Σιζόπουλος: Η ΕΔΕΚ θα υπερψηφίσει τον κρατικό προϋπολογισμό

Τη δική του τοποθέτηση έκανε ο τέως Πρόεδρος της ΕΔΕΚ, Μαρίνος Σιζόπουλος – Όπως είπε ο ίδιος η σημερινή του ομιλία είναι και η τελευταία στο Κοινοβούλιο μετά από 22 χρόνια – Η ΕΔΕΚ θα υπερψηφίσει τον κρατικό προϋπολογισμό, είπε
Αυτούσια η ομιλία του
Η σημερινή μου ομιλία είναι και η τελευταία στο Κοινοβούλιο που αφορά κρατικό προϋπολογισμό δεδομένου ότι είναι και η τελευταία-μου θητεία ως Βουλευτή. Ως εκ τούτου θεωρώ αναγκαίο μετά από 22 χρόνια από την πρώτη μου ομιλία να κάνω μια συνολική ανασκόπηση αλλά απολογισμό των προτάσεων και εισηγήσεων που καταθέσαμε ως ΕΔΕΚ. Κάποιες υιοθετήθηκαν και υλοποιήθηκαν και κάποιες αν και απορρίφθηκαν εξακολουθούν να είναι σε ισχύ δεδομένου ότι οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες εν πολλοίς παραμένουν οι ίδιες.
Η συζήτηση και ψήφιση του προϋπολογισμού του 2026, πραγματοποιείται σε μια περίοδο που πέραν από μια σειρά γεγονότων, όπως ο πόλεμος στη Μ. Ανατολή, η συνεχιζόμενη Ουκρανική κρίση, η νέα παγκοσμιοποιημένη κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί από την εξωτερική και οικονομική πολιτική του Προέδρου των ΗΠΑ, η οικονομική αντιπαράθεση με την Κίνα, έχουν σοβαρές κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις, κυρίως στον ευρωπαϊκό χώρο, οι οποίες φυσικά επηρεάζουν και την πατρίδα-μας. Επιπτώσεις που έχουν ως τελικό αποτέλεσμα την σημαντική αύξηση του κόστους διαβίωσης των πολιτών και επιδείνωσης του μεταναστευτικού. Και όπως επιβεβαιώνεται για ακόμα μια φορά η οικονομία αποτελεί τη βάση της κοινωνικής δομής μιας πολιτείας και κατ’ επέκταση και της πολιτικής-της έκφρασης.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, μακριά από μικροκομματικές σκοπιμότητες πρέπει να παραδεχτούμε ότι η Κυβέρνηση ακολούθησε μια συνετή και ορθολογιστική πολιτική, η οποία οδήγησε σε μια πρωτοφανή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα οικονομική ανάπτυξη, η οποία όμως πρέπει να αποτελέσει τη βάση μιας νέας πορείας με κύριο στόχο την επίτευξη μακροοικονομικής σταθερότητας, αλλά και κοινωνικής συνοχής. Με αυτή την ευκαιρία εκφράζουμε για ακόμα μία φορά τα θερμά-μας συγχαρητήρια στον υπουργό Οικονομικών κ. Μάκη Κεραυνό.
Αυτό το μοντέλο διαχείρισης με περαιτέρω ενίσχυση του ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα μέσα από στοχευμένα μέτρα, θα πρέπει να προχωρήσει σε περαιτέρω στήριξη των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, οι οποίες έχουν υποστεί τις μεγαλύτερες επιπτώσεις από την οικονομική κρίση του 2011-15, όπως η απορρόφηση των αξιόγραφων, το κούρεμα των καταθέσεων, οι άδικες σε πλείστες περιπτώσεις εκποιήσεις, (η ΕΔΕΚ ήταν το μόνο κόμμα που διαφώνησε και είχε καταθέσει διαφορετικές προτάσεις οι οποίες δυστυχώς δεν υιοθετήθηκαν), και η μείωση των μισθών που επακολούθησαν με στόχο τη σμίκρυνση του οικονομικού χάσματος και η διαμόρφωση συνθηκών κοινωνικής συνοχής.
Μακριά από λαϊκισμούς και ανέξοδες ρητορικές, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η οικονομία και η κοινωνική πολιτική, το κράτος άρχισε την αποπληρωμή του δανείου της τρόικας ύψους 6.3 δις ευρώ, που προέκυψε ως αδήριτη ανάγκη λόγω λανθασμένων πολιτικών αποφάσεων. Τα λάθη του παρελθόντος δεν πρέπει να επαναληφθούν.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο υλοποιήθηκε μια σειρά μέτρων κοινωνικής πολιτικής, μεταξύ των οποίων
- Αύξηση του κατώτατου μισθού και της κατώτατης σύνταξης
- Μισθολογική αναβάθμιση των χαμηλόμισθων Δημοσίων Υπαλλήλων
- Επιδότηση ηλεκτρικού ρεύματος, πετρελαίου θέρμανσης και καυσίμων
- Ενίσχυση και περαιτέρω επέκταση του σχεδίου στεγαστικής πολιτικής στο πλαίσιο του οποίου περιλαμβάνεται η ανέγερση νέων πολυκατοικιών σε προσφυγικούς συνοικισμούς και η τιτλοποίηση προσφυγικών οικιών στους κατόχους-τους.
