Στις 11 Δεκεμβρίου η ώρα της αλήθειας για το μεγάλο όραμα «Λάρνακα 2030»

Εγκρίθηκε ο δεύτερος και τελικός φάκελος της υποψηφιότητας και άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για την ανάθεση του χρίσματος «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης»
Του Τάσου Περδίου
Η ώρα της αλήθειας για τον μεγάλο στόχο της Λάρνακας, να ανακηρυχθεί «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» για το έτος 2030, πλησιάζει. Για την ακρίβεια, η μέρα και η ώρα έχουν ήδη οριστεί και είναι η 11η Δεκεμβρίου 2025, όταν θα ανακοινωθεί ποια από τις δύο φιναλίστ, ανάμεσα στη Λάρνακα και τη Λεμεσό, θα πάρει το τιμητικό και διόλου ευκαταφρόνητο χρίσμα.
Η καμπάνια της Λάρνακας, με οδηγό και συντονιστή τον Οργανισμό «Λάρνακα 2030», έχει μπει επίσημα στην τελική ευθεία μετά την έγκριση του δεύτερου φακέλου της υποψηφιότητας από το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης σε ειδική συνεδρία στις 2 Οκτωβρίου.
Ο δεύτερος φάκελος είναι ουσιαστικά ο αρχικός φάκελος, αλλά με πολύ μεγαλύτερη λεπτομέρεια, και σηματοδοτεί την είσοδο στην τελική φάση για την ανακοίνωση της απονομής του τίτλου -πλουσιοπάροχου από πολλές απόψεις- για την πόλη που θα τον λάβει για το 2030.
Μετά την έγκριση του δεύτερου και τελικού φακέλου από το Δημοτικό Συμβούλιο, η καλλιτεχνική διευθύντρια του Οργανισμού «Λάρνακα 2030», Κέλυ Διαπούλη, έδωσε στη «Χ» το χρονοδιάγραμμα των τελευταίων βημάτων πριν την ανακοίνωση της πόλης που θα λάβει το χρίσμα.
Όπως είπε, μέχρι τις 3 Νοεμβρίου 2025 οι δύο φιναλίστ, Λάρνακα και Λεμεσός, θα καταθέσουν τους τελικούς φακέλους στην Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων που θα αξιολογήσει και θα αποδώσει τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το έτος 2030. Ένα μήνα μετά θα διεξαχθεί η τελική φάση της κούρσας στην οποία οι δύο υποψηφιότητες θα περάσουν από κόσκινο.
Όπως αποκάλυψε η κα Διαπούλη, ο εξονυχιστικός επιτόπιος έλεγχος της υποψηφιότητας του «Λάρνακα 2030» θα γίνει στις 8 Δεκεμβρίου, όταν η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στην πόλη. Η επίσκεψη θα είναι ολοήμερη, διάρκειας 8 ωρών, και αποσκοπεί στην εξέταση των χώρων, των υποδομών κ.α., ενώ η αντίστοιχη διαδικασία για τη Λεμεσό θα πραγματοποιηθεί την επόμενη μέρα, στις 9 Δεκεμβρίου.
Στις 10 Δεκεμβρίου είναι ορισμένη η τελική παρουσίαση των υποψηφιοτήτων στη Λευκωσία, η οποία θα διαρκέσει δύο ώρες και 15 λεπτά και περιλαμβάνει γραπτή παρουσίαση των φακέλων και στη συνέχεια ερωτήσεις/ απαντήσεις. Η ώρα της αλήθειας είναι στις 11 Δεκεμβρίου 2025, όταν η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων θα ανακοινώσει σε συνέντευξη Τύπου στις 12 το μεσημέρι στο Υφυπουργείο Πολιτισμού την πόλη που λαμβάνει τον τίτλο «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2030».
Το χρίσμα έμειναν να διεκδικούν στη βραχεία λίστα των δύο φιναλίστ η Λάρνακα και η Λεμεσός, όπως ανακοινώθηκε από το Υφυπουργείο Πολιτισμού στις 27 Φεβρουαρίου 2025. Το Υφυπουργείο Πολιτισμού, ως η αρμόδια διαχειριστική Αρχή, έχει την ευθύνη της διεξαγωγής του διαγωνισμού για την επιλογή της πόλης της Κύπρου η οποία θα λάβει τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το έτος 2030. Όλη η διαδικασία διοργανώνεται σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο τίτλος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης θα απονεμηθεί το 2030 σε μία πόλη της Κύπρου, σε μία πόλη του Βελγίου και σε μία πόλη τρίτης χώρας (υποψήφιας χώρας ή δυνητικά υποψήφιας για ένταξη στην ΕΕ).
Στο επίκεντρο το πλούσιο πολιτιστικό προφίλ της
Στο επίκεντρο της υποψηφιότητας είναι το πλουσιότατο πολιτιστικό και πολυπολιτισμικό προφίλ της Λάρνακας, κάτι που συνοψίζεται και στο κεντρικό σύνθημα, που είναι η φράση «Κοινός Τόπος».
