Φειδίας Παναγιώτου: «Αντισυστημικός» με… όλα τα συστημικά προνόμια

Ο νεαρός ευρωβουλευτής δεν μπορεί να επικαλείται άγνοια και το νεαρό της ηλικίας του, για να παραβιάζει κάθε κανόνα που αφορά τον τρόπο συμπεριφοράς των πολιτικών προσώπων.
Ο Φειδίας Παναγιώτου δεν είναι πια «ο μικρός που κάνει αστεία βίντεο». Είναι ένας από τους έξι Κύπριους ευρωβουλευτές και, μάλιστα, ο πρώτος σε ψήφους στις ευρωεκλογές του 2024. Αυτό συνεπάγεται αυξημένη ευθύνη και πλήρη λογοδοσία για λόγια, πράξεις, δαπάνες και πολιτικές επιλογές. Όταν καταγγέλλει «διεφθαρμένους» και «τεμπέληδες» στην ΕΕ, όταν αποδομεί τον τρόπο λειτουργίας των θεσμών και ταυτόχρονα αξιοποιεί στο έπακρο τα προνόμια της θέσης του, οι ερωτήσεις πολλαπλασιάζονται και δυστυχώς οι απαντήσεις εκ μέρους του αγνοούνται.
Τι ακριβώς κάνει στο Ευρωκοινοβούλιο;
Είναι μέλος της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού, της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης, της ειδικής Επιτροπής για την «Ασπίδα της Ευρωπαϊκής Δημοκρατίας» και μετέχει σε αντιπροσωπείες με αραβικές χώρες και την Euronest. Μετέχει ως αναπληρωματικό μέλος στην Επιτροπή Αναφορών, στην Αντιπροσωπεία για τις σχέσεις με τη Λευκορωσία, στην Αντιπροσωπεία για τις σχέσεις με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνα και στην Αντιπροσωπεία για τις σχέσεις με το Παναφρικανικό Κοινοβούλιο. Πρόκειται για ρόλους που απαιτούν συστηματική προετοιμασία, παρακολούθηση φακέλων και συνεργασία με εισηγητές και συντονιστές και όχι απλώς βίντεο και καλεσμένους σε podcast για εντελώς άσχετα θέματα.
Οι περίεργοι φιλορωσικοί ακροβατισμοί
Στις 8 Μαΐου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε ψήφισμα που καλούσε στη «επιστροφή παιδιών από την Ουκρανία» τα οποία η Ρωσία απήγαγε κατά την διάρκεια της εισβολής. Για τις απαγωγές έχει εκδοθεί διεθνές ένταλμα σύλληψης κατά του Βλαντιμίρ Πούτιν από το Διεθνές Δικαστήριο. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας ήταν 516 υπέρ, 3 κατά και 34 αποχές. Σύμφωνα με πλήθος αναφορών και με δικό του βίντεο, ο Φ. Παναγιώτου καταγράφηκε αρχικά στους ελάχιστους που ψήφισαν «κατά», ενώ μετά τις έντονες αντιδράσεις που υπήρξαν δήλωσε ότι μετέτρεψε την ψήφο του σε «αποχή». Προφανώς και δεν είναι διαδικαστική λεπτομέρεια, αλλά πολιτικό στίγμα.
Την επόμενη ημέρα έσπευσε να αποστασιοποιηθεί και από το μήνυμα της επίσκεψης του στη Μόσχα, διευκρινίζοντας ότι δεν υπήρχε «επίσημη αποστολή» και ότι οι Ευρωβουλευτές οφείλουν να δηλώνουν ποιος πληρώνει τα έξοδα της αποστολής κα της φιλοξενίας όταν συμμετέχουν σε εκδηλώσεις τρίτων. Η αποστολή του συνέπεσε με την «Ημέρα της Νίκης» και περιλάμβανε συνάντηση με τον πρόεδρο της Ρωσικής Δούμας, Βιατσεσλάβ Βολόντιν. Ο ίδιος υπερασπίστηκε τη «διπλωματία αντί για όπλα», αλλά αυτό δεν αίρει το βάρος της λογοδοσίας για τους όρους, τη χρηματοδότηση και τον σκοπό μιας τέτοιας παρουσίας.
