Στεφάνου: Ο προϋπολογισμός δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας

Ο προϋπολογισμός δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας, ούτε υπηρετεί μια μακροπρόθεσμη στρατηγική για βιώσιμη, ανθεκτική και κοινωνικά προσανατολισμένη οικονομία, η οποία να διασφαλίζει το μέλλον των επόμενων γενιών, ανέφερε τη Δευτέρα στην ομιλία του ο ΓΓ του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, κατά την έναρξη της συζήτησης στην Ολομέλεια της Βουλής για τον κρατικό προϋπολογισμό 2026. Σημείωσε ότι ΑΚΕΛ «θα καταψηφίσει και φέτος τον προϋπολογισμό».
Όπως ανέφερε, ο φετινός, τρίτος κατά σειρά της Κυβέρνησης Χριστοδουλίδη, «όπως και οι προηγούμενοι - στηρίζεται στη λογική μιας μονοσήμαντης δημοσιονομικής διαχείρισης χωρίς προοπτική για την κοινωνία».
«Το επαναλαμβανόμενο μοτίβο της ίδιας πολιτικής απλώς επιβεβαιώνει ότι η Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη ενδιαφέρεται περισσότερο για τους αριθμούς και όχι τόσο για τους πολίτες και την κοινωνία», είπε.
Σημείωσε ότι ο προϋπολογισμός καλύπτει τις αυξημένες λειτουργικές ανάγκες του κράτους, «χωρίς όμως να επενδύει στη βελτίωση της κοινωνικής συνοχής και ευημερίας». «Κι αυτό γιατί δεν θέτει σε πρώτη προτεραιότητα την επίλυση των μεγάλων κοινωνικο-οικονομικών προβλημάτων: την αποκατάσταση της αγοραστικής δύναμης των μισθών, την αντιμετώπιση της ακρίβειας, των ανισοτήτων, την κρίση στη στέγη, το ψηλό κόστος στον ηλεκτρισμό και τα καύσιμα και γενικότερα, το ψηλό κόστος ζωής», πρόσθεσε.
Ο κ. Στεφάνου είπε ότι «η οικονομία αναβαθμίζεται, η πλειοψηφία όμως της κοινωνίας ζει ολοένα και πιο δύσκολα».
Πρόσθεσε ότι «ο προϋπολογισμός δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας. Ούτε υπηρετεί μια μακροπρόθεσμη στρατηγική για βιώσιμη, ανθεκτική και κοινωνικά προσανατολισμένη οικονομία, η οποία να διασφαλίζει το μέλλον των επόμενων γενιών. Απουσιάζει το όραμα και ο στρατηγικός σχεδιασμός για ένα αποτελεσματικό και κοινωνικά δίκαιο αναπτυξιακό μοντέλο».
Γι’ αυτούς τους λόγους το ΑΚΕΛ θα καταψηφίσει και φέτος τον προϋπολογισμό, είπε.
Ανέφερε ότι όλα τα δεδομένα «τεκμηριώνουν ότι οι κυβερνώντες, καθώς και τα κόμματα που συμμετέχουν, υποστηρίζουν ή δείχνουν ανοχή στις κυβερνητικές πολιτικές, δεν έχουν τις ευαισθησίες για να αντιληφθούν τις δυσκολίες και το άγχος των μικρομεσαίων και μεσαίων στρωμάτων».
Ο προϋπολογισμός του 2026 είναι όντως πλεονασματικός, είπε, προσθέτοντας ότι πολλά όμως από τα έσοδα του κράτους δεν στηρίζονται σε παραγωγικές επενδύσεις, αλλά σε αυξημένα φορολογικά έσοδα που προκύπτουν λόγω της ακρίβειας.
Σημείωσε ότι η Κυβέρνηση «ισχυρίζεται» ότι η αύξηση των κοινωνικών παροχών κατά €142 εκ. στον προϋπολογισμό είναι δείγμα της κοινωνικής ευαισθησίας της. «Αν αναλύσουμε όμως αυτή την αύξηση θα διαπιστώσουμε ότι οφείλεται κυρίως στην αύξηση της γενικής κυβερνητικής συνεισφοράς στο ΓεΣΥ κατά €101 εκ. Τα €41 εκ. της αύξησης που απομένουν μπορούν να καλύψουν τις αυξημένες κοινωνικές ανάγκες; Η απάντηση είναι: όχι», είπε.
