Όταν το ΑΙ ψωνίζει για λογαριασμό σου…

Οι νέοι ψηφιακοί βοηθοί, τα shopping bots, υπόσχονται επανάσταση στο ηλεκτρονικό εμπόριο – αλλά ακόμα ψάχνουν τον δρόμο τους…
Μια ήσυχη αλλά καθοριστική αλλαγή συντελείται στον κόσμο του ηλεκτρονικού εμπορίου. Καθώς οι καταναλωτές στις ΗΠΑ αναμένεται να ξοδέψουν φέτος πάνω από 253 δισ. δολάρια online, οι τεχνολογικοί κολοσσοί δίνουν μάχη δρόμο με δρόμο για το επόμενο μεγάλο βήμα: την πλήρη αυτοματοποίηση της εμπειρίας αγοράς μέσω τεχνητής νοημοσύνης.
Για πρώτη φορά, εργαλεία όπως τα Rufus της Amazon, Sparky της Walmart, ChatGPT της OpenAI και πλήθος μικρότερων bot επιχειρούν να παίξουν ρόλο προσωπικών αγοραστών – ικανών να προτείνουν προϊόντα, να συγκρίνουν τιμές, να φιλτράρουν χαρακτηριστικά, μέχρι και να ολοκληρώνουν μια αγορά.
Και όμως, προς το παρόν, η «επαναστατική» εμπειρία μοιάζει περισσότερο με… πειραματικό στάδιο.
Πώς κάνουν σήμερα τις αγορές τα shopping bots;
Για να δοκιμάσει τι πραγματικά μπορούν να κάνουν αυτά τα συστήματα, το Bloomberg ζήτησε από τα bots να διαλέξουν ένα χριστουγεννιάτικο δώρο για τη μαμά.
Το αποτέλεσμα; Ένας εντυπωσιακός…μονοδιάστατος ενθουσιασμός για τα μπουρνούζια.
Το Sparky της Walmart πρότεινε ένα ροζ μπουρνούζι με κουκούλα και την επιγραφή «Mama Bear», ενώ το ChatGPT πρότεινε να αγοράσει το μπουρνούζι από τη Victoria’s Secret. Το AI bot της Perplexity Inc. πρότεινε μια άλλη επιλογή που βρίσκεται σε πολλούς οδηγούς δώρων: μια ξύλινη κορνίζα φωτογραφιών αξίας 20 δολαρίων από την Etsy.
Tο Rufus της Amazon ήταν το μόνο bot που προσπάθησε να μάθει περισσότερα πριν απαντήσει. Ρώτησε για τα ενδιαφέροντα και τα χόμπι της, καθώς και για το εύρος τιμών. Αφού έμαθε ότι η μαμά είναι οπαδός των κλασικών ταινιών, το Rufus πρότεινε ένα σετ DVD με ταινίες με πρωταγωνιστές τους Spencer Tracy και Katharine Hepburn.
Οι προτάσεις δείχνουν τον δρόμο: μεγάλη δυναμική, αλλά ακόμη μακριά από την τέλεια προσωποποιημένη εμπειρία.
Agentic Commerce: Η αγορά αλλάζει — αλλά όχι τόσο γρήγορα
Οι αναλυτές μιλούν για την αυγή ενός νέου μοντέλου, του λεγόμενου agentic commerce — αγορές που πραγματοποιούνται από αυτόνομους ψηφιακούς πράκτορες.
Η McKinsey προβλέπει αξία 1 τρισ. δολαρίων έως το 2030.
Παρά τα εντυπωσιακά νούμερα, η πραγματικότητα του 2024 είναι πιο ταπεινή.
Τα bots συχνά κάνουν λάθη σε τιμές, διαθεσιμότητα και χαρακτηριστικά προϊόντων, δεν κατανοούν πάντα τις ανάγκες του χρήστη και περιορίζονται από τις υποδομές των retailers, που δεν ήταν σχεδιασμένες για αυτόνομη πλοήγηση.
Όπως λέει αναλύτρια της Forrester: «Γίνονται μεγάλα στοιχήματα ότι οι καταναλωτές θέλουν να ψωνίζουν μέσω chat. Δεν νομίζω ότι αυτό θα αλλάξει δραματικά τις φετινές γιορτές».
Τεχνολογικά εμπόδια και εμπορικές αντιστάσεις
Πέρα από τα τεχνικά ζητήματα, υπάρχει και ο παράγοντας… ανταγωνισμός.
Η Amazon — που κρατά σχεδόν το 40% των online πωλήσεων στις ΗΠΑ — διατηρεί «κλειστό» το οικοσύστημά της. Πρόσφατα μάλιστα μήνυσε την Perplexity, προσπαθώντας να μπλοκάρει ανεξάρτητα bots που επιτρέπουν αυτόνομη αγορά προϊόντων από την πλατφόρμα της. Ο λόγος; Προστασία του διαφημιστικού της μοντέλου, που φτάνει σχεδόν τα 70 δισ. δολάρια ετησίως.
Η Walmart, αντίθετα, δείχνει πιο ανοιχτή. Επιτρέπει ήδη την αγορά συγκεκριμένων προϊόντων απευθείας μέσω ChatGPT — προς το παρόν μόνο ενός κάθε φορά.
Την ίδια στιγμή, εταιρείες όπως Google, Anthropic και Microsoft αναπτύσσουν νέες γλώσσες πρωτοκόλλων ώστε τα bots να «διαβάζουν» ιστοσελίδες, να πλοηγούνται σε menus, ακόμη και να ολοκληρώνουν πληρωμές.
Η επόμενη φάση: Bots που ρωτούν, φιλτράρουν και μαθαίνουν
Το νέο εργαλείο αγορών της OpenAI επιχειρεί ένα πιο «έξυπνο» μοντέλο λειτουργίας: δεν δίνει απάντηση αμέσως, αλλά ζητά διευκρινίσεις σε μορφή κουίζ – το budget, το μέγεθος, το χρώμα, τις ανάγκες.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας προτείνει προϊόντα και ζητά επιβεβαίωση «ναι» ή «όχι», δημιουργώντας σταδιακά μια τελική λίστα.
Ωστόσο, ακόμη κι εδώ, η εταιρεία προειδοποιεί: Το bot μπορεί να κάνει λάθη σε χαρακτηριστικά, τιμές ή διαθεσιμότητα και καλεί τους χρήστες να επισκέπτονται απευθείας τις ιστοσελίδες των εμπόρων.
Το μέλλον: Άνεση, ταχύτητα — αλλά με επιφυλάξεις
Τα νέα εργαλεία υποδηλώνουν πως βρισκόμαστε στην αρχή μιας μεγάλης αλλαγής: λιγότερη αναζήτηση, περισσότερη καθοδήγηση από αυτόνομους ψηφιακούς πράκτορες.
Όμως, οι καταναλωτές – για την ώρα – λαμβάνουν προτάσεις που θυμίζουν περισσότερο έτοιμες λίστες δώρων παρά επαναστατική τεχνολογία.
Ίσως στο μέλλον τα bots να μπορούν να διαλέξουν ιδανικά χριστουγεννιάτικα δώρα.
Προς το παρόν όμως, το πιθανότερο είναι να σας προτείνουν… ακόμη ένα μπουρνούζι.