε τα χρήματα στις ΗΠΑ».
Ο πρωταρχικός στόχος της Ευρώπης είναι να αποφευχθεί μια κατάσταση όπου ο Ζελένσκι θα αναγκαστεί από τις ΗΠΑ να αποσύρει τα στρατεύματα από την περιοχή του Ντονμπάς στην Ουκρανία και να υπογράψει μια συμφωνία χωρίς σοβαρές αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι λένε ότι αυτό δεν θα αποτελούσε μια δίκαιη ειρήνη και απλά θα ενθάρρυνε έναν μελλοντικό ευρύτερο πόλεμο με τη Ρωσία. Αντιπροσωπείες από την Ευρώπη θα ταξιδέψουν στις ΗΠΑ για συνομιλίες.
Η Ευρώπη – και το Ηνωμένο Βασίλειο ειδικότερα – εξακολουθεί να ελπίζει ότι ο Τραμπ θα επανέλθει στην άποψη που είχε τον Οκτώβριο, θα θεωρήσει τον Πούτιν ως εμπόδιο για την ειρήνη και θα αυξήσει την πίεση στην οικονομία της Ρωσίας. Ωστόσο, οι ηγέτες φοβούνται επίσης ότι θα αποποιηθεί κάθε ευθύνη για τον πόλεμο, αν δεν καταφέρει να πετύχει συμφωνία.
Υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές για το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί η κατάσταση, δήλωσε ένας αξιωματούχος της Δυτικής Ευρώπης. Το χειρότερο σενάριο θα ήταν ο Τραμπ να άρει την πίεση προς τη Ρωσία, να εμποδίσει τη χρήση αμερικανικών όπλων από την Ουκρανία και να σταματήσει την ανταλλαγή πληροφοριών με το Κίεβο, αφήνοντας την Ευρώπη πραγματικά μόνη της. Μι αλιγότερη κακή έκβαση θα ήταν ο Τραμπ να δηλώσει ότι τώρα είναι πόλεμος της Ευρώπης, αλλά να συνεχίσει τις πωλήσεις όπλων στο ΝΑΤΟ για χρήση από την Ουκρανία και να διατηρήσει τη σχέση ανταλλαγής πληροφοριών, υποστήριξαν.
Οι Στάρμερ, Μακρόν και Μερτς θεωρούν ότι η αποστολή τους είναι να αποτρέψουν τη ρήξη μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης, κάτι που θεωρούν ως βασικό στρατηγικό στόχο της Ρωσίας. Αυτό αναδεικνύει όμως και την εξάρτηση της Ευρώπης από την Αμερική.
«Η Ευρώπη έχει συνηθίσει την προστασία των ΗΠΑ, δεν έχει επενδύσει επαρκώς για χρόνια, αγνόησε τα προειδοποιητικά σημάδια και δεν προετοιμάστηκε κατάλληλα», δήλωσε ο Φόρμαν. «Οι συνέπειες αυτής της εσφαλμένης στρταηγικής είναι πλέον σαφείς».
Και οι τρεις Ευρωπαίοι ηγέτες βρίσκονται αντιμέτωποι με εγχώριους αντιπάλους από τη δεξιά, οι οποίοι έχουν την υποστήριξη εθνικιστών αξιωματούχων του Τραμπ, όπως ο Βανς. Η στρατηγική ασφάλειας αναφερόταν στην ανάγκη πολιτικών αλλαγών στην Ευρώπη για να «αποκατασταθούν οι συνθήκες στρατηγικής σταθερότητας σε ολόκληρη την ευρασιατική ήπειρο και να μετριαστεί ο κίνδυνος σύγκρουσης μεταξύ της Ρωσίας και των ευρωπαϊκών κρατών».
Ωστόσο, το έγγραφο αναφερόταν στη συνεχιζόμενη εμπλοκή των ΗΠΑ στην Ευρώπη. «Όχι μόνο δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την Ευρώπη, αλλά κάτι τέτοιο θα ήταν και αυτοκαταστροφικό», ανέφερε.
Πηγή: skai.gr