Ανέφερε ότι οι παραγωγικές επενδύσεις, «που αποτελούν την κινητήρια δύναμη μιας πραγματικής ανάπτυξης», ανέρχονται μόλις στο 13% «υστερώντας κατά πολύ από τον μέσο όρο της ΕΕ ο οποίος βρίσκεται στο 22%».
«Μεγάλο πρόβλημα», πρόσθεσε, αποτελεί το χαμηλό ποσοστό υλοποίησης του αναπτυξιακού προϋπολογισμού, ειδικά των συγχρηματοδοτούμενων έργων, τα οποία αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των έργων υποδομής. «Το 2024 το ποσοστό υλοποίησης κυμάνθηκε μόλις στο 61%», πρόσθεσε, ενώ, όπως είπε, αν σε αυτό προστεθεί και το γεγονός ότι μεγάλα έργα δεν ολοκληρώνονται έγκαιρα ή βρίσκονται βαλτωμένα, όπως είναι ο δρόμος Πάφου - Πόλης Χρυσοχούς ή το έργο στο Βασιλικό, «τότε το πρόβλημα γίνεται ακόμα μεγαλύτερο». Είπε ακόμη ότι η χρηματοδότηση αναπτυξιακών δαπανών των Υπουργείων / Υφυπουργείων που μπορούν να προσδώσουν κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα συνεχίζει να μειώνεται.
Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ σημείωσε ακόμη ότι τα φορολογικά έσοδα αποτελούν το 80% του συνόλου των εσόδων του προϋπολογισμού και ότι αυτά εξακολουθούν να στηρίζονται περισσότερο στην έμμεση φορολογία (42%) παρά στην άμεση (38%), ενώ η συνεισφορά του πλούτου - οι φόροι περιουσίας και ο φόρος κεφαλαιουχικών κερδών - παραμένει στο 2%.
«Αυτή η κοινωνική αδικία», είπε, «όχι μόνο θα συντηρηθεί με τη ‘φορολογική μεταρρύθμιση’, αλλά θα ενισχυθεί περαιτέρω», προσθέτοντας ότι η πρόταση της Κυβέρνησης για τη φορολογική μεταρρύθμιση δεν αγγίζει το 50% της κοινωνίας.
Αναφέρθηκε στις προτάσεις που κατέθεσε το ΑΚΕΛ «για εξορθολογισμό της αναδιανομής των φορολογικών βαρών προς όφελος των πολλών και όχι των λίγων και προνομιούχων».
Μιλώντας για τον ρυθμό αύξησης των δαπανών, είπε, «είναι αναπόφευκτη η αναφορά σε επικίνδυνες εκκρεμότητες που απειλούν τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας μας».
Η μια εκκρεμότητα αφορά το τερματικό φυσικού αερίου στο Βασιλικό, όπου, ανάλογα με την έκβαση των εκκρεμοτήτων, το κόστος ενδέχεται να προσεγγίσει το €1 δις, είπε, ενώ «επικίνδυνη για τα δημοσιονομικά είναι και η εκκρεμότητα στην ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου, τον περιλάλητο GSI, που επίσης ερευνάται από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία».
Το τελικό κόστος του GSI σήμερα υπολογίζεται στο €1,9 δις αλλά διάφορες προβλέψεις το τοποθετούν μέχρι και στα €3 δις, είπε, μεταξύ άλλων.
Σε αναφορές του Προέδρου του ΔΗΚΟ, κατά τη δική του ομιλία, «να προειδοποιεί για τον τερματισμό του GSI ότι θα αποτελέσει καταστροφή για τον τόπο», ο κ. Στεφάνου είπε, «δεν ξέρω σε ποιον απευθυνόταν». Σίγουρα όχι, είπε, στον Υπουργό Οικονομικών «που επανειλημμένα τόνισε ότι το έργο δεν είναι βιώσιμο», ή αν απευθύνεται στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στον Έλληνα Πρωθυπουργό, οι οποίοι «αποφάσισαν ότι χρειάζεται μια νέα τεχνοοικονομική μελέτη για ένα πολυδάπανο έργο που έπρεπε να γίνει πριν για να ξέρουμε και πόσα θα μας κοστίσει και αν αυτό τελικά θα έχει θετικά αποτελέσματα για την Κύπρο». «Βάλαμε την άμαξα μπροστά από τα άλογα και τώρα τρέχουμε πίσω από τις εξελίξεις», είπε.
