Χρέος – ρεκόρ 50 ετών: Οι αναπτυσσόμενες χώρες σε δίνη 741 δισ. δολαρίων

Στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 50 ετών, στα 741 δισεκατομμύρια δολάρια, ανήλθε μεταξύ 2022 και 2024 το χάσμα μεταξύ του κόστους εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους των αναπτυσσόμενων χωρών και της νέας χρηματοδότησης, ανακοίνωσε την Τετάρτη η Παγκόσμια Τράπεζα, προτρέποντας τις χώρες να χρησιμοποιήσουν τις χαλαρές παγκόσμιες συνθήκες χρηματοδότησης για να τακτοποιήσουν τα χρέη τους.
Στην ετήσια Έκθεση της για το «Διεθνές Χρέος», ο παγκόσμιος δανειστής, με έδρα την Ουάσιγκτον, διαπιστώνει επίσης ότι οι συνολικές πληρωμές τόκων άγγιξαν το νέο ρεκόρ, των 415,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2024, παρά την μερική ανακούφιση από την μείωση των επιτοκίων, παγκοσμίως.
«Οι παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές συνθήκες μπορεί να βελτιώνονται, αλλά οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν πρέπει να εξαπατούν τους εαυτούς τους: δεν έχουν ξεφύγει από τον κίνδυνο», προειδοποιεί στην έκθεση ο επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ιντερμίτ Γκιλ, προσθέτοντας ότι η συσσώρευση χρέους συνεχίζεται «μερικές φορές με νέους και επιβλαβείς τρόπους».
Οι αγορές των κρατικών ομολόγων άνοιξαν εκ νέου για τις περισσότερες χώρες καθώς έληξε ο μακρύς κύκλος αύξησης των επιτοκίων, παγκοσμίως, ανοίγοντας το δρόμο για νέες εκδόσεις ομολόγων, αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ωστόσο, αυτό είχε ένα κόστος, με τα επιτόκια ομολόγων να πλησιάζουν το 10% – περίπου διπλάσια από τα επιτόκια πριν από το 2020 – και τις επιλογές για χρηματοδότηση χαμηλού κόστους να μειώνονται.
Οι αναδυόμενες χώρες στρέφονται επίσης ολοένα και περισσότερο στις εγχώριες αγορές χρέους για να χρηματοδοτηθούν. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα σε 50 χώρες, το εγχώριο χρέος να αυξηθεί πέρσι με ταχύτερο ρυθμό από το εξωτερικό χρέος.
Η Παγκόσμια Τράπεζα αναφέρει ότι αυτό αποτελεί σημάδι της εξελισσόμενης τοπικής πιστωτικής αγοράς, αλλά προειδοποιεί ότι θα μπορούσε να συμπιέσει τον δανεισμό των τοπικών τραπεζών προς τον ιδιωτικό τομέα και ενδεχομένως να αυξήσει το κόστος αναχρηματοδότησης λόγω μικρότερης ωρίμανσης ομολόγων.
Οι αναδυόμενες αγορές αναδιαμόρφωσαν σχεδόν 90 δισ. δολάρια εξωτερικού χρέους το 2024 – υψηλό 14 ετών – συμπεριλαμβανομένων αναδιαρθρώσεων στην Γκάνα, τη Ζάμπια, τη Σρι Λάνκα, την Ουκρανία και την Αιθιοπία και διαγραφών. Στο μεταξύ, οι καθαρές ροές διμερούς δανεισμού κατέρρευσαν κατά 76%, στα 4,5 δισ. δολάρια, ένα επίπεδο που δεν έχει παρατηρηθεί από την οικονομική κρίση του 2008, αναγκάζοντας τις χώρες να αναζητήσουν πιο δαπανηρή ιδιωτική χρηματοδότηση.
Ενώ ο πολυμερής δανεισμός αυξήθηκε και η ίδια η Παγκόσμια Τράπεζα δάνεισε το ποσό ρεκόρ των 36 δισ. δολαρίων, το 54% των χωρών χαμηλού εισοδήματος βρίσκονται τώρα σε δυσχερή θέση χρέους ή αντιμετωπίζουν υψηλούς κινδύνους χρέους.
«Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής παγκοσμίως θα πρέπει να αξιοποιήσουν στο έπακρο το περιθώριο που υπάρχει σήμερα για να τακτοποιήσουν τα δημοσιονομικά τους, αντί να σπεύδουν να επιστρέψουν στις αγορές εξωτερικού χρέους», ανέφερε ο κ. Gill.