Σιωπηλή πανδημία η μικροβιακή αντοχή - Εκστρατεία Ενημέρωσης κατά της αλόγιστης χρήσης των αντιβιοτικών

Με στόχο την ανάδειξη ενός από τους μεγαλύτερους κινδύνους για τη δημόσια υγεία, αυτόν της αλόγιστης χρήσης αντιβιοτικών, η Παθολογική Εταιρεία Κύπρου, η Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου, ο Παγκύπριος Φαρμακευτικός Σύλλογος και η Κυπριακή Εταιρεία Κλινικής Μικροβιολογίας και Λοιμώξεων, εξαγγέλλουν την έναρξη Εκστρατείας Ενημέρωσης και Διαφώτισης του κοινού, με κεντρικό μήνυμα: Η διατήρηση της αποτελεσματικότητα των αντιβιοτικών είναι ευθύνη όλων!
Η εκστρατεία τελεί υπό την αιγίδα του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου, και διοργανώνεται με την ευγενική στήριξη της Φαρμακοβιομηχανίας Medochemie.
Μακροχρόνιες επιπτώσεις
Η Κύπρος εξακολουθεί να βρίσκεται ανάμεσα στις πρώτες χώρες της Ευρώπης σε κατανάλωση αντιβιοτικών, γεγονός που προκαλεί έντονη ανησυχία στην ιατρική κοινότητα. Μάλιστα, οι ειδικοί προειδοποιούν πως η κατάχρηση και η λανθασμένη χρήση τους οδηγούν στη μικροβιακή αντοχή, δηλαδή την ικανότητα των μικροβίων να αντιστέκονται στα φάρμακα, μειώνοντας έτσι την αποτελεσματικότητα των θεραπειών.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει χαρακτηρίσει τη μικροβιακή αντοχή ως «σιωπηλή πανδημία», τονίζοντας ότι αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία παγκοσμίως.
Σύμφωνα με διεθνή έρευνα έως το 2050 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ενδέχεται να χάσουν τη ζωή τους από λοιμώξεις ανθεκτικές στα αντιβιοτικά.
Ειδικότερα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η μικροβιακή αντοχή συνεπεία της αλόγιστης κατανάλωσης αντιβιοτικών ευθύνεται για 35.000 θανάτους ετησίως.
Μάλιστα, εάν δεν σταματήσουμε την αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών, η Ευρώπη ενδέχεται να επιστρέψει στην προ των αντιβιοτικών εποχή, όπου μια κοινή βακτηριακή λοίμωξη, όπως η πνευμονία, αποτελούσε και τη θανατική καταδίκη του ασθενούς.
Η φωνή της ιατρικής κοινότητας
Σε Συνέντευξη Τύπου για την επίσημη εξαγγελία της Εκστρατείας ο Πρόεδρος της Παθολογικής Εταιρείας Κύπρου, Δρ Ανδρέας Στυλιανού, προειδοποίησε ότι η Κύπρος και η Ελλάδα καταγράφουν τα υψηλότερα ποσοστά κατανάλωσης αντιβιοτικών στην Ευρώπη. Ενώ, είπε, τα αντιβιοτικά αποτέλεσαν τα θαυματουργά φάρμακα του 20ου αιώνα, στην αυγή του 21ου αιώνα η παγκόσμια εξάπλωση της μικροβιακής αντοχής, λόγω υπερκατανάλωσης, έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας. Οι λοιμώξεις από ανθεκτικά μικρόβια, εξήγησε ο Δρ Στυλιανού, μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές ή θάνατο, ενώ αυξάνουν τη διάρκεια νοσηλείας και το κόστος περίθαλψης.
Ο Επίτιμος Πρόεδρος της Κυπριακής Εταιρείας Κλινικής Μικροβιολογίας και Λοιμώξεων, Δρ Γιώργος Πετρίκκος, ανέφερε ότι παρά τα όποια μέτρα μεταξύ των οποίων η υποχρεωτική και αιτιολογική ηλεκτρονική συνταγογράφηση αντιβιοτικών, η εικόνα εξακολουθεί να παραμένει αρνητική με την Κύπρο να κατατάσσεται ξεκάθαρα στις χώρες με υψηλή κατανάλωση αντιβιοτικών, πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και να είναι μια από τις κορυφαίες χώρες της ΕΕ στην αντοχή στα αντιβιοτικά. Συγκεκριμένα, ο Δρ Πετρίκκος σημείωσε ότι η Κύπρος βρίσκεται στην πρώτη θέση, σε λοιμώξεις του αίματος από σταφυλόκοκκο ανθεκτικό στη μεθικιλλίνη (MRSA). Αναφορικά με την πολυανθεκτική Klebsiella pneumoniae, η χώρα μας κατέγραψε από το 2019 μέχρι το 2024 αύξηση 659% στις λοιμώξεις του αίματος από αυτό το συγκεκριμένο βακτήριο. Επίσης υψηλά είναι τα ποσοστά της Κύπρου και σε ό,τι αφορά την ανθεκτική E.coli με αύξηση των περιστατικών κατά 215,5% την τελευταία πενταετία.