Κίνδυνο για τα δημόσια οικονομικά συνιστά επίσης ο υπερδανεισμός της Κυβέρνησης από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ο οποίος, όπως είπε, έχει φτάσει τα €12 δις, είπε.
Ανέφερε ακόμη ότι «σημαντικοί τομείς της οικονομίας υποφέρουν από την ύπαρξη μονοπωλίων και ολιγοπωλίων», κάτι που υποσκάπτει τον ανταγωνισμό, αφού ευνοεί τη δημιουργία καρτέλ, τα οποία συνήθως επιβάλλουν ψηλές τιμές σε αγαθά και υπηρεσίες σε βάρος των καταναλωτών.
«Ακόμα πιο επικίνδυνο είναι το φαινόμενο του ελέγχου ζωτικών τομέων της χώρας από το ξένο κεφάλαιο», είπε, προσθέτοντας ότι αυτό το φαινόμενο, είπε, συνδέεται και με τη μαζική πώληση ακινήτων σε υπηκόους τρίτων χωρών. Πέραν από τα ζητήματα εθνικής ασφαλείας, που προκύπτουν, είπε, «η μαζική πώληση έχει αυξήσει τις τιμές των ακινήτων, καθιστώντας την αγορά στέγης δυσπρόσιτη για τα χαμηλομεσαία στρώματα». Σημείωσε ότι το ΑΚΕΛ έχει καταθέσει σχετικές προτάσεις Νόμου για περιορισμό, έλεγχο και διαφάνεια σε αυτό το θέμα, «όπως κάνει η πλειονότητα των κρατών μελών της ΕΕ».
Είπε ότι η Κύπρος «βρίσκεται εκτεθειμένη στην ενεργειακή ανεπάρκεια και ανασφάλεια» και ότι αυτή η κατάσταση «έχει εγκλωβίσει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις στον πανάκριβο ηλεκτρισμό και περιορίζει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας».
Ο κ. Στεφάνου αναφέρθηκε στις αντιδράσεις και πιέσεις του ΑΚΕΛ «που ανάγκασαν την Κυβέρνηση» να μην επιβάλει τους «πράσινους φόρους», να μειώσει προσωρινά τον ΦΠΑ στον ηλεκτρισμό και που υποχρέωσαν, όπως είπε, Κυβέρνηση και τράπεζες να παραδεχθούν ότι υπάρχουν υπερχρεώσεις.
Πρόσθεσε ότι το ΑΚΕΛ κατάθεσε και διεκδίκησε την υλοποίηση πολλών προτάσεων με στόχο την προστασία της κοινωνίας «από την αυθαιρεσία των τραπεζών» και των μεγάλων συμφερόντων, κάνοντας λόγο για «σωματοφύλακες των τραπεζών», οι οποίοι όπως είπε, «πάντα ψηφίζουν υπέρ των συμφερόντων των τραπεζών και ποτέ υπέρ της κοινωνίας».
Σε σχέση με το Κυπριακό, ο κ. Στεφάνου είπε ότι μόνο η λύση του Κυπριακού «και, κατά συνέπεια, η εξομάλυνση των σχέσεων μας με την Τουρκία μπορεί να απελευθερώσει δυναμικές και δυνατότητες στην αντιμετώπιση προβλημάτων, όπως για παράδειγμα στο ενεργειακό και στο υδατικό».
Δήλωσε ότι το ΑΚΕΛ, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι βρίσκεται στην αντιπολίτευση, θα στηρίξει την όποια προσπάθεια και πρωτοβουλία αναληφθεί προς την κατεύθυνση της λύσης.
Κλείνοντας, ανέφερε ότι σε μια ιδιαίτερα ασταθή περιοχή, η Κύπρος χρειάζεται σοβαρότητα και υπευθυνότητα, μακρόπνοο σχεδιασμό, βιώσιμη οικονομία και ισχυρές κοινωνικές πολιτικές και ότι το ΑΚΕΛ θα συνεχίσει να στηρίζει την κοινωνία «με αγώνες που υπερασπίζονται την αξιοπρέπεια, τη δικαιοσύνη και την προοπτική αυτού του τόπου».