Όταν τα waterboys των τραπεζών μιλούν για «λαϊκισμό»

Του
Παναγιώτη Πενταλιώτη
Η πρόταση νόμου που κατέθεσε το ΑΚΕΛ για την επιβολή έκτακτου τέλους στις τράπεζες είναι ένα ηχηρό κάλεσμα κοινωνικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης, σε μια περίοδο όπου οι τράπεζες καταγράφουν κέρδη-ρεκόρ, ενώ οι πολίτες μετρούν και το τελευταίο ευρώ για τις καθημερινές τους βασικές ανάγκες.
Η αλήθεια είναι απλή και καθαρή: οι τράπεζες της Κύπρου είδαν τα καθαρά τους έσοδα να ξεπερνούν το €1 δισεκατομμύριο το 2023. Απλώς εκμεταλλεύτηκαν τις αυξήσεις των επιτοκίων, αφήνοντας τις καταθέσεις να παραμένουν χαμηλά, και απορρόφησαν τη διαφορά από τους πολίτες, που πλήρωσαν τις υψηλές δόσεις των στεγαστικών και επιχειρηματικών τους δανείων.
Η κοινωνική ανισότητα μεγαλώνει, και η κυβέρνηση, αντί να προστατεύει την κοινωνία, φαίνεται να κοιτάζει… από μακριά, αφήνοντας τις τράπεζες να παίζουν με το εισόδημα των πολιτών. Από την άλλη, φαίνεται ότι για μερικούς οι τράπεζες είναι οι ευγενείς ιππότες της οικονομίας. Σύμφωνα με τους υποστηρικτές τους, οποιαδήποτε κριτική είναι «άσκοπος πολιτικός θόρυβος». Προφανώς, το να ζητάς να μοιραστούν λίγο από τα υπερκέρδη τους είναι «λαϊκισμός». Η κοινωνία πρέπει να «συμβιβαστεί» με τη «σοβαρότητα και συνέπεια» των τραπεζών, δηλαδή με το να πληρώνει ό,τι θέλουν οι τράπεζες, με χειροκρότημα από την κυβέρνηση.
Η πρωτοβουλία του ΑΚΕΛ προβλέπει τη δημιουργία του «Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Στήριξης Δανειοληπτών». Το μέτρο είναι σαφές: επιβολή έκτακτου τέλους 5% για τα έτη 2024 και 2025 επί της αύξησης των καθαρών εσόδων από τόκους σε σύγκριση με το 2022, με στόχο την άντληση περίπου €50 εκατ. ετησίως. Τα χρήματα αυτά θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για κοινωνική στήριξη, προστατεύοντας τους οικονομικά ασθενέστερους από τον κίνδυνο αθέτησης πληρωμών.
Οι «φοβισμένοι» της κυβέρνησης και των νεροκουβαλητών σε κάποια Μέσα, που μιλούν για «πολιτικό ρίσκο» ή «πλήγμα στην αξιοπιστία της χώρας», μπορούν να δουν τι γίνεται στην Ευρώπη. Ξεχνούν όμως να αναφέρουν ότι η κοινωνία πλήρωσε ακριβά όταν οι τράπεζες έγιναν… «αδύναμες» το 2013 εξαιτίας των επιλογών τους.
Μια υπενθύμιση προς τις τράπεζες ότι τα κέρδη τους δεν είναι πλέον… ανεξέλεγκτα, ούτε οι πολίτες πρόθυμοι να πληρώσουν τα πανάκριβα λάθη των άλλων. Παρόμοια έκτακτα τέλη εφαρμόστηκαν σε Ισπανία και Ιταλία, χωρίς να καταρρεύσει η οικονομία τους. Η υποστήριξη των πολιτών δεν υπονομεύει την ανάπτυξη. Αντίθετα, δημιουργεί μια βιώσιμη κοινωνία που μπορεί να αντέξει τις οικονομικές καταιγίδες.
Το ΑΚΕΛ καλεί την κυβέρνηση και τα κόμματα να αφήσουν στην άκρη την ιδεοληψία, τους φόβους και τις «προστασίες» προς τα τραπεζικά συμφέροντα. Η ώρα της κοινωνικής αλληλεγγύης είναι τώρα. Το έκτακτο τέλος είναι μια πράξη επαναφοράς της ισορροπίας σε μια περίοδο έκτακτων συνθηκών. Η πρόταση αυτή δεν είναι θεωρητική, δεν είναι «πολιτικό σόου» τύπου Χριστοδουλίδη στο Instagram. Είναι μια χειροπιαστή ευκαιρία για δικαιοσύνη, για κοινωνική προστασία αυτών που κρατούν ζωντανή την οικονομία της κοινωνίας.