- Η πολεοδομική αμνηστία
- Επιδότηση εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων
- Μηδενικός συντελεστής ΦΠΑ σε προϊόντα πρώτης ανάγκης
- Παραχώρηση ΑΤΑ στους εργαζόμενους
- Επέκταση του επιδόματος τέκνου στις πολύτεκνες οικογένειες, ώστε να καλύπτονται και τα χρόνια της πανεπιστημιακής φοίτησης
Δεν είναι τυχαίο ότι παρά τις δυσμενείς διεθνείς συγκυρίες, το 2024 και το 2025 οι δείκτες της οικονομίας κατέγραψαν σημαντικές επιδόσεις, με αποτέλεσμα συνεχείς αναβαθμίσεις από Οίκους Αξιολόγησης, και για πρώτη φορά μετά το 2011 να τεθεί σε επενδυτική βαθμίδα Α.
Συγκεκριμένα το 2025:
Ο ρυθμός ανάπτυξης κυμάνθηκε στο 3.2%, ο 2ος υψηλότερος στην ευρωζώνη
Πλεονασματικό δημοσιονομικό ισοζύγιο στο 3.4% του ΑΕΠ.
Η ανεργία μειώθηκε κάτω από το 5.0% του ενεργού εργατικού δυναμικού με τάση περαιτέρω μείωσης το 2026.
Το δημόσιο χρέος μειώθηκε στο 57% του ΑΕΠ
Ο πληθωρισμός περιορίστηκε στο 0.7%, ο χαμηλότερος στην ευρωζώνη
Περαιτέρω μείωση του ποσοστού των πολιτών που βρίσκονται κοντά ή κάτω από το όριο της φτώχειας.
Παρ΄ όλα αυτά σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να οδηγηθούμε σε εφησυχασμό. Η επίτευξη μακροοικονομικής σταθερότητας και ισχυρών δημόσιων οικονομικών είναι το κλειδί για την περαιτέρω αναβάθμιση της οικονομίας.
Στη βάση των παραπάνω δεδομένων η ΕΔΕΚ στο πλαίσιο της σοσιαλιστικής-της ιδεολογίας αλλά και της κοινωνικής-της ευαισθησίας, θα συνεχίσει να καταθέτει εποικοδομητικές προτάσεις, με στόχο τη δημιουργία συνθηκών κοινωνικής συνοχής, η απουσία της οποίας θέτει σε κίνδυνο την οικονομική σταθερότητα.
Για αποκατάσταση της κοινωνικής συνοχής, η οποία μετά την κρίση του 2011-15 διαταράχθηκε σε μεγάλο βαθμό, επιβάλλεται η λήψη στοχευμένων μέτρων, όπως:
- Περαιτέρω ενίσχυση της μεσαίας τάξης και σμίκρυνσης της οικονομικής ανισότητας μεταξύ των χαμηλών και των υψηλών εισοδημάτων,
- Ομοιόμορφη κατανομή των εσόδων από την οικονομική ανάπτυξη ώστε να μην είναι προς όφελος των ολίγων και σε βάρος των πολλών,
- Περαιτέρω ενίσχυση του πρωτογενή και δευτερογενή τομέας της οικονομίας, ώστε η πατρίδα-μας να αποκτήσει σχετική επάρκεια σε προϊόντα πρώτης ανάγκης και να μειωθεί η εξάρτηση από τρίτες χώρες,
- Χρηματοδότηση νέων καινοτόμων μικρομεσαίων επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας για να αποτελέσουν κίνητρο επιστροφής στην πατρίδα-μας νέων επιστημόνων που παρέμειναν ή κατέφυγαν στο εξωτερικό λόγω της οικονομικής κρίσης που προηγήθηκε, αλλά και να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας
- Εκπόνηση ολοκληρωμένου προγράμματος για αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας, ως ΕΔΕΚ από χρόνια το είχαμε υποδείξει επισημαίνοντας τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την πατρίδα-μας
- Η φορολογική μεταρρύθμιση με αύξηση του εύρους των κλιμάκων θα συμβάλει στην περαιτέρω μείωση της παραοικονομίας, την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φορο-αποφυγής, καθώς και εν μέρει οικονομική στήριξη των μικρο-μεσαίων εισοδημάτων. Να υπενθυμίσω ότι η φορολογική αμνηστία του 2005 ήταν αυτή που απέτρεψε την επιβολή από την Ε.Ε. προγράμματος οικονομικής επιτήρησης και οδήγησε στην ένταξη στην ευρωζώνη.
Το έχω τονίσει πολλές φορές τα τελευταία 22 χρόνια. Η οικονομία-μας δεν πρέπει να στηρίζεται αποκλειστικά σε τομείς όπως ο τουρισμός, η οικοδομική βιομηχανία και οι υπηρεσίες. Τομείς ιδιαίτερα ευαίσθητοι που επηρεάζονται από εξωγενείς και απρόβλεπτους παράγοντες. Χωρίς να τους εγκαταλείπουμε οφείλουμε να επενδύσουμε και σε άλλους πλέον σταθερούς.
Στο πλαίσιο ορθολογικής οικονομικής διαχείρισης, η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει σε πρόσθετα μέτρα μείωσης των μη παραγωγικών δαπανών και αύξησης των εσόδων.
- Αύξηση της παραγωγικότητας της Δημόσιας Υπηρεσίας. Προώθηση μετρήσιμων κριτηρίων καθορισμού της παραγωγικότητας ώστε οι προϋπολογιζόμενες δαπάνες να κατανέμονται ανάλογα. Η αύξηση της παραγωγικότητας θα μειώσει και τις δαπάνες.
