Σίμος Ιωάννου: Λαμβάνουμε υποσχέσεις και διαβεβαιώσεις αλλά τίποτε πρακτικό

Συνέντευξη στον Μιχάλη Μιχαήλ
Ο δήμαρχος Αμμοχώστου, Σίμος Ιωάννου, στη συνέντευξή του στη «Χαραυγή» μιλά με ειλικρίνεια και πολιτική ευθύνη για τον μακρόχρονο αγώνα επιστροφής της πόλης, τις προσπάθειες διεθνοποίησης του ζητήματος και τους σοβαρούς κινδύνους που δημιουργεί ο σχεδιαζόμενος εποικισμός της περίκλειστης περιοχής.
Αποτιμά τις μέχρι σήμερα πρωτοβουλίες σε ΟΗΕ, ΕΕ και ευρωπαϊκά Κοινοβούλια, σχολιάζει τη διεθνή συγκυρία και τις γεωπολιτικές ισορροπίες που επηρεάζουν το Κυπριακό, τονίζοντας ότι το μόνο που λαμβάνουν είναι φραστικές διαβεβαιώσεις χωρίς καμία έμπρακτη εφαρμογή, ενώ στέλνει σαφές μήνυμα προς τη νέα γενιά για ειρήνη, δημοκρατία και συνύπαρξη. Η συνέντευξη αναδεικνύει την Αμμόχωστο ως κεντρικό κόμβο του Κυπριακού και όχι ως απομονωμένο ζήτημα.
Μετά από τόσα χρόνια αγώνα για την Αμμόχωστο, έχει σημειωθεί κάποια επιτυχία των προσπαθειών σας;
Πρέπει να είμαστε απολύτως ειλικρινείς με τον κόσμο. Ο Δήμος Αμμοχώστου δεν είναι ο βασικός παίκτης που καθορίζει τις εξελίξεις στο ζήτημα της επιστροφής της πόλης. Οι αποφάσεις λαμβάνονται σε ανώτερα πολιτικά και γεωπολιτικά επίπεδα. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι οι προσπάθειες που έγιναν –όχι μόνο από εμένα αλλά και από όλους τους προκατόχους μου– δεν ήταν μεγάλες, συνεχείς και ουσιαστικές. Αντιθέτως, υπήρξε διαχρονικά έντονη κινητοποίηση σε όλα τα διεθνή επίπεδα: στα Ηνωμένα Έθνη, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στο Συμβούλιο της Ευρώπης.
Έχουμε πραγματοποιήσει πολυάριθμες επαφές με πολιτικούς, διπλωμάτες και θεσμικούς παράγοντες που θεωρητικά μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο. Η πραγματικότητα, όμως, είναι σκληρή. Συνήθως λαμβάνουμε υποσχέσεις, δηλώσεις κατανόησης και διαβεβαιώσεις ότι το θέμα της Αμμοχώστου –και ιδιαίτερα της περίκλειστης περιοχής– αποτελεί προτεραιότητα. Και πράγματι, το καλύπτουν ξεκάθαρα τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Ωστόσο, στην πράξη, πέρα από τις μεγάλες προσπάθειες για να αποτραπεί ο εποικισμός της περίκλειστης περιοχής, δεν έχει επιτευχθεί κάτι χειροπιαστό.
Με τη γενικότερη κινητικότητα που φαίνεται να υπάρχει στο Κυπριακό, διακρίνετε κάποια ελπίδα, κάποιο φως στο τέλος της σήραγγας;
Πάντα πρέπει να υπάρχει ελπίδα. Η αισιοδοξία δεν είναι απλώς στάση ζωής, είναι πολιτική και ηθική υποχρέωση. Πρέπει να βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο. Για εμάς, οι αλλαγές που έγιναν στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής πλευράς και μόνο το γεγονός ότι έφυγε ο κ. Τατάρ, αποτελούν ένα θετικό βήμα. Δεν λέμε ότι αυτό από μόνο του λύνει το πρόβλημα, αλλά δημιουργεί διαφορετικές προϋποθέσεις.
