Φιντάν: Ρωσία και Ουκρανία πρόθυμες να εξετάσουν πιθανή συμφωνία ειρήνης

O Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, δήλωσε ότι μετά από τέσσερα χρόνια πολέμου στην Ουκρανία οι εμπλεκόμενες πλευρές εμφανίζονται πλέον πιο πρόθυμες να εξετάσουν μια πιθανή συμφωνία ειρήνης, καθώς τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία έχουν φτάσει στα όρια των στρατιωτικών τους δυνατοτήτων και υφίστανται το τεράστιο κόστος της σύγκρουσης.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα Welt am Sonntag, είπε ότι παρά τις πρόσφατες ρωσικές επιτυχίες στο πεδίο, ο Ρώσος Πρόεδρος θα μπορούσε να συναινέσει σε κατάπαυση του πυρός και σε μια ευρύτερη συμφωνία, εφόσον ικανοποιηθούν συγκεκριμένες ρωσικές προϋποθέσεις.
Ο Φιντάν αναφέρει ότι η θέση αυτή έχει ήδη μεταφερθεί στην ουκρανική πλευρά, με την Τουρκία να διαδραματίζει ενεργό ρόλο σε ορισμένες πτυχές της διαδικασίας.
Στο ζήτημα της ασφάλειας της Ουκρανίας, ο Τούρκος ΥΠΕΞ διαχωρίζει σαφώς την παρουσία νατοϊκών στρατευμάτων από διεθνείς μηχανισμούς επιτήρησης που δεν θα συνδέονται απαραίτητα με το ΝΑΤΟ. Ως κεντρικό στοιχείο των συζητήσεων παρουσιάζει την ιδέα μιας αμερικανικής εγγύησης ασφαλείας, αντίστοιχης με το Άρθρο 5, χωρίς όμως η Ουκρανία να γίνει μέλος της Συμμαχίας. Παράλληλα, παραμένουν ανοικτά ζητήματα όπως η μελλοντική δομή και ισχύς των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων και οι ρωσικές απαιτήσεις για πιθανά ανώτατα όρια στις ουκρανικές στρατιωτικές δυνατότητες.
Απαντώντας στις ανησυχίες για μια πιθανή μελλοντική ρωσική επιθετικότητα κατά του ΝΑΤΟ, ο Χακάν Φιντάν θεωρεί απολύτως εύλογο κάθε κράτος να προετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα. Παράλληλα, εκτιμά ότι μια στιβαρή συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ Ρωσίας και Ευρώπης θα μπορούσε να εξασφαλίσει δεκαετίες σταθερότητας στην ήπειρο, χωρίς αυτό να συνεπάγεται μείωση των αμυντικών προετοιμασιών ούτε από τη ρωσική, ούτε από τη δυτική πλευρά. Υπενθυμίζει ότι η Τουρκία έχει βρεθεί αντιμέτωπη με ρωσικές πιέσεις σε Συρία και Λιβύη, αλλά σημειώνει ότι η Άγκυρα διατήρησε πάντοτε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με τη Μόσχα, αντιδρώντας μόνο όταν έκρινε ότι θίγονται ζωτικά εθνικά της συμφέροντα. Όπως τονίζει, η τουρκική εξωτερική πολιτική επιδιώκει φιλικές σχέσεις με όλους τους γείτονες και την αποφυγή μόνιμων συγκρούσεων.
Αναφερθείς στην ανάγκη αναδιάρθρωσης της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφαλείας, ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας θεωρεί ότι το ΝΑΤΟ παραμένει το θεμέλιο της ευρωπαϊκής ασφάλειας, υπογραμμίζει ωστόσο την ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, η οποία παρουσίασε σημαντικές αδυναμίες μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Η Τουρκία, όπως λέει, επιδιώκει να συμμετάσχει ενεργά σε αυτή τη διαδικασία. Ταυτόχρονα, επισημαίνει την αβεβαιότητα σχετικά με το μέλλον της αμερικανικής παρουσίας στην Ευρώπη, καθώς οι ΗΠΑ στρέφουν την προσοχή τους στον ανταγωνισμό με την Κίνα.
Εφόσον η αμερικανική εμπλοκή περιοριστεί, θεωρεί ότι Γερμανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία και Τουρκία πρέπει να αναλάβουν ηγετικό ρόλο στον επανακαθορισμό της ευρωπαϊκής στρατηγικής και να αποφασίσουν αν η ήπειρος θα αποκτήσει δικό της «κέντρο βαρύτητας» ή θα παραμείνει εξαρτημένη από άλλες μεγάλες δυνάμεις.
Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, ο Τούρκος ΥΠΕΞ απορρίπτει την άποψη ότι η στασιμότητα του ενταξιακού φακέλου οφείλεται σε θέματα κράτους δικαίου ή δημοκρατίας, τα οποία χαρακτηρίζει «υποκειμενικές αξιολογήσεις». Υποστηρίζει ότι οι καθυστερήσεις οφείλονται σε πολιτικές και ιδεολογικές αντιρρήσεις ορισμένων κρατών-μελών και ισχυρίζεται ότι για να αξιολογηθεί αντικειμενικά η πρόοδος της Τουρκίας, πρέπει πρώτα να ανοίξουν τα εκκρεμή διαπραγματευτικά κεφάλαια.
Διαβεβαιώνει δε ότι η Άγκυρα εξακολουθεί να επιδιώκει την ένταξη στην ΕΕ και εκτιμά ότι, μόλις υπάρξει εκ νέου πολιτική βούληση στην Ευρώπη, τα υπόλοιπα εμπόδια θα αρθούν.
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ αναφέρεται στη βελτίωση των γερμανοτουρκικών σχέσεων, αποδίδοντάς την στο γεγονός ότι Καγκελάριος και ο Γερμανός ΥΠΕΞ προέρχονται πλέον από το ίδιο κόμμα, γεγονός που, κατά τον ίδιο, έχει οδηγήσει σε πιο συνεκτική εξωτερική πολιτική στο Βερολίνο και μεγαλύτερη ευελιξία στη συνεργασία με την Άγκυρα. Θεωρεί ότι η Γερμανία, ενόψει των νέων διεθνών προκλήσεων, θα χρειαστεί να αναλάβει αυξημένες ευθύνες στο διεθνές σύστημα.
Τέλος, σε ό,τι αφορά στη Συρία, υποστηρίζει ότι μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, η χώρα βρίσκεται σε πορεία σταδιακής σταθεροποίησης και οικονομικής ανάκαμψης. Υποστηρίζει ότι περίπου 500.000 Σύριοι πρόσφυγες έχουν ήδη εγκαταλείψει την Τουρκία για να επιστρέψουν στη Συρία και προβλέπει ότι, εφόσον συνεχιστεί η θετική πορεία, οι επιστροφές θα αυξηθούν σημαντικά.
Προσθέτει ότι Τουρκία, Ευρώπη, Γερμανία και ΗΠΑ συνεργάζονται πλέον για την αντιμετώπιση των χρόνιων δομικών προβλημάτων της χώρας, ενώ θεωρεί ως μεγαλύτερο παράγοντα αστάθειας τις ενέργειες του Ισραήλ, το οποίο, όπως υποστηρίζει, αντιδρά με υπερβολική στρατιωτική ισχύ απέναντι στις απειλές που εκτιμά ότι προέρχονται από συριακό έδαφος.