Πώς η Κίνα τιμωρεί χώρες που διαφωνούν μαζί της - Το παράδειγμα με τον Δαλάι Λάμα και τη Λιθουανία

H διπλωματική οργή της Κίνας λειτουργεί σχεδόν όπως ένας νόμος της φυσικής, παραλληλίζει ο Economist στο νέο του άρθρο για την εξωτερική πολιτική του Πεκίνου, ιδίως επί προεδρίας Σι Τζινπίνγκ.
Η «ποσότητά» παραμένει σταθερή, αλλάζουν όμως οι στόχοι. Καναδάς και Νότια Κορέα φαίνεται να έχουν βγει από τη λεγόμενη «διπλωματία της δυσμένειας» και, από τον Νοέμβριο, στο «μάτι» του Πεκίνου έχει μπει ξανά η Ιαπωνία, μετά τις δηλώσεις της πρωθυπουργού Σαναέ Τακαΐτσι ότι το Τόκιο θα μπορούσε να αναπτύξει στρατιωτικές δυνάμεις σε περίπτωση κινεζικής επίθεσης στην Ταϊβάν.
Για την Κίνα, αυτό συνιστά «κόκκινη γραμμή» και θεωρείται ανάμειξη στα εσωτερικά της, επιβαρυμένη μάλιστα από το ιστορικό της Ιαπωνικής κατοχής στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Πώς αντιδρά συνήθως διπλωματικά
Οι σκληρές δηλώσεις της Κίνας συνήθως συνοδεύονται από υλικές συνέπειες. Αυτή τη φορά έχει αποφασίσει να απαγορεύσει τις εισαγωγές θαλάσσιων προϊόντων από την Ιαπωνία, προειδοποίησε τους κατοίκους της χώρας να μην ταξιδεύουν στο Τόκιο, ενώ ακυρώνει συναυλίες και κινηματογραφικές κυκλοφορίες.
Σπάνια οι χώρες υποχωρούν. Η Τακαΐτσι δεν πρόκειται να ανακαλέσει, αν μη τι άλλο, η σκληρή κινεζική αντίδραση ενίσχυσε τη δημοτικότητά της, περιγράφει ο Economist για τη διαμόρφωση της κατάσταση στην Ανατολική Σινική Θάλασσα.
Εδώ και δύο δεκαετίες, η Κίνα εφαρμόζει συστηματικά τακτικές οικονομικής πίεσης. Κι όσο κι αν πολλοί εκτός Κίνας τις θεωρούν υπερβολικές ή ακατάλληλες για μια μεγάλη δύναμη, η ωμή πραγματικότητα είναι ότι λειτουργούν. Όπως λέει υψηλόβαθμος διπλωμάτης στο Πεκίνο, δεν έχει σημασία ποιος βρίσκεται στο στόχαστρο, αρκεί που υπάρχει. Τα κράτη μαθαίνουν να περπατούν «στις μύτες των ποδιών» γύρω από τα κινεζικά συμφέροντα.
Το παράδειγμα με τον Δαλάι Λάμα
Τα πρώτα παραδείγματα πίεσης εμφανίστηκαν όταν ξένοι ηγέτες συναντούσαν τον Δαλάι Λάμα, τον οποίο το Πεκίνο θεωρεί επικίνδυνο αυτονομιστή. Σιγά σιγά, η «λίστα αμαρτημάτων» διευρύνθηκε όπως το Νόμπελ Ειρήνης σε Κινέζο ακτιβιστή (2010), οι ναυτικές εντάσεις με τις Φιλιππίνες (2012), η ανάπτυξη αμερικανικού αντιπυραυλικού συστήματος στη Νότια Κορέα (2016).
Παρότι σπάνια παραδέχεται ανοιχτά τις κυρώσεις της, ο χρονισμός και ο στόχος είναι πάντα προφανής. Το 2021, όταν η Λιθουανία επέτρεψε στο γραφείο της Ταϊβάν να χρησιμοποιεί το όνομα «Taiwan», οι εξαγωγείς της ανακάλυψαν ότι η χώρα τους είχε εξαφανιστεί από το κινεζικό τελωνειακό σύστημα. Μετά τη σύλληψη στελέχους της Huawei στον Καναδά (2018), το Πεκίνο «έκοψε» τις καναδικές εξαγωγές canola για «λόγους ασφαλείας».
Σε στενή ανάγνωση, οι κινήσεις αυτές μοιάζουν αποτυχημένες, καθώς η Νότια Κορέα δεν απέσυρε το αντιπυραυλικό σύστημα, η Λιθουανία κράτησε το γραφείο της Ταϊβάν και η Ιαπωνία συνεχίζει να «πατάει τις κόκκινες γραμμές».
Ωστόσο, σε βάθος χρόνου, η Κίνα διαμορφώνει συμπεριφορές, αφού οι περισσότερες χώρες σταμάτησαν να δέχονται τον Δαλάι Λάμα σε υψηλό επίπεδο, καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν ακολούθησε το παράδειγμα της Λιθουανίας και η Αυστραλία έχει γίνει εμφανώς πιο προσεκτική στις δημόσιες επικρίσεις της.
Το κόστος για την ίδια την Κίνα είναι μικρό: αντικαθιστά εύκολα εξαγωγές και εισαγωγές, μεταφέρει τουρίστες αλλού και περιορίζει την αυτο-ζημία, σε αντίθεση με τον Ντόναλντ Τραμπ που είχε στοχεύσει μετωπικά εναντίον της ταυτόχρονης οικονομικής αλληλεξάρτησης.
Η ζημιά για τους άλλους μπορεί να είναι μεγάλη, γιατί η κινεζική αγορά είναι τεράστια.
Πηγή: lifo.gr