Από εκεί και πέρα, όλοι γνωρίζουμε ότι οι εξελίξεις στο Κυπριακό εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την Τουρκία και από τις γεωστρατηγικές αλλαγές που ενδέχεται να προκύψουν στην περιοχή μας. Γι’ αυτό και αναμένουμε οποιαδήποτε θετική εξέλιξη θα μπορούσε να επηρεάσει το Κυπριακό και να ανοίξει το δρόμο για μια σωστή και βιώσιμη λύση. Είναι ξεκάθαρο ότι η λύση των δύο κρατών πρέπει να φύγει οριστικά από την ατζέντα. Παρότι βλέπουμε ότι ο κ. Φιντάν εξακολουθεί να επιμένει σε αυτή τη θέση, ελπίζουμε ότι η διεθνής κοινότητα θα επιδείξει το ίδιο ενδιαφέρον για το Κυπριακό όπως δείχνει για την Ουκρανία ή τη Μέση Ανατολή, σε ένα πρόβλημα που υφίσταται όχι μόνο εδώ και 51 χρόνια, αλλά ουσιαστικά εδώ και επτά δεκαετίες.
Υπάρχουν φήμες και πληροφορίες για πιθανή εμπλοκή του Ντόναλντ Τραμπ στο Κυπριακό. Αυτό σας ανησυχεί;
Όπως έχω πει και προηγουμένως, οποιαδήποτε προσπάθεια, από οπουδήποτε κι αν προέρχεται, είναι καλοδεχούμενη, αρκεί να είναι προς όφελος του κυπριακού λαού. Το ζήτημα δεν είναι το πρόσωπο, αλλά οι προθέσεις και οι στόχοι. Η ουσία είναι μία: αν πραγματικά η προσπάθεια αποσκοπεί στην εξεύρεση λύσης διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, τότε ασφαλώς είναι ευπρόσδεκτη.
Αν, όμως, η εμπλοκή αποσκοπεί στο να πιεστούμε προς αποδοχή της λύσης των δύο κρατών ή οποιασδήποτε μορφής νομιμοποίησης της κατοχής, τότε κάτι τέτοιο δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνει αποδεκτό. Σε αυτό το σημείο πρέπει να είμαστε απόλυτα ξεκάθαροι και σταθεροί στις θέσεις μας.
Πρόσφατα υπήρξαν ανακοινώσεις για νέες κινήσεις στην περίκλειστη περιοχή. Ποιοι είναι οι άμεσοι κίνδυνοι για την Αμμόχωστο;
Ο στόχος είναι ξεκάθαρος: η δημιουργία νέων τετελεσμένων επί του εδάφους. Και αυτό δεν αφορά μόνο την Αμμόχωστο, αλλά ολόκληρη την Κύπρο και το ίδιο το Κυπριακό. Η περίκλειστη περιοχή, όπως γνωρίζετε, πέραν της νεκρής ζώνης, είναι η μόνη περιοχή που δεν έχει εποικιστεί. Είναι η μοναδική περιοχή για την οποία υπάρχουν ρητά δύο ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Αν στο τέλος της ημέρας εποικιστεί και αυτό το κομμάτι, σημαίνει ότι το Κυπριακό –τουλάχιστον όσον αφορά το εδαφικό– θα έχει ουσιαστικά κλείσει. Αυτό δεν είναι υπερβολή. Είναι μια πραγματικότητα που πρέπει να κατανοήσουν όλοι. Γι’ αυτό και προσπαθούμε με κάθε τρόπο να αποτρέψουμε τον εποικισμό της περίκλειστης περιοχής. Ο μεγαλύτερος ζημιωμένος θα είναι πρώτα απ’ όλα οι ίδιοι οι Αμμοχωστιανοί, καθώς η περιοχή αυτή αντιστοιχεί μόλις στο 15% των δημοτικών ορίων. Αν χαθεί και αυτό το κομμάτι, τότε όλα θα τελειώσουν για την πόλη μας.