Ο «εκατομμυριούχος» με μισθό 1.200
Πριν από τις εκλογές, ο ίδιος άφηνε να εννοηθεί ότι ήταν ιδιαίτερα ευκατάστατος από τη δραστηριότητά του στα κοινωνικά δίκτυα. Ωστόσο όταν έπρεπε να δηλώσει στο Ευρωκοινοβούλιο τα εισοδήματα του πριν εκλεγεί Ευρωβουλευτής, εμφανιζόταν με μηνιαίο μισθό της τάξης των €1.200 από την εταιρεία του. Η αντίφαση δεν είναι μικρή και δεν απαντάται με το αόριστο «τα επένδυα όλα στην εταιρεία». Χρειάζονται αριθμοί, όπως έσοδα από πλατφόρμες, τιμολόγια, φόροι, μερίσματα, συμβάσεις χορηγιών κλπ
Τα επιδόματα
Το Επίδομα Γενικών Δαπανών που λαμβάνουν οι Ευρωβουλευτές, είναι μηνιαίο και ανέρχεται στα €4.950. Αφορά έξοδα για λειτουργικές ανάγκες στο κράτος εκλογής του. Ενοικίαση γραφείου, πάγια έξοδα, εξοπλισμό πληροφορικής, κινητή τηλεφωνία, διαδικτυακές συνδρομές, υλικά γραφείου κ.λπ. Δεν είναι «μπόνους», αλλά είναι εργαλείο για να λειτουργεί γραφείο κοντά στους πολίτες. Παράλληλα, υπάρχει «ημερήσια αποζημίωση» €350 για κάθε μέρα παρουσίας σε εργασίες του Κοινοβουλίου, ώστε να καλύπτονται διαμονή και διατροφή στις Βρυξέλλες ή στο Στρασβούργο. Αυτά τα ποσά συνοδεύονται από κανόνες διαφάνειας και κυρώσεις όταν λείπει κανείς συστηματικά ή δεν ψηφίζει στις ψηφοφορίες. Με απλά λόγια, αν ο Φειδίας Παναγιώτου λαμβάνει το Επίδομα Γενικών Δαπανών, θα πρέπει να υπάρχει κανονικό γραφείο στην Κύπρο, προσβάσιμο στο κοινό, με βασική στελέχωση και παραστατικά δαπανών. Αντί για υπεκφυγές, μπορεί να δημοσιοποιήσει οικειοθελώς, αναλυτική κατάσταση των δαπανών του για λειτουργία Γραφείου στη Κύπρο, όπως συστήνει το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Πληροφορίες αναφέρουν ότι δηλώνει ως πολιτικό γραφείο, πολυτελές διαμέρισμα που έχει ενοικιαστεί στη Λεμεσό και χρησιμοποιείται ως χώρος διαμονής του ίδιου και της συμβίας του.
Προσλήψεις, συγγενείς και «γκρίζες ζώνες»
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απαγορεύει ρητά στους ευρωβουλευτές να απασχολούν στενούς συγγενείς ως βοηθούς και θέτει αυστηρούς κανόνες αποφυγής σύγκρουσης συμφερόντων. Για την περίπτωση της πρόσληψης της αδελφής του, από την ιδιωτική του εταιρεία «για να βοηθά», προκύπτει σαφές ερώτημα. Ασκεί ή όχι καθήκοντα που συνδέονται με τη βουλευτική του ιδιότητα; Αν ναι, τότε ισχύουν οι κανόνες των βοηθών, άρα δεν χωρούν παραθυράκια του τύπου, «την πληρώνω από την τσέπη μου». Τσέπη που γεμίζει από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Δεν πρόκειται για ακαδημαϊκή συζήτηση. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχει επιβάλει κατά καιρούς κυρώσεις όταν βοηθοί κομμάτων ή «εξωτερικοί συνεργάτες» εκτελούσαν στην πράξη κοινοβουλευτικά καθήκοντα παραβιάζοντας τους κανόνες. Το πλαίσιο είναι σαφές και προβλέπει πως δεν υπάρχει καμία «κομματική» ή ιδιωτική παράκαμψη των διαδικασιών για το προσωπικό.
Πού πάνε τα χρήματα και ποιος κάνει τι;
Κάθε Ευρωβουλευτής διαθέτει προϋπολογισμό προσωπικού €30.769 τον μήνα. Τα χρήματα δεν εκταμιεύονται απευθείας στον ευρωβουλευτή, αλλά πληρώνονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μετά από έλεγχο συμβάσεων και καθηκόντων. Απαγορεύεται οι βοηθοί να έχουν δραστηριότητες με σύγκρουση συμφερόντων (π.χ. κομματική οργάνωση, μάρκετινγκ για ιδιωτικές επιχειρήσεις του ίδιου του Ευρωβουλευτή, παραγωγή περιεχομένου για την προσωπική του επιχείρηση κλπ) Επομένως, όταν βλέπουμε συνεργάτες του να κάνουν τεχνική δουλειά στα podcast χωρίς σαφή σχέση με τον κοινοβουλευτικό ρόλο, ο Ευρωβουλευτής οφείλει να δώσει εξηγήσεις. Ποιοι πληρώνονται από τον προϋπολογισμό του, ποια είναι τα καθήκοντα τους και πώς ελέγχεται η σύγκρουση συμφερόντων;
«Άμεση Δημοκρατία» application και κόμμα!
Στην Κύπρο, η αναγνώριση πολιτικού κόμματος διέπεται από τον περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμο και προϋποθέτει καταστατικό, καταχώριση ιδρυτικών μελών και συγκεκριμένες τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις. Η δημόσια συλλογή υπογραφών «με κάμερα» που είδαμε το Σάββατο, χωρίς σαφές πολιτικό πρόγραμμα, διαδικασίες λειτουργίας και όργανα, γεννά σοβαρά θέματα δεοντολογίας και προστασίας προσωπικών δεδομένων. Αν, μάλιστα, οποιοσδήποτε βοηθός του, αμειβόμενος από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εμπλέκεται στην προετοιμασία του κόμματος, τότε έχει παραβιαστεί η κόκκινη γραμμή και οι κανόνες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Εξίσου καίριο θέμα είναι αν το application της «Άμεσης Δημοκρατίας» χρηματοδοτήθηκε, έστω και έμμεσα, από ευρωπαϊκά κονδύλια, πρέπει να δημοσιοποιηθούν ο φορέας, ο προϋπολογισμός και οι όροι. Αν όχι, και τα κόστη καλύφθηκαν από ιδιωτικά έσοδα, οφείλει να παρουσιαστεί πλήρης αναφορά για να αποκλειστεί σύγκρουση με την κοινοβουλευτική ιδιότητα.
