Τα συγχαρητήρια της Κομισιόν στη Λάρνακα για την Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2030

Τα συγχαρητήρια του στην Λάρνακα μετέφερε ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τη Διαγενεακή Δικαιοσύνη, τη Νεολαία, τον Πολιτισμό και τον Αθλητισμό, Glenn Micallef, μετά την ανακοίνωση για την Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2030.
Σύμφωνα με την σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον θεσμό της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, τρεις πόλεις θα φέρουν τον τίτλο το 2030: μία στο Βέλγιο (Λέβεν), μία στην Κύπρο και μία στο Μαυροβούνιο (Νίκσιτς).
Μετά την Πάφο το 2017, η Λάρνακα θα είναι η επόμενη κυπριακή πόλη που θα φέρει αυτόν τον τιμητικό τίτλο. Η πρωτοβουλία στηρίζεται από την ΕΕ μέσω του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη».
Η ανακοίνωση για την πόλη της Λάρνακας έγινε από την πρόεδρο της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τις Ευρωπαϊκές Πολιτιστικές Πρωτεύουσες. Η σύσταση έγινε από ομάδα ανεξάρτητων ειδικών που αξιολόγησαν τις αιτήσεις των δύο πόλεων που είχαν προκριθεί: Λάρνακας και Λεμεσού.
Αντιμετωπίζοντας τις συνεχιζόμενες παγκόσμιες κρίσεις, η Λάρνακα στοχεύει να επαναφέρει την «ανθρωπιά» – τις βαθιές και κοινές ανθρώπινες αξίες μας – στο επίκεντρο. Μέσα από την εξερεύνηση της έννοιας του «Κοινού Τόπου», σε φυσικό, νοητικό ή συναισθηματικό επίπεδο, η πόλη φιλοδοξεί να ενισχύσει τη συνύπαρξη, την ευαλωτότητα και τη φροντίδα.
Οι στόχοι της πρωτοβουλίας περιλαμβάνουν την παροχή ευκαιριών στους Ευρωπαίους να γνωρίσουν ο ένας τον πολιτισμό του άλλου, να απολαύσουν την κοινή ιστορία και αξίες τους, να νιώσουν ότι ανήκουν στην ίδια ευρωπαϊκή κοινότητα, να αναπτύξουν πολιτιστικές συνεργασίες και να αναδειχθεί ο ρόλος του πολιτισμού στην ανάπτυξη των πόλεων.
Η διαδικασία επιλογής περιλαμβάνει δύο στάδια, την προεπιλογή, όπου καταρτίζεται shortlist υποψήφιων πόλεων, και την τελική επιλογή, περίπου εννέα μήνες αργότερα, όπου προτείνεται μία πόλη για τον τίτλο.
Οι επιλεγμένες πόλεις ορίζονται επίσημα από το οικείο κράτος μέλος ή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην περίπτωση χωρών της ΕΖΕΣ/ΕΟΧ, υποψήφιων ή εν δυνάμει υποψήφιων χωρών.
Τα κριτήρια ορίζουν ότι οι πόλεις πρέπει να παρουσιάσουν ένα πολιτιστικό πρόγραμμα με ισχυρή ευρωπαϊκή διάσταση, που ενθαρρύνει τη συμμετοχή των φορέων και των γειτονιών της πόλης και προσελκύει επισκέπτες από ολόκληρη τη χώρα και την Ευρώπη. Το πρόγραμμα πρέπει να έχει μακροχρόνιο αντίκτυπο και να συμβάλει στη βιώσιμη ανάπτυξη της πόλης, με την υποστήριξη των τοπικών αρχών και την απαιτούμενη ικανότητα υλοποίησης.
Η αξιολόγηση γίνεται από επιτροπή δώδεκα ανεξάρτητων ειδικών, δύο διορισμένων από τις εθνικές αρχές και δέκα από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Συμβούλιο, Επιτροπή και Επιτροπή των Περιφερειών).
Η Κύπρος δημοσίευσε πρόσκληση για αιτήσεις τον Δεκέμβριο του 2023 και μέχρι την προθεσμία της 16ης Δεκεμβρίου 2024 υπέβαλαν αίτηση πέντε πόλεις: Αγία Νάπα, Κούριον, Λάρνακα, Λεμεσός και Λευκωσία. Η προεπιλογή έγινε στη Λευκωσία στις 25–27 Φεβρουαρίου 2025, όπου Λάρνακα και Λεμεσός πέρασαν στη shortlist. Είχαν προθεσμία έως τις 3 Νοεμβρίου 2025 για την ολοκλήρωση των αιτήσεών τους. Η τελική απόφαση λήφθηκε στις 10–11 Δεκεμβρίου 2025.
Κάθε χρόνο, δύο ή τρεις πόλεις φέρουν τον τίτλο της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας.
Ευρωπαϊκές Πολιτιστικές Πρωτεύουσες για το 2025: Κέμνιτς (Γερμανία), Νόβα Γκόριτσα/Γκορίτσια (Σλοβενία), για το 2026: Όουλου (Φινλανδία), Τρέντσιν (Σλοβακία), για το 2027: Λιεπάγια (Λετονία), Έβορα (Πορτογαλία), για το 2028: Μπουντβάις / Τσέσκε Μπουντεγιόβιτσε (Τσεχία), Σκόπια (Βόρεια Μακεδονία), Μπουρζ (Γαλλία), και για το 2029: Λούμπλιν (Πολωνία), Κιρούνα (Σουηδία).
Πηγή: ΚΥΠΕ