Χρειαζόμαστε κώδικα εργασιακών σχέσεων και για τον δημόσιο τομέα

Με την ανεξαρτησία της Κύπρου από τον Αγγλικό ζυγό, το 1960, και με τη βοήθεια του διεθνούς Γραφείου Εργασίας (ILO) συμφωνήθηκε και υπεγράφη από τον τότε υπουργό Εργασίας και τις ηγεσίες των συντεχνιών ΣΕΚ, ΠΕΟ και ΟΕΒ, η Βασική Συμφωνία Επίλυσης Εργατικών Διαφορών που κάλυπτε τον ιδιωτικό τομέα και τους Ημικρατικούς Οργανισμούς.
Η Βασική Συμφωνία αντικαταστάθηκε 10 χρόνια αργότερα, με το γνωστό μας σήμερα Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων. Τούτο έγινε κατορθωτό αφού οι κοινωνικοί εταίροι, η Κυβέρνηση με πρωτεργάτη το Υπουργείο Εργασίας, και τις τότε ηγεσίες της ΣΕΚ, ΠΕΟ και της ΟΕΒ – αξιοποιώντας τις γνώσεις και εμπειρίες που απόκτησαν στη δεκαετή εφαρμογή της Βασικής Συμφωνίας – προχώρησαν στις αρχές του 1980 στην σύναψη του Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων ο οποίος ισχύει μέχρι σήμερα χωρίς καμιά διαφοροποίηση ή προσθήκη. Όπως η Βασική συμφωνία έτσι και ο Κώδικας Βιομηχανικών Σχέσεων καλύπτει μόνο τον ιδιωτικό τομέα και τους Ηικρατικούς Οργανισμούς.
Στον Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων καθορίζονται τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις τόσο των εργοδοτών όσο και των εργοδοτουμένων. Για παράδειγμα είναι δικαίωμα των εργαζομένων να κατέλθουν σε απεργία για διεκδίκηση βελτίωσης των μισθών και των άλλων όρων απασχόλησης, όμως δεν δικαιούνται να κατέλθουν σε απεργία για θέματα που θεωρούνται δικαιώματα του εργοδότη, όπως για παράδειγμα η διαδικασία προαγωγής υπαλλήλων, που είναι μεν προνόμιο του εργοδότη ο οποίος όμως έχει υποχρέωση για διαβούλευση με τις συντεχνίες.
Στον ιδιωτικό τομέα και στους Ημικρατικούς Οργανισμούς, που ισχύει ο Κώδικας Βιομηχανικών Σχέσεων απασχολείται πάνω από το 90% των μισθωτών και οι χαμένες λόγω απεργιών ώρες εργασίας είναι πολύ ολιγότερες από όσες χάνονται στο δημόσιο.
Ανέφερα τα πιο πάνω για να τονίσω την ανάγκη για εισαγωγή και στο δημόσιο ενός κώδικα εργασιακών σχέσεων που να καθορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τόσο του εργοδότη – Κυβέρνησης – όσο και των συντεχνιών του δημοσίου.
Επιπρόσθετα οι πλείστες απεργίες στο δημόσιο γίνονται σε θέματα που τόσο διεθνώς όσο και στον Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων, άρα και από τις συντεχνίες της Κύπρου, θεωρούνται δικαιώματα εργοδοτών.
Ένα κλασσικό παράδειγμα είναι η τελευταία απεργία των καθηγητών στη Μέση εκπαίδευση που κατά την προσωπική μου άποψη δεν έπρεπε να γίνει αφού τον τελευταίο λόγο για το πώς θα αξιολογείται το προσωπικό του, το έχει ο εργοδότης, ο οποίος όμως έχει υποχρέωση, πριν την απόφαση του, να ακούσει τις απόψεις των ενδιαφερομένων συντεχνιών.
Επομένως απαραίτητος είναι και για το δημόσιο ένας κώδικας εργασιακών σχέσεων που να καθορίζει τα δικαιώματα και υποχρεώσεις τόσο του εργοδότη όσο και των συντεχνιών, καθώς και τη διαδικασία μεσολάβησης, από ανεξάρτητη μεσολαβητική υπηρεσία, όπως υπάρχει και λειτουργεί με επιτυχία για εργατικές διαφορές στον ιδιωτικό τομέα.
*Πρώην Γεν. Γρ. ΣΕΚ