Στην παρουσία Ζελένσκι η Σύνοδος Κορυφής για επίτευξη συμφωνίας για χρηματοδότηση Ουκρανίας

Οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να συμμετάσχουν την Πέμπτη στην Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, στην παρουσία του Ουκρανού Προέδρου Βολοντιμίρ Ζελένσκι, όπως επιβεβαίωσε Ευρωπαίος αξιωματούχος που ενημέρωσε τον Τύπο.
Οι διαπραγματεύσεις για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας για το 2026 - 2027 παραμένουν σε αδιέξοδο, καθώς το βασικό αγκάθι παραμένει η πρόταση αξιοποίησης παγωμένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων, ύψους περίπου € 210 δισ., με το Βέλγιο να εκφράζει έντονες επιφυλάξεις και να προειδοποιεί ότι οι συνομιλίες «πηγαίνουν προς τα πίσω».
Οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες και αξιωματούχοι επαναλαμβάνουν σε όλους τους τόνους ότι η στήριξη του Βελγίου είναι καθοριστική, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων φυλάσσεται στην Euroclear, με έδρα τις Βρυξέλλες. Ο Πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπαρτ Ντε Βέβερ, δεν μετακινείται πολιτικά, ενώ σε τεχνικό επίπεδο οι διπλωμάτες λαμβάνουν υπόψιν τις ανησυχίες του Βελγίου. Από τις 3 Δεκεμβρίου 2025, όπου και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε έξι νομικά κείμενα με τις εκδοχές χρηματοδότησης της Ουκρανίας για τα επόμενα δύο έτη, ξεκίνησε μια μακρά διαπραγμάτευση με σκοπό να πειστεί κυρίως το Βέλγιο, το οποίο αποφεύγει ακόμη να δώσει το πράσινο φως χωρίς ισχυρές νομικές και οικονομικές εγγυήσεις, που θα προστατεύουν τόσο την Euroclear όσο και το βελγικό κράτος από πιθανά ρωσικά αντίποινα.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, το Βέλγιο ζητά απεριόριστες εγγυήσεις από τα άλλα κράτη-μέλη που θα συμφωνήσουν για την κάλυψη κάθε πιθανού ρίσκου, καθώς και τον τερματισμό όλων των διμερών επενδυτικών συμφωνιών των χωρών της ΕΕ με τη Ρωσία, ώστε να μην μείνει μόνο του απέναντι σε νομικές ή οικονομικές διεκδικήσεις της Μόσχας. Το ζήτημα των διμερών επενδυτικών συμφωνιών προέκυψε από τη διαπραγμάτευση του πακέτου των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων, μετά από αίτημα της Επιτροπής για την πλήρη απόσυρση των διμερών συμφωνιών με τη Ρωσία, και για νομικούς λόγους. Ωστόσο, αρκετά κράτη εμφανίζονται απρόθυμα να προχωρήσουν σε τέτοιες κινήσεις, φοβούμενα αντίποινα από τη Ρωσία.
Η συζήτηση και διαπραγμάτευση συνεχίζεται σε τεχνικό επίπεδο, παράλληλα και ανεξάρτητα από την αναμονή απόφασης για τη Σύνοδο, με σημαντικότερη τελευταία ανταπόκριση στα αιτήματα το Βελγίου το ότι στο χρηματοδοτικό σχήμα θα συμμετέχει όχι μόνο η Euroclear, αλλά όλες οι τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που κατέχουν ρωσικά κεφάλαια. Το Βέλγιο έλαβε διαβεβαιώσεις ότι θα συμμετάσχουν όλοι, ωστόσο υπάρχουν ακόμη πάρα πολλές λεπτομέρειες και παραπέμφθηκαν ξανά για διαπραγμάτευση και δουλειά σε τεχνικό επίπεδο, και αφορούν το τραπεζικό κομμάτι διαχείρισης της κατάστασης. Διπλωματικές πηγές τονίζουν ότι και ο αριθμός €210 εκατ. είναι ένα δυναμικό ποσό. Ωστόσο το θέμα των άμεσων διασφαλίσεων, για το πότε και σε τι βαθμό θα είναι απαιτητά αυτά τα ποσά, παραμένει θέμα συζήτησης, όπως και το θέμα των επενδυτικών συμφωνιών που έχουν γίνει τα τελευταία 30 έτη.
Σε πολιτικό επίπεδο, το Βέλγιο με τη στήριξη χωρών όπως η Ιταλία, η Βουλγαρία και η Μάλτα πιέζει την Κομισιόν να μην απορρίψει την εξέταση των εναλλακτικών τρόπων, όπως ο διμερής δανεισμός της Ουκρανίας από τα κράτη μέλη.
Επιφυλακτική είναι και η Ιταλίδα Πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι που διαμηνύει ότι δεν έχει ακόμη αποφασίσει αν θα στηρίξει τη χρήση των περιουσιακών στοιχείων, τονίζοντας ότι τέτοιου μεγέθους αποφάσεις πρέπει να ληφθούν αποκλειστικά από τους ηγέτες.
Οι διαφορετικές επιλογές περιλαμβάνουν την έκδοση κοινού χρέους από το περιθώριο του υπάρχοντος Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ), επιλογή που απαιτεί ομοφωνία, κάτι που θεωρείται δύσκολο λόγω της διαχρονικής στάσης του Ούγγρου Πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος όπως και σε όλες τις συνόδους που αγγίζουν το Ουκρανικό ζήτημα, απειλεί με βέτο την όποια βοήθεια προς το Κίεβο.
Επιπλέον, το Βέλγιο πρότεινε ως λύση την ενεργοποίηση του Άρθρου 122 (ρήτρα έκτακτης ανάγκης) για την παράκαμψη του βέτο, όπως έγινε και για το μόνιμο πάγωμα των ρωσικών κεφαλαίων, επιλογή που προς ώρας οι νομικές υπηρεσίες της Επιτροπής και του Συμβουλίου απέρριψαν ως μη νομικά βιώσιμη ιδέα.
Πηγή: ΚΥΠΕ