Τραμπ: Γιατί στέλνει τον γαμπρό του, Κούσνερ, για τις συνομιλίες με τον Πούτιν στο Ουκρανικό – Έβαλαν στο περιθώριο τον Ρούμπιο

Ο Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρός του Ντόναλντ Τραμπ, και ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου, Στιβ Γουίτκοφ, θα μεταφέρουν σήμερα στον Βλαντίμιρ Πούτιν την αντιπρόταση του Κιέβου για τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Η αμερικανική κυβέρνηση εμφανίζεται με μια αυξανόμενη αυτοπεποίθηση ως προς την επίτευξη συμφωνίας, με τον Λευκό Οίκο να μιλάει για «πολύ αισιόδοξες» ενδείξεις, και στο επίκεντρο της διπλωματικής αυτής κινητικότητας βρίσκονται δύο πρόσωπα που δεν προέρχονται από το παραδοσιακό διπλωματικό κατεστημένο: οι Κούσνερ και Γουίτκοφ, οι οποίοι είχαν συνδράμει με συνάντησή τους με τη Χαμάς στην επίτευξη της ειρηνευτικής συμφωνίας για τη Γάζα.
Σύμφωνα με την εκπρόσωπο Τύπου του Ρεπουμπλικανού προέδρου των ΗΠΑ, Καρολάιν Λέβιτ, οι συνομιλίες που διεξήχθησαν την Κυριακή στη Φλόριντα μεταξύ Αμερικανών αξιωματούχων και ουκρανικής αντιπροσωπείας «ήταν πολύ εποικοδομητικές» και αποτελούν προοίμιο για την αποστολή των δύο ανδρών στη Μόσχα.
Η επικράτηση των «ανεπίσημων διαπραγματευτών» -Στο περιθώριο ο Ρούμπιο
Η ενισχυμένη επιρροή του Κούσνερ και του Γουίτκοφ έχει ως παράπλευρη συνέπεια την εμφανή αποδυνάμωση του υπουργού Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο. Παρότι ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ συμμετείχε ενεργά στην αναδιαμόρφωση του αρχικού ειρηνευτικού σχεδίου των 28 σημείων -προσθέτοντας στοιχεία πιο φιλικά προς τις ουκρανικές θέσεις-, ο ρόλος του έχει περιοριστεί σημαντικά.
Η απόφαση να μην ταξιδέψει στη Μόσχα επιβεβαιώνει ότι οι πραγματικοί διαπραγματευτές εκ μέρους της Ουάσιγκτον δεν είναι οι θεσμικά υπεύθυνοι, αλλά οι Κούσνερ και Γουίτκοφ, δύο πρόσωπα των οποίων η διεθνής δράση συνδέεται συχνά με τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες.
Αυτή η «παράκαμψη» του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εγείρει ερωτήματα τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για το πώς διαμορφώνεται η αμερικανική εξωτερική πολιτική στη δεύτερη θητεία Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Το επίμαχο σχέδιο των 28 σημείων και οι επικρίσεις
Το αρχικό σχέδιο που διαμορφώθηκε μυστικά στο Μαϊάμι στα τέλη Οκτωβρίου, με τη συμμετοχή του Κούσνερ, του Γουίτκοφ και του επικεφαλής του ρωσικού κρατικού επενδυτικού ταμείου, Κίριλ Ντμιτρίεφ, αποτέλεσε αντικείμενο σημαντικών αντιδράσεων, καθώς προέβλεπε, μεταξύ άλλων:
- Παραχώρηση ουκρανικών εδαφών στη Ρωσία.
- Σημαντικούς περιορισμούς στη στρατιωτική ισχύ της Ουκρανίας.
- Μια συνολική δομή που πολλοί στη Δύση θεώρησαν υπερβολικά ευνοϊκή προς το Κρεμλίνο.
Η παρέμβαση Ρούμπιο οδήγησε σε ένα νέο σχέδιο 19 σημείων, το οποίο ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαρακτήρισε «βελτιωμένο», αν και παραδέχθηκε ότι «το ζήτημα της εδαφικής ακεραιότητας παραμένει το δυσκολότερο».
Ο Κούσνερ σε αυξανόμενη διπλωματική επιρροή παρά την απουσία επίσημου ρόλου
Παρότι δεν κατέχει επίσημη θέση στη νυν κυβέρνηση Τραμπ, ο Κούσνερ φαίνεται να διαδραματίζει όλο και πιο σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής.
Οι εκτεταμένες επιχειρηματικές του σχέσεις -ιδίως η επένδυση ύψους 2 δισ. δολαρίων από το σαουδαραβικό κρατικό επενδυτικό ταμείο στην εταιρεία του λίγο μετά την αποχώρησή του από τη θέση του συμβούλου του Τραμπ το 2021- έχουν ερμηνευθεί από κάποιους ως δίκτυο επιρροής που διευκολύνει παράλληλες διπλωματικές διαδρομές.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Κούσνερ εμπλέκεται ενεργά σε συνομιλίες υψηλού επιπέδου, αφού μετά τις εκλογές του 2016 είχε συναντηθεί με Ρώσους αξιωματούχους όπως ο Σεργκέι Γκορκόφ, επικεφαλής της Ρωσικής Κρατικής Τράπεζας Ανάπτυξης, αν και τότε είχε δηλώσει ότι δεν συζητήθηκαν επιχειρηματικά θέματα.
Η αδιάλλακτη στάση Πούτιν και η κατάσταση στο πεδίο
Παρά την κινητικότητα της αμερικανικής πλευράς, ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν έχει δείξει διάθεση για υποχωρήσεις. Η Μόσχα επιμένει ότι οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει πλήρη αποχώρηση των ουκρανικών δυνάμεων από όλα τα εδάφη που η Ρωσία θεωρεί δικά της, δηλαδή από τις περιοχές Χερσώνα, Ζαπορίζια, Ντονέτσκ και Λουχάνσκ, μέχρι την Κριμαία.
Την ίδια στιγμή, παρά ορισμένες ρωσικές προελάσεις τις τελευταίες εβδομάδες κοντά στο Ποκρόφσκ, που η Μόσχα λέει ότι έχει καταλάβει, οι δυνάμεις του Βλαντίμιρ Πούτιν εξακολουθούν να δυσκολεύονται να αποσπάσουν τον πλήρη έλεγχο σε όλα τα επίμαχα μέτωπα.
Παράλληλες επαφές Ζελένσκι
Ο Ζελένσκι φαίνεται να δραστηριοποιείται έντονα σε διπλωματικό επίπεδο πριν από το κρίσιμο ταξίδι στη Μόσχα. Στο Παρίσι συναντήθηκε με τον Εμανουέλ Μακρόν, ενώ είχαν και από κοινού τηλεφωνική συνομιλία με τον Γουίτκοφ, στην οποία συμμετείχε και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ.
Παράλληλα, ο επικεφαλής των ουκρανικών διαπραγματεύσεων, Ρουστέμ Ουμέροφ, είχε διαδοχικές συναντήσεις με τον Γουίτκοφ. Ο Ουμέροφ έκανε λόγο για «σημαντική πρόοδο» στη Φλόριντα, αλλά υπογράμμισε ότι το ανανεωμένο σχέδιο «χρειάζεται περαιτέρω βελτίωση».
Σε ανάρτησή του τόνισε την «εποικοδομητική και συνεργατική προσέγγιση της αμερικανικής πλευράς», προσθέτοντας ότι οι επαφές θα συνεχιστούν «με στενή και συνεχή επικοινωνία».