- Καταπολέμηση της γραφειοκρατίας σε ζωτικούς τομείς της οικονομίας (π.χ. Κτηματολόγιο) που μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση των επενδύσεων, του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης και κατ΄ επέκταση των κρατικών εσόδων.
- Περαιτέρω μείωση των καθολικών επιδομάτων και αντικατάσταση με στοχευμένα επιδόματα νέου τύπου.
- Αξιοποίηση του ιδιωτικού τομέα για συγχρηματοδότηση έργων.
- Θέσπιση αυστηρής διαδικασίας για τον προϋπολογισμό της δαπάνης και του χρόνου εκτέλεσης διαφόρων έργων.
- Αναθεώρηση της παραχώρησης των αυξήσεων σε συντάξεις και μισθούς με στόχο την ενίσχυση των χαμηλών εισοδημάτων.
- Αναστολή εκτέλεσης έργων αμφίβολης χρησιμότητας.
- Προώθηση της εκτέλεσης αναπτυξιακών έργων ανταποδοτικού χαρακτήρα
- Άμεση έλευση του φυσικού αερίου για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με στόχο την αποφυγή καταβολής των εκατομμυρίων για αγορά θερμοκηπιακών ρύπων με στόχο τη μείωση της τιμής ηλεκτρικού ρεύματος προς όφελος του καταναλωτή. Το ΦΠΑ να επιβάλλεται μόνο στην κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος και όχι και επί των πρόσθετων φορολογιών με αποτέλεσμα να διπλασιάζεται το ποσό στο τιμολόγιο σε βάρος του καταναλωτή
- Άσκηση πίεσης στις τράπεζες για υλοποίηση προγραμμάτων κοινωνικής πολιτικής, λόγω των υπερκερδών που πραγματοποιούν από τη μεγάλη διαφορά ανάμεσα στα δανειστικά και τα καταθετικά επιτόκια, αλλά και της υπερτιμολόγησης υπηρεσιών που προσφέρουν στους πελάτες-τους.
- Παραχώρηση φορολογικών κινήτρων για την έγκαιρη εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων εταιρειών και φυσικών προσώπων
- Περαιτέρω ενίσχυση του τομέα της έρευνας και της καινοτομίας
- Στήριξη των ΕΟΑ για επιτάχυνση της διαδικασίας έκδοσης πολεοδομικής άδειας.
Υπουργείο Υγείας
Ο τομέας της Υγείας όπως κατ’ επανάληψη τονίσαμε, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες της κοινωνικής πολιτικής του κράτους. Τα τελευταία 6 χρόνια οι συνολικές δαπάνες στον τομέα της υγείας υπερδιπλασιάσθηκαν. Συγκεκριμένα το 2018 η συνολικές δαπάνες στον τομέα της υγείας (δημόσιο και ιδιωτικό) ήταν περίπου 1.3-1.4 δις ευρώ, το 2025 πλησίασαν τα 3.0 δις. χωρίς να υπάρξει και η ανάλογη ποιοτική αναβάθμιση των παρεχομένων υπηρεσιών. Αντίθετα σε πολλές περιπτώσεις οι παρεχόμενες υπηρεσίες ποιοτικά υποβαθμίστηκαν επικίνδυνα.
Ο λανθασμένος τρόπος υλοποίησης της σχετικής νομοθεσίας για το ΓεΣΥ, γέννησε παθογένειες, αποκάλυψε τις αδυναμίες του συστήματος και τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την ποιοτική βιωσιμότητά-του. Η ευθύνη ανήκει τόσο στο Υπουργείο Υγείας όσο και στον ΟΑΥ. Φυσικά συνυπεύθυνοι είναι και όλοι όσοι για τους δικούς-τους λόγους αντί να συμβάλουν στη διόρθωση των στρεβλώσεων, με τη στάση-τους συμβάλουν άμεσα ή έμμεσα στη συνέχιση και την ενίσχυσή-τους. Όσο προχωρά ο χρόνος η ΕΔΕΚ δικαιώνεται για τις προβλέψεις και τις έγκαιρες εισηγήσεις-της οι οποίες όμως ήταν σε ώτα μη ακουόντων γιατί ενώ εξυπηρετούσαν τους ασθενείς έθιγαν τα οικονομικά συμφέροντα κάποιων.
Η παρατεταμένη απροθυμία για λήψη αποφάσεων διόρθωσης των στρεβλώσεων οδηγεί αβίαστα στο συμπέρασμα ότι οφείλεται, είτε σε απουσία τεχνοκρατικής αντίληψης και αποφασιστικότητας, είτε άμεσης ή έμμεσης στήριξης συμφερόντων. Δεν είναι τυχαία η προσπάθεια δημιουργίας ολιγομονοπωλιακού συστήματος σε διάφορους τομείς, καθώς και απόλυτης υπαλληλοποίησης του ιατρικού προσωπικού.
Οι καταχρήσεις σε θεραπείες, εργαστηριακές και παρακλινικές εξετάσεις, αναλώσιμα, φάρμακα, κυρίως λόγω της πολιτικής που ακολουθεί ο ΟΑΥ, επέφεραν μια επικίνδυνη αύξηση του σφαιρικού προϋπολογισμού, και ταυτόχρονα μείωση της ποιότητας των προσφερομένων υπηρεσιών. Ενώ λογικά θα έπρεπε με αναβάθμιση της ποιότητας των προσφερομένων υπηρεσιών να μειώνονται αναλογικά και οι δαπάνες.