Ο Πρόεδρος της Παιδιατρικής Εταιρείας Κύπρου, Δρ Μιχάλης Αναστασιάδης, ο οποίος εκπροσώπησε και τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο, ανέφερε ότι παρόλο που η χρήση των πιο κοινών αντιβιοτικών μειώθηκε τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο, εντούτοις παρατηρείται η χρήση όλο και συχνότερα πιο ισχυρών αντιβιοτικών, τα οποία αυτονόητα θα πρέπει να δίνονται μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητα και κατόπιν κληνικοεργαστηριακής τεκμηρίωσης. Μπορεί, τόνισε, να λαμβάνουμε λιγότερα αντιβιοτικά συνολικά, αλλά δυστυχώς συχνά λαμβάνουμε τα «βαριά αντιβιοτικά» με μεγαλύτερο ρίσκο και κόστος. Για το λόγο αυτό, κατέληξε ο Δρ Αναστασιάδης, ως ΠΙΣ και ΠΕΚ θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε την διαφώτιση και κάθε εκστρατεία ενημέρωσης για τους κινδύνους κατάχρησης των αντιβιοτικών.
Ο Πρόεδρος του Παγκύπριου Φαρμακευτικού Συλλόγου, Πλούταρχος Γεωργιάδης, υπέδειξε, μεταξύ άλλων, ότι οι φαρμακοποιοί οφείλουν να είναι φρουροί της ορθής χρήσης των αντιβιοτικών και να επιμένουν στην αποκλειστική νόμιμη χορήγηση τους μόνο με ιατρική συνταγή. Να μην διευκολύνουν την αυτοθεραπεία, να εξηγούν πότε ένα αντιβιοτικό είναι απαραίτητο, ποιες είναι οι παρενέργειες και η σωστή δοσολογία και να αναφέρουν ύποπτες τάσεις ανεπαρκούς χρήσης ή μη τήρησης οδηγιών. Παράλληλα, κάλεσε όλους, πολίτες και επαγγελματίες υγείας σε μια κοινή προσπάθεια υπεύθυνης χρήσης.
Ο Business Unit Manager της Medochemie, κ. Κωνσταντίνος Κουδουνάς, τόνισε ότι αντιμικροβιακή ανθεκτικότητα αποτελεί σήμερα μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τα συστήματα υγείας παγκοσμίως. Για το λόγο αυτό, η επιστημονική κοινότητα, οι φαρμακοποιοί, οι ιατρικοί φορείς και ο ιδιωτικός και δημόσιος τομέας, είπε ο κ. Κουδουνάς, ενώνουμε δυνάμεις με έναν κοινό σκοπό: να ενημερώσουμε, να ευαισθητοποιήσουμε και να αλλάξουμε συμπεριφορές. Η μάχη ενάντια στην ανθεκτικότητα, ανέφερε χαρακτηριστικά, κερδίζεται με εκπαίδευση, πρόληψη και υπεύθυνη χρήση.
Το μήνυμα προς το κοινό
· Όχι στην αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών
· Τα αντιβιοτικά δεν είναι παυσίπονα
· Τα αντιβιοτικά είναι αποτελεσματικά μόνο ενάντια στις βακτηριακές λοιμώξεις.
· Λήψη αντιβιοτικών μόνο με ιατρική συνταγή.
· Ολοκλήρωση της θεραπείας σύμφωνα με τις οδηγίες του ιατρού.
· Ποτέ χρήση αντιβιοτικών άλλων ατόμων ή από παλαιές θεραπείες.
· Τα αντιβιοτικά σώζουν ζωές μόνο όταν χρησιμοποιούνται σωστά. Η αλόγιστη χρήση τους, όμως, μπορεί να στερήσει αυτή τη δυνατότητα από τις επόμενες γενιές.
Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης
Η φετινή Εκστρατεία περιλαμβάνει προβολή τηλεοπτικού και ραδιοφωνικού ενημερωτικού σποτ, καθώς και διαφωτιστικά άρθρα στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, που αναδεικνύουν τους κινδύνους της αλόγιστης χρήσης αντιβιοτικών.
Οι δράσεις ενισχύονται με στοχευμένες παρεμβάσεις μελών των επιστημονικών εταιρειών στα Μέσα Ενημέρωσης, με σκοπό την περαιτέρω ευαισθητοποίηση του κοινού.