Στο φάκελο αναλύεται αυτός ο μοναδικός πολιτιστικός – πολιτισμικός χαρακτήρας, απότοκο και της μακραίωνης ιστορίας της πόλης:
Λίκνο της ανθρώπινης συνύπαρξης
Η Λάρνακα είναι μία από τις 20 αρχαιότερες, διαρκώς κατοικημένες πόλεις στον κόσμο, με συνεχή παρουσία για περισσότερα από 4.000 χρόνια στην ίδια γεωγραφική περιοχή. O προϊστορικός οικισμός της Χοιροκοιτίας στη Λάρνακα αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα παραδείγματα οργανωμένης κοινωνίας στην Ευρώπη, με ιστορία που φτάνει έως το 7000 π.Χ. Σημαντικός φορέας του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου πολιτισμού, ο οικισμός αναγνωρίζεται σήμερα ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Πόλη καταφύγιο
Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ταυτότητας της πόλης είναι ότι λειτουργούσε πάντα ως ασφαλές μέρος για τους εκτοπισμένους. Σύμφωνα με τον μύθο, η αρχαία πόλη της Λάρνακας, το Κίτιον, ιδρύθηκε από τον εγγονό του Νώε, τον Κιτίμ, ο οποίος επέζησε από τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή του κόσμου, τον κατακλυσμό. Ο στενός φίλος του Ιησού, Λάζαρος, κατέφυγε και αυτός στη Λάρνακα όντας υπό διωγμό ως ζωντανή μαρτυρία του θαύματος της Ανάστασης. Ο Λάζαρος έγινε ο πρώτος επίσκοπος της Λάρνακας και στη συνέχεια ο πολιούχος της άγιος.
Διαχρονικά, η Λάρνακα έχει χρησιμεύσει ως καταφύγιο για τους πρόσφυγες από την ταραγμένη Συρο-Παλαιστινιακή ακτή, αλλά και για τους εκτοπισμένους πληθυσμούς από άλλες περιοχές, όπως οι Αρμένιοι και σήμερα οι Ουκρανοί, καθώς και για πολλούς από χώρες της Υποσαχάριας ζώνης. Μετά την τουρκική εισβολή στο νησί το 1974, η Λάρνακα δέχτηκε τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων της εργατικής και μεσαίας τάξης κυρίως από την πόλη και την επαρχία της Αμμοχώστου. Σήμερα, το 53% του ενήλικου πληθυσμού της Λάρνακας έχει προσφυγικό βιογραφικό.
Η πύλη της Ευρώπης προς τη Μέση Ανατολή
Η Λάρνακα, ιστορικά και γεωγραφικά, είναι η πιο μεσανατολική πόλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διατηρώντας έναν ενεργό και διαρκή διάλογο με αυτή την κρίσιμη και ταραγμένη περιοχή του κόσμου. Το αρχαίο λιμάνι της πόλης, φοινικικής προέλευσης, αποτελεί σημαντικό μνημείο της ιστορίας, ενώ η Λάρνακα φιλοξενεί την έδρα του δικτύου «Δρόμοι των Φοινίκων» -της πιστοποιημένης πολιτιστικής διαδρομής του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Θρησκευτικό κέντρο για τον Χριστιανισμό και το Ισλάμ
Διαφορετικές θρησκείες συνυπάρχουν αρμονικά στη Λάρνακα σε γειτονικούς χώρους λατρείας. Στο ιστορικό κέντρο της πόλης, σε ακτίνα 500 μέτρων, βρίσκονται η εκκλησία του Αγίου Λαζάρου, δύο τζαμιά και η Εβραϊκή συναγωγή.
Οικογενειακή πόλη
Η κουλτούρα της φροντίδας των παιδιών και των νέων επικρατεί στην πόλη από τον 18ο αιώνα μέχρι τις μέρες μας, καθιστώντας την πρώτη επιλογή για εγκατάσταση οικογενειών ανάμεσα στις πόλεις του νησιού.
Πόλη της ανθρωπιάς
Η Λάρνακα έχει μια ισχυρή κουλτούρα αλληλεγγύης, ενσυναίσθησης, κατανόησης και αποδοχής που εκδηλώνεται στις καθημερινές συμπεριφορές των κατοίκων της, οι οποίοι καλωσορίζουν και στηρίζουν άτομα και ομάδες από διαφορετικά πολιτιστικά ή/και θρησκευτικά υπόβαθρα.
Πόλη του νερού
Η Λάρνακα ορίζεται από δύο βασικούς φυσικούς πόρους, καθώς βρίσκεται μεταξύ της θάλασσας και των Αλυκών. Η πόλη έχει το μεγαλύτερο παράκτιο μέτωπο από όλες τις πόλεις της Κύπρου, ενώ η μεγάλη Αλυκή καταλαμβάνει περίπου το 1/3 της περιμέτρου της πόλης. Ολόκληρο το οικοσύστημα της Αλυκής αποτελεί προστατευόμενη περιοχή NATURA και είναι ένας από τους ελάχιστους σημαντικούς βιότοπους που είναι πλήρως ενταγμένοι στο αστικό περιβάλλον και στην καθημερινή ζωή των κατοίκων. Ο στόχος της γαλάζιας ανάπτυξης προωθείται δυναμικά από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αριστείας Cyprus Marine and Maritime Institute (CMMI) και την πρώτη Πανεπιστημιακή Σχολή Θαλάσσιας Έρευνας, Τεχνολογίας και Αειφόρου Ανάπτυξης, η οποία αναμένεται να υποδεχθεί σύντομα τους πρώτους της φοιτητές.