Όπως πολλές φορές τονίσαμε η υλοποίηση του ΓεΣΥ πρέπει να διασφαλίζει τις τρείς βασικές αρχές της φιλοσοφίας-του:
- Την ελεύθερη επιλογή γιατρού και νοσηλευτηρίου
- Την ποιοτική αναβάθμιση των προσφερομένων υπηρεσιών σε όλους τους πολίτες και κυρίως σε αυτούς που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να την αποκτήσουν με άλλα μέσα (ασφαλιστική κάλυψη, οικονομική άνεση), και
- Ο Δημόσιος τομέας να αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του συστήματος σε πλαίσιο αγαστής συνεργασίας και συνέργειας με τον ιδιωτικό τομέα
Πεντέμισι χρόνια μετά την πλήρη εφαρμογή του ΓεΣΥ διαπιστώνουμε ότι:
- Δεν υπάρχει η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής γιατρού και νοσηλευτηρίου
- Για πρώτη φορά από καταβολής της Κυπριακής Δημοκρατίας υπάρχουν λίστες αναμονής και στον ιδιωτικό τομέα. Σε ορισμένες μάλιστα ειδικότητες η αναμονή φθάνει ή/και ξεπερνά τους 6 μήνες. Η καθυστέρηση όμως επιβαρύνει την υγεία του ασθενή με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο η ζωή του, αλλά και να αυξάνεται το κόστος αποθεραπείας. Τα τελευταία 5 χρόνια
- Η θνησιμότητα αυξήθηκε κατά 24%.
- Ο σφαιρικός προϋπολογισμός του ΟΑΥ από 920 εκ. ξεπέρασε τα 2.0 δις
- Η διαφορετική τιμολόγηση των ίδιων ιατρικών πράξεων ανάλογα με το νοσηλευτήριο αύξησε επικίνδυνα τις δαπάνες.
- Η διασπάθιση οικονομικών πόρων και οι καταχρήσεις, όπως επιβεβαιώνουν και οι εκθέσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, αλλά και της Ε.Ε. είναι συνεχείς και πολλαπλές.
- Ενώ διαπιστώθηκε ότι και ο ασφαλιστικός τομέας αξιοποιεί τις αδυναμίες του συστήματος και πραγματοποιεί υπερκέρδη, δεν λήφθηκε καμιά απόφαση για τον τερματισμό αυτής της πρακτικής.
- Γιατροί συμβεβλημένοι με το ΓεΣΥ αξιοποιούν τις λίστες αναμονής και προσφέρουν υπηρεσίες σε ασθενείς του ΓεΣΥ, κατά παράβαση της νομοθεσίας, έναντι αμοιβής
Ο Δημόσιος Τομέας που πρέπει να αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του συστήματος. Παρά τα διορθωτικά μέτρα που λήφθηκαν εξακολουθεί να παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα, στην επιστημονική-του στελέχωση, αλλά κυρίως στην οικονομική-του βιωσιμότητα ως αποτέλεσμα σκοπιμοτήτων και απουσίας την περίοδο 2015-2019 προγράμματος αναδιοργάνωσης των Δημόσιων Νοσηλευτηρίων, ώστε να καταστούν ανταγωνιστικά και να αποκτήσουν οικονομική ανεξαρτησία.
Η επέκταση του χρονικού ορίζοντα κάλυψης των ελλειμμάτων του Δημόσιου τομέα δεν αποτελεί ολιστική λύση. Επιβάλλεται ο ΟΚΥπΥ να επανέλθει ως αυτόνομη διεύθυνση κάτω από την πολιτική εποπτεία του Υπουργείου Υγείας.
Στη βάση των παραπάνω διαπιστώσεων είναι επιβεβλημένη η άμεση λήψη μέτρων. Να διορθωθούν οι στρεβλώσεις και να εφαρμοστεί σωστά το ΓεΣΥ , ώστε να ανταποκρίνεται στις βασικές αρχές της φιλοσοφίας-του.
Από την πλευρά της ΕΔΕΚ καταθέσαμε τόσο στο υπουργείο Υγείας όσο και στον ΟΑΥ προτάσεις διόρθωσης των στρεβλώσεων. Δυστυχώς μέχρι της στιγμής δεν υπήρξε καμιά ανταπόκριση.
Προτάσεις οι οποίες
– θα μειώσουν τις λίστες αναμονής
– θα βελτιώσουν το καθεστώς των Π.Ι και να βελτιώσουν τις προσφερόμενες υπηρεσίες στον α’ βάθμιο τομέα
– θα αποσυμφορήσουν τα ΤΑΕΠ των Δημόσιων Νοσηλευτηρίων
– θα μειώσουν τον χρόνο αποθεραπείας
– θα οδηγήσουν σε ποιοτική αναβάθμιση των παρεχομένων υπηρεσιών και θα μειώσουν τις δαπάνες
Η υλοποίηση των παρακάτω προτάσεων εκτιμούμε ότι θα επιφέρει άμεση διόρθωση σημαντικών στρεβλώσεων και θα προστατεύσει σε μεγάλο βαθμό τη βιωσιμότητα του συστήματος.