Θεωρείτε ότι μια τέτοια εξέλιξη δεν θα μπορεί να αναστραφεί;
Τα πράγματα θα είναι εξαιρετικά δύσκολα. Αν ξεκινήσει ο εποικισμός της περιοχής –που κάποιοι αποκαλούν «την κότα με τα χρυσά αυγά»– και αναπτυχθεί τουριστικά, τότε η αναστροφή των τετελεσμένων θα είναι πάρα πολύ δύσκολη, αν όχι αδύνατη. Και αυτό δεν θα έχει αντίκτυπο μόνο στην Αμμόχωστο, αλλά σε ολόκληρο το Κυπριακό. Ένας σοβαρός πολιτικός οφείλει να το διαβλέπει αυτό εγκαίρως.
Σε ποιο στάδιο βρίσκεται σήμερα η προσπάθεια διεθνοποίησης του ζητήματος της Αμμοχώστου;
Πριν από λίγες ημέρες βρεθήκαμε στη Μεγάλη Βρετανία, όπου είχαμε συναντήσεις τόσο με το Υπουργείο Εξωτερικών όσο και με το Βρετανικό Κοινοβούλιο. Από τις 22 έως τις 27 Φεβρουαρίου θα βρισκόμαστε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Παράλληλα, έχουμε επαφές για επισκέψεις στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση και στη Γαλλική Γερουσία.
Είχαμε επίσης συνάντηση με τον επιτετραμμένο της Πρεσβείας των ΗΠΑ, κάτι που για πρώτη φορά γίνεται σε αυτό το επίπεδο. Από την πλευρά μας καταβάλλουμε μεγάλες προσπάθειες για τη διεθνοποίηση όχι μόνο του ζητήματος της Αμμοχώστου, αλλά και του Κυπριακού γενικότερα. Το τι θα επιτευχθεί, όμως, δεν εξαρτάται μόνο από εμάς, αλλά και από τις ενέργειες της κυβέρνησης, του Υπουργείου Εξωτερικών και των πολιτικών κομμάτων.
Παρά τις προσπάθειες, μέχρι στιγμής λαμβάνετε κυρίως υποσχέσεις…
Δυστυχώς, αυτή είναι η πραγματικότητα. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να δει το θέμα της Αμμοχώστου ως αυτό που πραγματικά είναι: ζήτημα εισβολής και κατοχής από την Τουρκία, μια χώρα που είναι μέλος του ΝΑΤΟ και διατηρεί στενές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μεγάλη Βρετανία. Μετά από περισσότερα από 50 χρόνια, δεν έχουν γίνει όσα θα έπρεπε. Ο χρόνος δουλεύει εναντίον μας. Έχει χαθεί ήδη η πρώτη γενιά, χάνεται και η δεύτερη.
Ποιο μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στη νέα γενιά;
Το Κυπριακό δεν είναι ένα ξεχασμένο θέμα του παρελθόντος. Είναι ένα ζωντανό πρόβλημα που επηρεάζει το παρόν και το μέλλον μας. Η ευθύνη βαραίνει πρωτίστως την Τουρκία, αλλά εμείς οφείλουμε να καταλάβουμε ότι θα συνεχίσουμε να ζούμε μαζί σε αυτό το νησί.
Δεν υπάρχει λύση με φανατισμό ή πολεμικές ιαχές. Πρέπει να συνεργαστούμε με όλους τους συμπατριώτες μας –Τουρκοκύπριους, Μαρωνίτες, Λατίνους, Αρμένιους– και να ζήσουμε ειρηνικά.
Η Κύπρος μάς χωρά όλους. Πάνω απ’ όλα πρέπει να υπερασπιστούμε τη δημοκρατία, γιατί ο φασισμός μόνο δεινά έφερε στον κόσμο και την Ευρώπη.