Τα βασιλικά προνόμια των «υπηρετών» του λαού

Η Επιτροπή Θεσμών στέλνει στην Ολομέλεια την πρόταση νόμου με την οποία οι πρώην Πρόεδροι της Δημοκρατίας και της Βουλής δεν θα έχουν πια υπηρεσιακό αυτοκίνητο για μια ζωή, αλλά μόνο για πέντε χρόνια μετά τη λήξη της θητείας τους. Και αυτό παρουσιάζεται περίπου ως ριζοσπαστική τομή.
Για τον απλό πολίτη όμως, ακόμα και τα πέντε χρόνια μοιάζουν (και είναι) υπερβολικά μεγάλος χρόνος. Και μόνο που το συζητάμε, δείχνει πόσο στραβά έχουμε μάθει να σκεφτόμαστε για την εξουσία.
Ποιος άλλος σε αυτή τη χώρα, όταν αφυπηρετεί, συνεχίζει για πέντε χρόνια να έχει πληρωμένο αυτοκίνητο από το κράτος; Ποιος συνταξιούχος, ποιος μικρομεσαίος, ποιος υπάλληλος; Κανένας. Μόνο όσοι πέρασαν από τα υψηλά δώματα θεωρείται σχεδόν αυτονόητο ότι δικαιούνται να συνεχίσουν να ζουν με όρους ειδικού καθεστώτος.
Και δεν μιλάμε μόνο για το αυτοκίνητο. Για χρόνια ολόκληρα ο φορολογούμενος πληρώνει την αγορά του, τη συντήρηση και τα καύσιμα. Με τη δικαιολογία της ασφάλειας, πληρώνει αστυνομική φρουρά που καταλήγει να μετατρέπει τους αστυνομικούς σε οδηγούς, σε συνοδούς και ανθρώπους για όλες τις δουλειές.
Μαζί με όλα αυτά, λαμβάνουν ισοβίως και επίδομα για γραμματέα, για να λειτουργούν ένα μικρό πολιτικό γραφείο, ακόμη κι όταν ο πρώην αξιωματούχος δεν έχει πια κανένα θεσμικό ρόλο ή άλλη πολιτική δραστηριότητα.
Το επιχείρημα είναι γνωστό. «Ο πρώην Πρόεδρος πρ’επει να περιβάλλεται με κύρος», «πρέπει να προστατεύεται ο θεσμός στον οποίος υπηρέτησε».
Ωραία ακούγονται όλα αυτά, αλλά στην πράξη σπάνια εξηγεί κάποιος τι ακριβώς σημαίνουν. Πόσες φορές χρειάστηκε πράγματι να εκπροσωπήσει με κάποιον τρόπο τη χώρα ένας πρώην Πρόεδρος Δημοκρατίας ή πρώην Πρόεδρος της Βουλής και πόσες φορές απλώς συνέχισε να απολαμβάνει την άνεση του πρώην αξιώματός του, χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανέναν;
Υποτίθεται ότι όσοι μπαίνουν στην πολιτική, και μάλιστα φτάνουν μέχρι τα ανώτατα αξιώματα, το κάνουν για να υπηρετήσουν τον τόπο και τους πολίτες. Αυτή τουλάχιστον είναι η θεωρία. Όταν όμως βλέπεις τα προνόμια να διατηρούνται και μετά τη λήξη της θητείας τους, όταν αντιλαμβάνεσαι ότι τα «δωράκια» του κράτους δεν τελειώνουν με την αποχώρηση από το αξίωμα, ο απλός πολίτης καταλήγει σε άλλο συμπέρασμα. Ότι γύρω από την εξουσία έχει στηθεί ένα μόνιμο σύστημα προνομίων, το οποίο πληρώνεται από τους πολλούς για να βολεύονται οι λίγοι.
Η λέξη «παρασιτούν» είναι βαριά. Αλλά πώς να νιώσει ο πολίτης που παλεύει κάθε μήνα με δόσεις, καύσιμα, ΦΠΑ, όταν ακούει ότι κάποιοι δεν έβαλαν ποτέ το χέρι στην τσέπη για αυτοκίνητο, ασφάλεια, σέρβις, βενζίνη, γιατί τα πλήρωνε το κράτος πριν, τα πληρώνει και μετά; Και το κράτος δεν είναι αφηρημένη έννοια. Είναι ο φορολογούμενος.
Ο περιορισμός του υπηρεσιακού αυτοκινήτου στα πέντε χρόνια είναι ένα βήμα, αλλά δεν λύνει το πρόβλημα. Αν θέλουμε να μιλάμε σοβαρά για ισότητα και αξιοπρέπεια, πρέπει να ανοίξει συνολικά η συζήτηση για όλα τα προνόμια των πρώην αξιωματούχων. Τι πραγματικά χρειάζεται για λόγους ασφάλειας και θεσμικής λειτουργίας και τι είναι απλώς «συνήθεια» που κανείς δεν τόλμησε να αγγίξει.
Η τιμή του αξιώματος δεν φαίνεται από το μέγεθος του αυτοκινήτου ούτε από τον αριθμό των προνομίων. Φαίνεται από το πώς στέκεται κάποιος όταν φύγει από την εξουσία. Αν μπορεί να ζήσει ως κανονικός πολίτης, χωρίς να κρατιέται ισοβίως από το χέρι του κράτους.
Τα προνόμια και δη τα προκλητικά, είναι καιρός να κοπούν και να δώσουν την θέση τους στον σεβασμό των πολιτών.