Διανυκτερεύσεις στο γραφείο
Η ημερήσια αποζημίωση υπάρχει ακριβώς για να μην κοιμούνται οι Ευρωβουλευτές σε καναπέδες και sleeping bags. Αν κάποιος επιλέγει να παρουσιάζει την «ασκητική» εικόνα του που διανυκτερεύει στο κτίριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενώ ταυτόχρονα εισπράττει κανονικά το επίδομα, οφείλει να εξηγήσει πώς ακριβώς χρησιμοποιούνται εκείνες οι αποζημιώσεις. Στην Κύπρο, το Επίδομα πρέπει να χρηματοδοτεί κανονικό, λειτουργικό γραφείο. Ο πολίτης – ψηφοφόρος δικαιούται να δει μισθωτήριο, φωτογραφίες χώρου υποδοχής, ωράριο εξυπηρέτησης και στοιχεία στελέχωσης.
«Αντισυστημικές» κορόνες
Ο Φειδίας Παναγιώτου καταφέρεται σε κάθε ευκαιρία εναντίον «του συστήματος», όμως απολαμβάνει κάθε πρόνοια που το ίδιο το σύστημα προβλέπει: Επίδομα γενικών δαπανών, ημερήσια αποζημίωση, έξοδα ταξιδιών, προϋπολογισμό για προσωπικό, πρόσβαση σε επιτροπές και διεθνείς αντιπροσωπείες κλπ. Αυτό δεν είναι μεμπτό, καθώς είναι η θεσμική πραγματικότητα. Όταν όμως συνοδεύεται από ψηφοφορίες που τον τοποθετούν, απέναντι σε ένα ψήφισμα για τα απαχθέντα παιδιά της Ουκρανίας, όταν επιλέγει «προσωπικές» αποστολές στη Μόσχα εν μέσω πολέμου και όταν θολώνει τα νερά γύρω από τους συνεργάτες του και τα χρήματά του, ο αντισυστημικός λόγος του μοιάζει περισσότερο με ρητορική συσκευασία παρά με πολιτική στάση.
Απαιτείται διαφάνεια
Ο Φειδίας Παναγιώτου όπως και οι άλλοι Ευρωβουλευτές, οφείλει να παρουσιάσει πλήρη ανάλυση εσόδων από ψηφιακές πλατφόρμες, χορηγίες, εταιρικές αμοιβές και φορολογικές δηλώσεις προ και μετά εκλογής. Επίσης αναλυτική κατάσταση για το Γενικό Επίδομα Δαπανών, για ενοικίαση γραφείου στην Κύπρο, πάγια έξοδα, εξοπλισμός, συνδρομές, δαπάνες επικοινωνίας κλπ. Απαιτείται δημοσιοποίηση του πίνακα βοηθών με περιγραφές καθηκόντων και σαφή δέσμευση αποφυγής σύγκρουσης συμφερόντων με τις δραστηριότητες παραγωγής περιεχομένου. Ο νεαρός Ευρωβουλευτής πρέπει ακόμα να ενημερώσει για το αν οποιαδήποτε κομματική προετοιμασία έγινε, ή θα γίνει, με ανθρώπους και πόρους που πληρώνονται από τον προϋπολογισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Τέλος σε πολιτικό επίπεδο θα πρέπει να υπάρχει δημόσια αιτιολόγηση των κρίσιμων ψήφων του στην Ολομέλεια, ώστε να μην κρύβεται πίσω από την δικαιολογία… «έτσι αποφάσισαν οι ακόλουθοι μου».
Είναι πολιτική, δεν είναι παιχνίδι
Ο Φειδίας Παναγιώτου δικαιούται να επικοινωνεί όπως θέλει, αλλά δεν δικαιούται να ξεφεύγει από τους κανόνες που δεσμεύουν όλους τους εκλεγμένους Ευρωβουλευτές και τα πολιτικά πρόσωπα. Όσο πιο γρήγορα απαντήσει με στοιχεία στα εύλογα ερωτήματα, από τη φορολογική του εικόνα έως τη χρήση του του Επιδόματος Γενικών Δαπανών και από τους βοηθούς του έως τις επιλογές τοποθετήσεων και ψήφων και διενέργειας ταξιδιών, τόσο πιο γρήγορα θα πάψει να αντιμετωπίζεται ως «φαινόμενο» και θα κριθεί ως αυτό που είναι. Πολιτικός με εξουσία, αρμοδιότητες και υποχρέωση λογοδοσίας.