Ι) Αναφορικά με τους Προσωπικούς Ιατρούς,
- Καθορισμός αντικειμενικών κριτηρίων για εγγραφή στο Σύστημα
- Καθορισμός σταθερής μηνιαίας αμοιβής, και επιπρόσθετη αμοιβή για κάθε επίσκεψη
Ώστε
- Οι Π.Ι. να ασκούν πραγματική ιατρική
- Να μη χρειάζονται οι εφημερίες που αυξάνουν τις δαπάνες
- Ο ασθενής θα μπορεί να επισκεφθεί οποιονδήποτε Π.Ι. ανεξάρτητα με την τόπο διαμονής-του
- Να μειωθούν οι παραπομπές σε ειδικούς γιατρούς, και
- Να αποσυμφορηθούν τα ΤΑΕΠ
ΙΙ) Να απλοποιηθεί και να διευκολυνθεί η απευθείας πρόσβαση του ασθενή στον ειδικό ιατρό, ώστε η αποθεραπεία-του να είναι συντομότερη και με λιγότερο κόστος
ΙΙΙ) Να κατοχυρωθεί το δικαίωμα του ασθενή να επισκέπτεται ιατρό εκτός του ΓεΣΥ. Την επίσκεψη να την καλύπτει ο ασθενής. Τα φάρμακα, οι εργαστηριακές εξετάσεις και τα αναλώσιμα να καλύπτονται από το σύστημα, εφόσον περιλαμβάνονται σε αυτό
ώστε
- να μειωθούν ή/και να καταργηθούν οι λίστες αναμονής,
- να μειωθούν οι δαπάνες του Συστήματος
- να κατοχυρωθεί στον ασθενή το δικαίωμα (κυρίως όσων πάσχουν από χρόνιες παθήσεις) να μην αντικαταστήσει τον γιατρό-του από την στιγμή που τον εμπιστεύεται
- IV) Καθορισμός ενιαίας τιμής για κάθε ιατρική πράξη και κατάργηση του μέγιστου αριθμού εξετάσεων.
Η υλοποίηση της πρότασης
- Θα συμβάλει στην ένταξη όλων των νοσηλευτηρίων στο Σύστημα
- Θα δώσει τη δυνατότητα στον ασθενή να έχει ελεύθερη επιλογή γιατρού και νοσηλευτηρίου
- Θα διασφαλίσει τη σφαιρικότητα του προϋπολογισμού, και
- Θα μειώσει τις καταχρήσεις
- V) Κατάργηση του πέναλτι που επιβάλλεται (σταδιακή μείωση της αμοιβής μέχρι το 1/3 της καθορισμένης), λόγω υπέρβασης του αριθμού ιατρικών πράξεων. Τα Δημόσια Νοσηλευτήρια και οι άριστοι πρέπει να επιβραβεύονται και όχι να τιμωρούνται.
VI) Τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια να εντάξουν άμεσα στο ΓεΣΥ τα ΤΑΕΠ, όπως προνοεί η νομοθεσία. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την άμεση εξυπηρέτηση των πολιτών και την εξοικονόμηση πόρων
VII) Αλλαγή της πολιτικής για τα συνταγογραφούμενα φάρμακα με στόχο την καταστολή ή τη μείωση της κατάχρησης και της σπατάλης οικονομικών πόρων. VIIΙ) Αυστηρός εποπτικός έλεγχος, επιστημονικός και οικονομικός, για την αποφυγή διασπάθισης οικονομικών πόρων και επιβολή αυστηρών κυρώσεων όταν διαπιστώνονται παραβιάσεις του συστήματος
Υπουργείο Άμυνας
Τα όσα διαδραματίζονται στην περιοχή της Μ. Ανατολής, η αστάθεια στην Αν. Μεσόγειο, και οι ασύμμετρες απειλές της Τουρκίας σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της πατρίδας-μας, επιβεβαιώνουν τον σημαντικό γεωστρατηγικό-της ρόλο.
Οι συνθήκες αυτές επιβάλλουν η Ε.Φ. να διαθέτει μια συνεχώς αναβαθμισμένη επιχειρησιακή ικανότητα. Τα τελευταία χρόνια έγιναν βήματα προς την ορθή κατεύθυνση. Επιβάλλεται η περαιτέρω αναβάθμιση της αποτρεπτικής ισχύος και του αξιόμαχου του ανθρώπινου δυναμικού-της.
Η απόκτηση νέων σύγχρονων, υψηλής τεχνολογίας και αποτελεσματικότητας οπλικών συστημάτων, θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο το αξιόμαχο και το ηθικό των ενόπλων δυνάμεων της πατρίδας-μας και θα αναβαθμίσει περαιτέρω την αποτρεπτική-τους ισχύ. Είναι γι΄ αυτό το λόγο που επιβάλλεται η επαναδημιουργία του Ειδικού Ταμείου, στο οποίο να κατατίθεται η Έκτακτη Εισφορά για την Άμυνα, ώστε αυτά τα χρήματα να διατίθενται αποκλειστικά για την αγορά και τη συντήρηση οπλικών συστημάτων, αλλά και για να συμβάλει στην σταδιακή υλοποίηση της δέσμευσης που ανέλαβε η Κυβέρνηση ώστε οι δαπάνες να ανέλθουν στο 2% του ΑΕΠ.
Ευχόμαστε το πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Αμυντικής Βιομηχανίας να αξιοποιηθεί ορθολογικά και ορθολογιστικά ώστε να συμβάλει ακόμα περισσότερο στην αναβάθμιση της επιχειρησιακής ικανότητας της Εθνικής Φρουράς.
Ως ΕΔΕΚ εκφράζουμε τις ευχαριστίες-μας τόσο στον νυν Υπουργό Άμυνας, όσο και στους πρώην για την υιοθέτηση και υλοποίηση σειράς προτάσεων που αφορούσαν τη μισθολογική αναβάθμιση στελεχών της Ε.Φ., όπως
- Των εθελοντριών υπαξκών
- Των μονίμων υπαξκών από την κλίμακα 4-6 στην 5+2
- Των ΣΥΟΠ στην κλίμακα 2-4 και την παραχώρηση επιδόματος από 100 μέχρι 200 ευρώ τον μήνα
- Την επέκταση της υπηρεσίας των ΣΥΟΠ πέραν της 10ετίας αρκεί να μην έχουν συμπληρώσει το 42ο έτος της ηλικίας-τους
- Τον διπλασιασμό του επιδόματος των σπουδαστών στις στρατιωτικές παραγωγικές σχολές της Ελλάδας
- Της εθελοντικής στράτευσης των γυναικών.
Ανεξάρτητα από τις παραπάνω θετικές αποφάσεις, αναμένουμε σύντομα την κατάθεση νομοσχεδίου τη ρύθμιση του εργασιακού καθεστώτος των ΣΥΟΠ και κυρίως της κατοχύρωσης της μισθολογικής και επαγγελματικής-τους ανέλιξης.
Ως πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Άμυνας θα ήθελα για ακόμα μια φορά να εκφράσω την ευαρέσκειά-μου προς την πολιτική και διοικητική ηγεσία του Υπουργείου Άμυνας και την ηγεσία της Ε.Φ., για την άψογη συνεργασία που έχουμε, καθώς και τις ευχαριστίες-μου προς τα μέλη της Επιτροπής για το πολύ εποικοδομητικό κλίμα που έχει οικοδομηθεί.
Υπουργείο Εσωτερικών
Το Υπουργείο Εσωτερικών είναι επιφορτισμένο με τη διαχείριση κρίσιμων τομέων της εσωτερικής διακυβέρνησης. Αποτελεί ουσιαστικό πυλώνα της οικονομικής ανάπτυξης δεδομένου ότι είναι ο πολιτικός προϊστάμενος υπηρεσιών που έχουν άμεση σχέση με τις επενδύσεις. Είναι γι΄ αυτό το λόγο που επιβάλλεται η μείωση της γραφειοκρατίας που παρατηρείται σε πολλές από αυτές τις υπηρεσίες.
Χαιρετίζουμε την υλοποίηση της πρότασης της ΕΔΕΚ για πολεοδομική αμνηστία. Μια πρόταση η οποία αποσκοπεί στην προστασία της πρώτης κατοικίας από αυθαίρετες εκποιήσεις ΧΠΙ αλλά και της ενίσχυσης της στεγαστικής πολιτικής του κράτους.
Στις σημερινές συνθήκες η απόκτηση στέγης δεν έχει μόνο επιπτώσεις στο βιοτικό επίπεδο των πολιτών, αλλά στο δημογραφικό πρόβλημα της πατρίδας-μας. Γι’ αυτό επιβάλλεται τόσο η επιχορήγηση για απόκτηση κατοικίας από νεαρά ζευγάρια, όσο και του ενοικίου δεν πρέπει να είναι οριζόντια, αλλά προσαρμοσμένη στο κόστος κατοικίας ανάλογα με την περιοχή.
Ο τομέας της Τ.Α. αποτελεί βασικό πυλώνα της δημοκρατίας, δεδομένου ότι αποτελεί την πλησιέστερη προς τον πολίτη εξουσία. Οι 18 μήνες από την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας για την Τ.Α. ανέδειξαν σημαντικά λειτουργικά προβλήματα και όχι μόνο. Δικαίωσαν για ακόμα μία φορά την ΕΔΕΚ, η οποία από την αρχή είχε εντοπίσει της στρεβλώσεις και τα κενά της προτεινόμενης νομοθεσίας, όμως οι σκοπιμότητες και πάλι δεν επέτρεψαν την υιοθέτησή-τους προς όφελος των πολιτών. Παρά τις βελτιώσεις που έγιναν το 2025 εξακολουθούν να υπάρχουν στρεβλώσεις οι οποίες θα πρέπει άμεσα να διορθωθούν, για να καταστεί ο θεσμός πιο λειτουργικός και αποδοτικός, όπως
- Ο μεγάλος αριθμός ψηφοδελτίων
- Ο μεγάλος αριθμός Αντιδημάρχων
- Η απλοποίηση του εκλογικού συστήματος, ώστε να μην αποτελεί συγκαλυμμένη μορφή πλειοψηφικού
- Αναπροσαρμογή της ενοποίησης των Δήμων, ώστε να εξυπηρετούνται οι πολίτες και όχι οι σκοπιμότητες
Επιπρόσθετα επιβάλλεται η υιοθέτηση πρόσθετων προτάσεων προς όφελος των πολιτών, όπως
Καθιέρωση ενιαίας τιμολογιακής πολιτικής στην ύδρευση σε ολόκληρη την επικράτεια, ώστε οι πολίτες ανεξάρτητα από την επαρχία στην οποία διαμένουν να τυγχάνουν της ίδιας μεταχείρισης.
Τα τέλη αποχέτευσης να καθορίζονται στη βάση της κατανάλωσης και όχι και της αξίας του ακινήτου, ώστε να μην αδικούνται πολίτες οι οποίοι τυγχάνει να είναι ιδιοκτήτες ακινήτου που έχει υψηλή αξία αλλά έχουν χαμηλή κατανάλωση νερού και ταυτόχρονα είναι χαμηλόμισθοι ή χαμηλοσυνταξιούχοι.
Το μεταναστευτικό αποτελούσε και εξακολουθεί να αποτελεί έναν από τούς κρισιμότερους τομείς κυβερνητικής διαχείρισης, δεδομένου ότι για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα εάν όχι το μεγαλύτερο κοινωνικό πρόβλημα. Για την Κύπρο προσλαμβάνει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις, λόγω της κατοχής του 37% του εδάφους, της μικρής σε πληθυσμό και έκταση επικράτειας, αλλά και της αξιοποίησής-του από την Τουρκία ως μορφής υβριδικού πολέμου.
Από την πλευρά της ΕΔΕΚ εκφράζουμε την ικανοποίησή-μας γιατί αρκετές προτάσεις-μας υιοθετήθηκαν από την Κυβέρνηση και η υλοποίησή-τους συνέβαλε αποφασιστικά σε δράσεις αντιμετώπισή-του με αποτέλεσμα
- ο αριθμός των αφιχθέντων μεταναστών να έχει ελαχιστοποιηθεί
- Ο αριθμός των επαναπατρισθέντων να είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των νέο – αφιχθέντων.
- Η Κύπρος έπαψε να είναι ελκυστικός προορισμός για παράνομους οικονομικούς μετανάστες.
- Επιταχύνθηκε η διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων για πολιτικό άσυλο
- Διαφοροποιήθηκε η πολιτική παραχώρησης επιδομάτων και εργοδότησης αιτητών πολιτικού ασύλου.
- Απέλαση όσων εμπλέκονται σε συγκρούσεις και παράνομες δραστηριότητες, και τέλος
- Η ίδρυση του Υφυπουργείου Μετανάστευσης, εκτιμούμε ότι συμβάλει ουσιαστικά στην περαιτέρω αναβάθμιση της αποτελεσματικής διαχείρισης του μεταναστευτικού.
Φυσικά δεν επιτρέπεται επανάπαυση. Απαιτείται η λήψη πρόσθετων μέτρων , όπως
- Διεκδίκηση συμβολής της Ε.Ε. για τον επαναπατρισμό παράνομων οικονομικών μεταναστών και ομοιόμορφης διασποράς των νόμιμων δικαιούχων πολιτικού ασύλου σε όλες τις χώρες της Ε.Ε.
- Επιτάχυνση του καταρτισμού και της υλοποίησης προγράμματος κοινωνικής και εκπαιδευτικής ενσωμάτωσης
- Εξαγγελία προγράμματος παραχώρησης ουσιαστικών κινήτρων για κάλυψη των αναγκών σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας από πολίτες της Δημοκρατίας ώστε να περιοριστεί η ανάγκη εισαγωγής προσωπικού από το εξωτερικό
Ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα δεν επιλύεται ούτε με ρατσιστική συμπεριφορά, αλλά ούτε και με επίδειξη ανοχής. Αντιμετωπίζεται με την υιοθέτηση και εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων με ανθρωποκεντρική και συνετή διαχείριση.
Προτού κλείσω την ομιλία-μου με μια σύντομη αναφορά στο Κυπριακό θα ήθελα να κάνω δύο επισημάνσεις.
Η πρώτη αφορά τη θεσμοθέτηση της/του Κοινωνικής/ού Λειτουργού της Γειτονιάς, μιας πρότασης που για πρώτη φορά κατατέθηκε από την ΕΔΕΚ το 2003. Είναι ένα μέτρο που μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη της ενδοοικογενειακής βίας και όχι μόνο.
Η δεύτερη αφορά το σύστημα φωτοεπισήμανσης. Το 2025 όχι μόνο δεν μειώθηκαν τα θανατηφόρα δυστυχήματα, αλλά αντίθετα αυξήθηκαν και ο λόγος είναι απλός. Το σύστημα εγκαταστάθηκε με κύριο στόχο τον πρόστιμο – εισπρακτικό προς όφελος του κράτους και της ιδιωτικής εταιρίας που το εγκατέστησε, αλλά σε βάρος των πολιτών.
Κυπριακό
Θα κλείσω την ομιλία-μου με μια σύντομη αναφορά στο εθνικό-μας πρόβλημα. Η εκλογή του νέου εκπροσώπου του κατοχικού καθεστώτος επανάφερε στο προσκήνιο τη διερεύνησης της δυνατότητας καθορισμού μιας νέας διαδικασίας επανέναρξης των συνομιλιών.
Το ζητούμενο είναι σε ποια βάση και με ποιο πλαίσιο θα επαναρχίσουν οι συνομιλίες ώστε να υπάρχει προοπτική θετικής κατάληξης.
Οι αρχικές τοποθετήσεις του εκπροσώπου του κατοχικού καθεστώτος οι οποίες τυγχάνουν φυσικά της υπόδειξης και της έγκρισης της Άγκυρας, φαινομενικά παρουσιάζουν κάποια αποστασιοποίηση από τις θέσεις του Τατάρ. Επί της ουσίας όμως η κεντρική ιδέα δεν διαφοροποιείται, επικεντρώνεται στη σύσταση ενός συνομοσπονδιακού καθεστώτος με αποστέρηση βασικών πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων στους πολίτες το οποίο η Άγκυρα να μπορεί να ελέγχει. Επιβεβαίωση αποτελούν οι πρόσφατες δηλώσεις του κου Ερτογάν.
Η τοποθέτηση για επανάληψη των συνομιλιών από εκεί που έμειναν στο Κρανς Μοντανά τον Ιούλιο του 2017, εκτιμώ ότι είναι ουτοπική. Βασίζεται στη «διαπίστωση», ότι είχαμε φτάσει ένα βήμα πριν από τη λύση.
Όμως οκτώ και πλέον χρόνια από το Κρανς Μοντανά οι υποστηρικτές αυτής της πρότασης ποτέ δεν απάντησαν, παρά τις πολλαπλές προκλήσεις, τόσο σε συνεδριάσεις του Εθνικού Συμβουλίου, όσο και δημόσια σε δύο σημαντικά ερωτήματα.
Πού μείναμε στο Κρανς Μοντανά και ποιες υποχωρήσεις έκανε η τουρκική πλευρά. Οι απαντήσεις είναι απλές και αποδομούν πλήρως το αφήγημα που προβάλλεται.
Η διακοπή των συνομιλιών ήταν αποτέλεσμα της προκλητικής τοποθέτησης του τούρκου ΥΠΕΞ στο δείπνο της 7 ης Ιουλίου, «οι Ε/Κύπριοι να ξυπνήσουν από το όνειρο. Η Τουρκία δεν πρόκειται να αποδεχθεί το μηδέν στρατεύματα και μηδέν εγγυήσεις».
Επί της ουσίας η μόνη «παραχώρηση» της τουρκικής πλευράς ήταν η κατάθεση χάρτη για το εδαφικό, τον οποίο στη συνέχεια απέσυρε.
Εάν πραγματικά βρεθήκαμε ένα βήμα πριν από τη λύση ο Γ.Γ. του ΟΗΕ γιατί διέκοψε τις συνομιλίες; Επιχείρησε να τις επαναλάβει τον Απρίλιο του 2021 και τον Μάρτιο του 2025. Η προσπάθεια απέτυχε λόγω των απαράδεκτων απαιτήσεων της τουρκικής πλευράς για κυριαρχική ισότητα και δύο κράτη.
Είναι καιρός, 51 και πλέον χρόνια μετά την εισβολή να ξυπνήσουμε. Οι στόχοι της Τουρκίας είναι ξεκάθαροι και αποσκοπούν στην δημιουργία των προϋποθέσεων για πλήρη ενσωμάτωση της Κύπρου στην τουρκική επικράτεια, είτε σε περίπτωση αποτυχίας ο πλήρης πολιτικός και γεωστρατηγικός έλεγχος-της.
Ως εκ τούτου από τη στιγμή που σήμερα δεν μπορούμε να επιβάλουμε την επιθυμητή λύση λόγω της τουρκικής στάσης, πρώτη-μας επιδίωξη θα πρέπει να είναι η διατήρηση και η ενίσχυση της κρατικής οντότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας και η αποτροπή μιας κακής λύσης.
Τόσο η διαδικασία που ακολουθήθηκε στο Κρανς Μοντανά, όσο και το πλαίσιο των 6 σημείων που κατάθεσε προφορικά στη διάρκεια ενός δείπνου (εάν είναι δυνατόν!!) ο Γ.Γ. του ΟΗΕ, κρύβουν επικίνδυνες παγίδες που θα καταστήσουν μη βιώσιμη τη λύση και θα οδηγήσουν το Κυπριακό κράτος σε κατάρρευση. Επανάληψη του σεναρίου του 1962-64.
Όταν λοιπόν μια διαδικασία επαναλήφθηκε 7-8 φορές και δεν απέδωσε, κανένας δεν εγγυάται ότι η επανάληψή-της θα αποδώσει.
Γι’ αυτό και επιβάλλεται αναθεώρηση της τακτικής, ώστε η ενδεχόμενη αποτυχία να μην επιβαρύνει τη δικής-μας πλευρά και να μην κατοχυρώνει πολιτικά πλεονεκτήματα στην τουρκική. Η νέα τακτική θα πρέπει να έχει ως επίκεντρο τη σύγκληση Διεθνούς Διάσκεψης όπως προνοεί η σχετική απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για κατά προτεραιότητα συζήτηση της διεθνούς πτυχής του προβλήματος, δηλ. της κατάργησης των εγγυήσεων, της πλήρους αποχώρησης των κατοχικών στρατευμάτων και ο επαναπατρισμός των παράνομων εποίκων. Εάν προκύψει συμφωνία τότε να συζητηθεί η εσωτερική πτυχή η οποία πρέπει να στηρίζεται
- Στην εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου σε ολόκληρη την επικράτεια χωρίς μόνιμες παρεκκλίσεις
- Στην επιστροφή των προσφύγων Ε/Κυπρίων και Τ/Κυπρίων στις εστίες-τους σε συνθήκες ασφάλειας, και
- Στην πλήρη κατοχύρωση σε όλους τους νόμιμους κατοίκους των 4 βασικών ελευθεριών της Ε.Ε. (διακίνησης, εγκατάστασης, εργασίας, περιουσίας).
Η ΕΔΕΚ θα υπερψηφίσει τον κρατικό προϋπολογισμό.