Στην αλλαγή της χρονιάς: Ένας αλλιώτικος κόσμος που προσκυνούμε

Στις κηδείες αγνοουμένων της Κύπρου, στα ξύλινα κιβώτια βρίσκονται συνήθως υπολείμματα οστών, κυρίως νέων 18-20 χρονών, συχνά με τα σημάδια της εν ψυχρώ εκτέλεσής τους. Ο πόνος είναι αβάστακτος για τους γονείς, αδέλφια, παιδιά, συντρόφους, που βιώνουν την απουσία των αγαπημένων τους με βασανιστικά αναπάντητα ερωτήματα. Πλείστοι γονείς έφυγαν νωρίς, με την υγεία τους, φυσική ή ψυχική, κλονισμένη, ενώ άλλοι στενοί συγγενείς κλείστηκαν στον εαυτό τους ή αποτραβήχτηκαν στο περιθώριο της κοινωνίας.
Σε μια τέτοια κηδεία αποχαιρετήσαμε τον Σωτήρη, τον λεβεντονιό από την Κυθρέα, που σκόπευε να παντρευτεί την αγαπημένη του από το Βουνό Κερύνειας, κι αν ο πατέρας της εναντιωνόταν, ήταν αποφασισμένος να την κλέψει… Σε τέτοια κηδεία αποχαιρετήσαμε τον γενναίο Μιχάλη, που γεννήθηκε στον Πρόδρομο Τροόδους και έπεσε πολεμώντας στο Κυπαρισσόβουνο στον Πενταδάκτυλο. Δεκαετίες αργότερα, στα οστά του βρέθηκε άθικτη η «μισή καρδιά» που είχε κρεμασμένη με καδένα στο λαιμό του, ενώ η άλλη μισή έμεινε στην αγαπημένη του Άννα, στην Αθήνα.
Παρούσα στις κηδείες αγνοουμένων η Αθηνά, που έθαψε τον αγνοούμενο αδελφό της Γιώργο. Στην εκκλησία των Αγίων Πάντων στην Έγκωμη, στον Άγιο Παντελεήμονα Μακεδονίτισσας, στον Άγιο Ελευθέριο στα Λατσιά, στον Απόστολο Αντρέα στην Λεμεσό, στην εκκλησία Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στην Πάφο. Η Αθηνά βιώνει σιωπηλά την κάθε κηδεία ως την στιγμή που τα οστά τίθενται στον ανοιχτό τάφο. Εκεί στο τέλος με το «Δι’ ευχών των αγίων Πατέρων…», πλησιάζει τον τάφο και ψελλίζει: «Χαιρετίσματα στον Γιώργο μου»…
Στη μικρή εκκλησία του χωριού της Αγίας Βαρβάρας, έγινε ταυτοχρόνως η κηδεία δύο νέων του χωριού, που αγνοούνταν από το 1974. Λίγο πριν την κηδεία, μια ευωδία πλημμύρισε τον χώρο καθώς μια μαυροντυμένη γυναίκα, κρατώντας δύο δέσμες από πλατύφυλλο βασιλικό μπήκε στην εκκλησία, εναπόθεσε στο κάθε κιβώτιο από μια δέσμη και απομακρύνθηκε στον πόνο της.
Για την κηδεία του Κυριάκου στη Λεμεσό τα αδέλφια «διχάστηκαν». Οι αδελφές περίμεναν τον αγνοούμενο αδελφό τους, λαβωμένες από ασθένειες, εξαιτίας της αγωνίας και αναπάντητων ερωτημάτων. Κάποια αδέλφια δεν ήθελαν να προσκαλέσουν επίσημους στην κηδεία, ενώ άλλα τη θεωρούσαν ένδειξη τιμής προς τον ήρωα αδελφό τους. Τελικά το ξεκαθάρισαν: «Είπαμε να μην καλέσουμε κανένα επίσημο και αυτό σημαίνει κανένα!». Έτσι έγινε η κηδεία.
Ένας αλλιώτικος κόσμος γύρω μας βιώνει τα πάθη του χωρίς πομπώδεις συμπεριφορές. Έτσι κ η Σοφία από την Βασίλεια Κερύνειας, μακριά από υπερβολές με γιορτινά πάρτι, επιστρέφει στην ιερή σεμνότητα στο προσφυγικό της σπιτάκι, αφού ανάψει το καντήλι τού για δεκαετίες αγνοούμενου αδελφού της, στον Τύμβο Μακεδονίτισσας. Εκεί στον Τύμβο όπου εναποθέσαμε τελευταίως τον Όθωνα από Λεμεσό, ο οποίος υπηρετούσε στην Κερύνεια, επιβεβαιώνοντας τον σπαρακτικό στίχο του ποιητάρη γονιού από την Μεσαορία για τον αγνοούμενο γιο του, που χάθηκε κι εκείνος χάθηκε στις ακτές της Κερύνειας:
«Στην Τζερύνεια μας έχω τζι εγιώ να ‘ρίσω
Τζιαι που τα βάθη της καρκιάς εννά της τραουδήσω
… το χώμα της επότισεν με γαίμαν ένας γιος μου
Να πάω εις το τάφον του, χάρην Θεέ μου, δώσ’ μου»
Αυτό τον αλλιώτικο κόσμο προσκυνούμε και στην αλλαγή της χρονιάς.
Καλή χρονιά.
Κώστας Μαυρίδης, Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D)
Υ.Γ. Η πρώτη εκδοχή του κειμένου γράφτηκε στο τέλος του 2017.