Τι περισσότερο μπορεί να μάθει μια φεμινίστρια

Ανέβηκα στο Τρόοδος με την ένοχη απόλαυση κάποιου που ξέρει ότι αξίζει διάλειμμα αλλά αναρωτιέται αν πρέπει να ζητήσει συγγνώμη. Η ενοχή είναι ένα δώρο που δίνεται στις γυναίκες μόλις γεννηθούν.
Παρά τις αμφιβολίες μου, ανταποκρίθηκα στην πρόσκληση «Διήμερο Εργαστήριο για τα Μέσα και την Ισότητα των Φύλων», του Γραφείου της Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων. Και κανείς δεν μπορούσε να μου βγάλει απ’ το μυαλό ότι προτιμούσαν κάποιον νεότερο ή έναν άντρα, αντί για μια τύπισσα σε εμμηνόπαυση που επιμένει να έχει άποψη.
Καθ’ οδόν αναρωτιόμουν τι θα μπορούσα να μάθω. Ήδη γνωρίζω ότι η κοινωνία μας είναι πατριαρχική, ότι κάθε δέκα λεπτά συμβαίνει μια γυναικοκτονία, ότι δεν είμαστε ίσες σε τίποτα που έχει αριθμούς, εκτός αν είσαι φροντίστρια, νοσηλεύτρια ή καθαρίστρια. Ξέρω ότι το μισθολογικό χάσμα καλά κρατεί. Ξέρω πως η πολιτική εκπροσώπηση είναι στον πάτο της Ευρώπης και πως μόνο με θαύμα θα αυξηθούμε στη νέα Βουλή το 2026 γιατί δεν βλέπω να γίνονται ουσιαστικές κινήσεις. Η αλλαγή είναι αργή, πολύ αργή, αυτό είναι το σίγουρο.
Ξέρω ότι ίσως ενοχλώ όταν εκφράζω τη γνώμη μου. Ότι ο σεξισμός ενεργοποιείται από συμπεριφορές σαν τη δική μου αλλά μεγαλώνοντας είναι που βλέπεις την τακτική γύρω από αυτό και πώς ένας άντρας θα προσπαθήσει να σε επανατοποθετήσει στη θέση σου, εκεί που θεωρεί ότι ανήκεις.
Η εκπαιδεύτρια, η σούπερ Μαρία Αγγελή, μας έδειξε πώς οι εικόνες διαμορφώνουν αφηγήσεις. Οι στοκ φωτογραφίες που συνοδεύουν τα δημοσιεύματα για τη βία ενισχύουν την ιδέα ότι οι γυναίκες είναι αδύναμες και οι άντρες δυνατοί, ενώ στην πραγματικότητα πολλές γυναίκες παλεύουν με νύχια και με δόντια πριν τη χαριστική βολή. Υπάρχουν εικόνες σε σάιτ όπως το zero tolerance ή το unsplash που μπορεί να πάρουν δωρεάν οι δημοσιογράφοι, που δείχνουν γυναίκες να αντιστέκονται, κανονικές, ανθρωπένιες.
Συζητήσαμε και τη γλώσσα. Ευαίσθητο θέμα, μιας και θεωρούμε τη γλώσσα μας ιερή κι ας εξαφανίζει τις γυναίκες (πρόεδρος). Στα Αγγλικά, η ουδετερότητα επιτυγχάνεται με όρους όπως chairperson ή officer firefighter, ή Latinx αντί, π.χ., Latina. Το μαθητ@ λειτουργεί με παρόμοιο συμπεριληπτικό τρόπο αλλά προκαλεί προς το παρόν σάλο και θα περάσουν χρόνια μέχρι να χωνέψουμε ότι η γλώσσα πάντα άλλαζε γιατί αλλάζουν οι άνθρωποι και η επικοινωνία. Και είναι οκ.
Στην τελική, η δημοσιογραφία δεν αφορά το οικείο ή αυτό που είναι προσωπικά σημαντικό. Και οι συμβολικές κινήσεις μπορεί να φαίνονται ασήμαντες αλλά η αδιαφορία μπορεί να αλλάξει από τη μια στιγμή στην άλλη. Αν ένα τρανς άτομο βρεθεί στην οικογένειά σας, ίσως να περνούσατε από το «δεν με νοιάζει» στο «πρέπει να μάθω» και στο «πρέπει να μιλήσω».
Έφυγα από το Τρόοδος θυμίζοντας στον εαυτό μου ότι η δημοσιογραφία δεν είναι λογοτεχνία. Δεν χρειάζεται να είναι ποιητική. Πρέπει απλά να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα.