ΠτΔ: Προϋπόθεση για μια ανταγωνιστική Κύπρο η εξωστρέφεια των επιχειρήσεών

Η Κυβέρνηση έχει σαφές πολιτικό προσανατολισμό, με πρόγραμμα θεμελιωμένο στην ιδεολογία του Κοινωνικού Φιλελευθερισμού λέει ο Νίκος Χριστοδουλίδης
Η πρώτη προϋπόθεση για μια ανταγωνιστική Κύπρο είναι η εξωστρέφεια των επιχειρήσεών μας, είπε απόψε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης, μιλώντας στην ετήσια Γενική Συνέλευση του ΚΕΒΕ, σημειώνοντας ότι η Κυβέρνηση θα συνεχίσει τη θετική πορεία της οικονομίας την υπεύθυνη δημοσιονομική πολιτική και τις μεταρρυθμίσεις.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Προέδρου της Δημοκρατίας.
«Είναι με ιδιαίτερη χαρά που συμμετέχω μαζί με πολλά μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου και φέτος στην ετήσια Γενική Συνέλευση του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου. Ενός θεσμικού εταίρου, πολύτιμου συνεργάτη, ενός σταθερού πυλώνα της κυπριακής οικονομίας, κινητήρια δύναμη ανάπτυξης, εκσυγχρονισμού και διεθνοποίησης του επιχειρηματικού μας οικοσυστήματος. Με τη συστηματική σας δράση εντός και εκτός Κύπρου, συμβάλλετε καθοριστικά, ανάμεσα σε πολλά άλλα, στον κοινό στόχο ανάδειξης της χώρας μας ως ελκυστικού επενδυτικού προορισμού, ανοίγοντας νέους δρόμους συνεργασιών και εξαγωγικών ευκαιριών.
Θέλω να ξεκινήσω, εκφράζοντας τόσο προς το ΚΕΒΕ όσο και προς την ΟΕΒ αλλά και προς τις συντεχνίες κτην εκτίμησή μου για την εποικοδομητική στάση που επιδείξατε στην πρόσφατη συμφωνία για την ΑΤΑ. Μια συμφωνία που επιτεύχθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2025 και τίθεται σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2026, για οριστική επίλυση ενός ζητήματος που παρέμενε σε εκκρεμότητα για πάνω από μια δεκαετία. Μια λύση που πρωτίστως διασφαλίζει την εργατική ειρήνη, προσφέρει εισοδηματική σταθερότητα σε δεκάδες χιλιάδες εργαζομένους και, ταυτόχρονα, δημιουργεί για τις επιχειρήσεις ένα προβλέψιμο περιβάλλον κόστους εργασίας. Η συμφωνία αποτελεί παράδειγμα του τι μπορούμε να πετύχουμε όταν κοινωνικοί εταίροι και κράτος συνεργάζονται με υπευθυνότητα. Και είμαι σίγουρος ότι για τα θέματα όπως ο κατώτατος μισθός, τα θέματα ξένων εργατών και πολλά άλλα που υπάρχουν στην ημερήσια διάταξη με τις συντεχνίες, μέσα από έναν εποικοδομητικό διάλογο θα βρούμε λύσεις που θα είναι προς όφελος της κυπριακής κοινωνίας.
Η σημερινή Γενική Συνέλευση πραγματοποιείται σε μια ιδιαίτερη στιγμή για την Κύπρο. Σε 3 μόνο βδομάδες, η Κυπριακή Δημοκρατία αναλαμβάνει την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε μια περίοδο μεγάλων γεωπολιτικών εντάσεων και αλλαγών και με αυξανόμενες τάσεις προστατευτισμού διεθνώς, η πατρίδα μας θα βρίσκεται στο «τιμόνι» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με έναν εκ των βασικών της στόχων, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της ΕΕ.
Γιατί χρειαζόμαστε μια πιο ανταγωνιστική Ευρώπη, μια Ευρώπη που παράγει, που καινοτομεί, που εξάγει, ώστε να έχουμε και μια πιο ανταγωνιστική Κύπρο. Και όταν μιλάμε για τον μεγάλο στόχο της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ, αυτός ο στόχος δεν μπορεί να επιτευχθεί αν δεν έχουμε μια ανταγωνιστική Ευρώπη.
Και η πρώτη προϋπόθεση για μια ανταγωνιστική Κύπρο είναι η εξωστρέφεια των επιχειρήσεών μας. Η συνέχιση της θετικής πορείας της οικονομίας μας, πέραν από την υπεύθυνη δημοσιονομική πολιτική και τις μεταρρυθμίσεις που προωθούμε, εξαρτάται και από την πρόσβαση σε νέους εμπορικούς προορισμούς και από τις στρατηγικές συνεργασίες που οικοδομούμε. Ειδικότερα, μέσα στο σημερινό περιβάλλον αυξημένων δασμών και εμπορικών εντάσεων, η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται μια ξεκάθαρη στρατηγική εξωστρέφειας και ως Προεδρία, η Κύπρος θα εργαστεί ακριβώς προς αυτή την κατεύθυνση.
Αυτό σημαίνει:
• Ολοκλήρωση των μεγάλων εμπορικών συμφωνιών της ΕΕ, όπως η συμφωνία με τις χώρες του Mercosur.
• Επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων με το Μεξικό και τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας.
• Ενίσχυση της εμπορικής συνεργασίας με το Ηνωμένο Βασίλειο στη μετά-Brexit εποχή.
• Ένα σταθερό και προβλέψιμο διάλογο με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που να μειώνει τον κίνδυνο ενδεχόμενων νέων μονομερών δασμών.
• Ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με δύο χώρες που είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την Κυπριακή Δημοκρατία, με την Ινδία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, για Συμφωνίες Ελευθέρου Εμπορίου, και συνέχιση των διαπραγματεύσεων με Ταϊλάνδη, Φιλιππίνες και Μαλαισία για το εμπόριο και τις επενδύσεις.
Μέσα στο ίδιο πλαίσιο και η πλήρης εφαρμογή της Συμφωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον Καναδά θα είναι προς όφελος ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και της Κύπρου. Και για όλα αυτά, επαναλαμβάνω, θα εργαστούμε κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μας.
Η ενίσχυση του διπλωματικού αποτυπώματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και η αναβάθμιση της διεθνούς της υπόστασης, έχει θεμελιώσει την άποψη ότι η χώρα μας είναι στην πράξη, και όχι στα λόγια, πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο και πολλά πλεονεκτήματα, τόσο στο πολιτικό όσο και στο οικονομικό πεδίο. Εξάλλου, στο σημερινό διεθνές περιβάλλον η εσωτερική και η εξωτερική πολιτική είναι άμεσα συνυφασμένες και η μια επηρεάζει καθοριστικά την άλλη. Ανάμεσα σε άλλα, ο Στρατηγικός Διάλογος με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και η ιστορική επίσκεψη του Πρωθυπουργού της Ινδίας στην Κύπρο τον περασμένο Ιούνιο, αποδεικνύουν την αναβαθμισμένη θέση της χώρας μας στο διεθνές γίγνεσθαι και πώς αυτή επιφέρει οικονομικά και εμπορικά οφέλη.
Το αμέσως επόμενο διάστημα θα προχωρήσουμε σε τρεις πολύ σημαντικές συμφωνίες με κράτος μέλος της ΕΕ, με χώρου του Κόλπου και με χώρα της Ασίας, πολιτικές, διπλωματικές συμφωνίες στις οποίες υπάρχουν συγκεκριμένες αναφορές για προσέλκυση επενδύσεων στην Κύπρο από τις τρεις αυτές χώρες, αλλά και για την εξωστρέφεια των κυπριακών επιχειρήσεων.
Ειδικότερα, η επίσκεψη του Ινδού πρωθυπουργού αναβάθμισε ουσιαστικά τις διμερείς μας σχέσεις και άνοιξε νέους στρατηγικούς ορίζοντες, τόσο με την προσέλκυση επενδύσεων που ήδη βλέπουμε στον φαρμακευτικό τομέα, στον αμυντικό τομέα, στον τομέα της τεχνολογίας όσο και προς τη δυνατότητα συμμετοχής της Κύπρου στον πολύ σημαντικό εμπορικό διάδρομο IMEC, Ινδία – Μέση Ανατολή, Ευρώπη μέσω και της Κύπρου, μια προοπτική με σαφή γεωπολιτικά και οικονομικά οφέλη για τη χώρα μας. Και χαίρομαι γιατί κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μας, στο Άτυπο Συμβούλιο που θα διοργανώσουμε στην Κύπρο στις 23 και 24 Απριλίου με τη συμμετοχή όλων των Ευρωπαίων ηγετών και ηγετών των χωρών της περιοχής, η ΕΕ θα προχωρήσει σε συγκεκριμένα έργα, επενδύσεις, της ΕΕ στις χώρες της ευρύτερης περιοχής.
Και ακριβώς μέσα και από αυτή τη συλλογιστική, η Προεδρία της Κύπρου θα συμβάλει ώστε αυτή η προοπτική να αξιοποιηθεί πλήρως, γιατί κάθε νέα συνεργασία, κάθε νέα αγορά, κάθε νέα συμφωνία ενισχύει τις ευκαιρίες και τις προοπτικές και για τις κυπριακές επιχειρήσεις — από τη ναυτιλία μέχρι την τεχνολογία, από τα τρόφιμα μέχρι τις υπηρεσίες και την ενέργεια, ενώ την ίδια στιγμή, η περιοχή της ευρύτερης Μέσης Ανατολής αποτελεί σημείο σύγκλισης με τις ΗΠΑ και είναι κάτι στο οποίο ήδη έχουμε ξεκινήσει να εργαζόμαστε.
Η εξωστρέφεια φέρνει ευκαιρίες. Και ακριβώς εδώ είναι η δική μας ευθύνη, η ευθύνη τωνΚυβερνήσεων, δημιουργώντας ένα επιχειρηματικό περιβάλλον απλό, λειτουργικό, προβλέψιμο και φιλικό προς την επιχειρηματικότητα.
Η γραφειοκρατία, οι πολλοί και περίπλοκοι κανονισμοί, το ευρύτερο νομοθετικό πλαίσιο, παραμένουν σήμερα οι σημαντικότερες προκλήσεις για την προσέλκυση επενδύσεων στην Ευρώπη. Αυτό είναι και το βασικό μήνυμα της έκθεσης Ντράγκι. Μια έκθεση που συζητήθηκε κατ΄επανάληψη σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τώρα χαίρομαι γιατί είμαστε στο στάδιο από τις συζητήσεις στη λήψη συγκεκριμένων μέτρων. Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη τα όσα έχω προαναφέρει, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ετοιμάσει και προωθεί ένα φιλόδοξο πακέτο απλοποιήσεων.
Κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μας, το πρώτο εξάμηνο το 2026, έχουμε ως Προεδρία στόχο – και το συζητήσαμε πρόσφατα με την Πρόεδρο και τους επικεφαλής των πολιτικών ομάδων στο Ευρωκοινοβούλιο, γιατί σε πολλά των θεμάτων το Ευρωκοινοβούλιο είναι συννομοθέτης, να εργαστούμε προς αυτή την κατεύθυνση και να προωθήσουμε:
• την ολοκλήρωση των Πακέτων Omnibus που αποσκοπούν σε στοχευμένη απλοποίηση,
• την προώθηση μιας νέας ευρωπαϊκής κουλτούρας regulatory self-restraint στη νομοθέτηση,
• τη μείωση διοικητικού κόστους για ΜμΕ και
• την επιτάχυνση της ενιαίας ψηφιακής αγοράς και των εργαλείων διασυνοριακών υπηρεσιών.
Όλες πολύ σημαντικές πρωτοβουλίες που μόλις ολοκληρωθούν, θα βοηθήσουν τις επιχειρήσεις μας να είναι σαφώς πιο ανταγωνιστικές.
Την ίδια στιγμή, και πέραν των ενεργειών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στο εσωτερικό ο εκσυγχρονισμός και η μετεξέλιξη του Κράτους του 1960, μέσα από συνεχείς και τολμηρές μεταρρυθμίσεις, αποτελεί βασικό πυλώνα της προσπάθειας μας. Για παράδειγμα, η ανταγωνιστικότητα των κυπριακών επιχειρήσεων σαφώς θα ενισχυθεί σημαντικά από την ψήφιση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων της φορολογικής μεταρρύθμισης. Μια μεταρρύθμιση με την οποία διορθώνουμε χρόνιες στρεβλώσεις που επηρέαζαν τον ανταγωνισμό των κυπριακών επιχειρήσεων, δημιουργούμε ένα πιο ισότιμο και παραγωγικό περιβάλλον για όλες τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων, φυσικά, και των κυπριακών. Σε αυτή μας την προσπάθεια, το ΚΕΒΕ, η ΟΕΒ και γενικότερα οι κοινωνικοί εταίροι υπήρξαν πολύτιμοι συνεργάτες μας με ουσιαστικές εισηγήσεις που διαμόρφωσαν την τελική μας πρόταση.
Την ίδια στιγμή, την τελευταία διετία προωθήσαμε αποφασιστικά την ψηφιοποίηση του κράτους, με απτά αποτελέσματα για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, ενώ το 2025 ξεκίνησε και η λειτουργία του αναβαθμισμένου Κέντρου Εξυπηρέτησης Επιχειρήσεων.
Ένα Κέντρο, στην καρδιά της Λευκωσίας που συγκεντρώνει σημαντικές αρμοδιότητες στην αδειοδότηση επιχειρήσεων και επενδύσεων στον ίδιο χώρο, με κύριο στόχο να παρέχουμε στις επιχειρήσεις μια ενιαία υπηρεσία καθοδήγησης με σαφώς λιγότερη γραφειοκρατία.
Όλες οι μεταρρυθμίσεις που υλοποιούμε στοχεύουν στη δημιουργία ενός σύγχρονου, ταχύτερου, πιο αποτελεσματικού και διαφανούς περιβάλλοντος για την ανάπτυξη έργων. Σε αυτό το πλαίσιο, έχοντας εντοπίσει αδυναμίες, οι οποίες προκαλούσαν σημαντικές καθυστερήσεις και ταλαιπωρία στους πολίτες και πρωτίστως στους επαγγελματίες της πρώτης γραμμής, εφαρμόσαμε ένα νέο, απλοποιημένο και ευέλικτο πλαίσιο, με ταχείες διαδικασίες αδειοδότησης για τις αναπτύξεις χαμηλού και μεσαίου ρίσκου που αποτελούν σχεδόν το 50% των αδειοδοτήσεων.
Η ουσιαστικότερη τομή αφορά τον περιορισμό της γραφειοκρατίας και την απλοποίηση και την ψηφιοποίηση της διαδικασίας, με δραστική μείωση του χρόνου εξέτασης και έκδοσης αδειών πολεοδομίας και οικοδομής σε 40 εργάσιμες μέρες για τις μονοκατοικίες και τις διπλοκατοικίες και σε 80 εργάσιμες μέρες για πολυκατοικίες μέχρι 20 διαμερίσματα. Χαίρομαι γιατί τα στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών επιβεβαιώνουν την ορθότητα της απόφασή μας να προχωρήσουμε με μια τέτοια μεταρρύθμιση: από την εφαρμογή του νέου συστήματος, εξετάστηκαν με την ταχεία διαδικασία εντός του χρονικού ορίου που προανέφερα πέραν των
1.400 αιτήσεων για μονοκατοικίες και διπλοκατοικίες και περίπου 260 αιτήσεις για πολυκατοικίες μέχρι 20 διαμερίσματα.
Μια άλλη πολύ σημαντική προϋπόθεση για την ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεών μας είναι η πρόσβαση στη χρηματοδότηση.
Και ως Ευρώπη έχουμε ένα σημαντικό επενδυτικό κενό. Και ακριβώς λόγω αυτών των δεδομένων, σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σε επίπεδο ΕΕ, βρίσκεται σε εξέλιξη συζήτηση για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας, αλλά και τη δημιουργία μιας Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και τα δύο είναι εξαιρετικά σημαντικά, κρίσιμα για το μέλλον της ΕΕ. Ως Προεδρία θα στηρίξουμε πολιτικές που μειώνουν τα εμπόδια στη ροή κεφαλαίων, βελτιώνουν την πρόσβαση των επιχειρήσεων σε διασυνοριακή χρηματοδότηση και κατ΄επέκταση ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.
Το ίδιο πράττουμε, εξάλλου, και στο εσωτερικό μέσα από την προώθηση μιας σειράς μεταρρυθμίσεων. Η δημιουργία του Εθνικού Οργανισμού Ανάπτυξης Επιχειρήσεων, για τον οποίον το σχετικό νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή μέσα στις επόμενες βδομάδες, αποσκοπεί ακριβώς στο να βελτιώσει ουσιαστικά την πρόσβαση των κυπριακών επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση, ιδιαίτερα των μικρομεσαίων, που αποτελούν και τη ραχοκοκαλιά της κυπριακής οικονομίας.
Στην ίδια κατεύθυνση, η ιδιωτικοποίηση του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου αποτελεί μια άλλη σημαντική τομή, που αποσκοπεί στην προσέλκυση νέων κεφαλαίων, στη θωράκιση της εταιρικής του διακυβέρνησης και στην αναβάθμιση των υποδομών της αγοράς κεφαλαίων.
Ταυτόχρονα, το Cyprus Equity Fund, με προϋπολογισμό 37,5 εκατομμυρίων ευρώ, έχει κάνει, ήδη, τις πρώτες του επενδύσεις σε νεοφυείς και καινοτόμες επιχειρήσεις, καλύπτοντας ένα διαχρονικό κενό στη χρηματοδότηση συμμετοχικού κεφαλαίου και ενισχύοντας αποφασιστικά το οικοσύστημα της κυπριακής καινοτομίας.
Συμπληρωματικά και ενισχυτικά με τις προαναφερθείσες μεταρρυθμίσεις, τα Σχέδια Χορηγιών του Υπουργείου Εμπορίου χρηματοδοτούν τις επιχειρήσεις με κονδύλια συνολικού ύψους πέραν των 360 εκατομμυρίων ευρώ.
Η δυναμική, λοιπόν, της οικονομίας μας, με αξιοσημείωτους ρυθμούς ανάπτυξης, με υγιή δημόσια οικονομικά, με το χρέος ήδη, ένα χρόνο νωρίτερα από ό,τι υπολογίζαμε να είναι κάτω από το 60% του ΑΕΠ, η επικράτηση συνθηκών πλήρους απασχόλησης, η σταθεροποίηση του πληθωρισμού που είναι ο χαμηλότερος στην Ευρωζώνη και το πλεονασματικό δημοσιονομικό ισοζύγιο, σε συνδυασμό με το μεταρρυθμιστικό μας πλάνο, ενισχύουν την ασφάλεια, την προοπτική και την ανταγωνιστικότητα των κυπριακών επιχειρήσεων. Την ίδια στιγμή, επιτρέπουν στο Κράτος να κάνει στοχευμένες κοινωνικές παρεμβάσεις στην Υγεία, την Παιδεία, το Στεγαστικό και γενικότερα όλους τους τομείς κοινωνικής πολιτικής. Εξάλλου, αυτός είναι και ο ξεκάθαρος πολιτικο-ιδεολογικός μας προσανατολισμός της Κυβέρνησης, ο Κοινωνικός Φιλελευθερισμός.
Την ίδια φιλοσοφία αντικατοπτρίζει και ο προϋπολογισμός για το 2026 που συζητείται αυτές τις μέρες, με πλεονασματικό δημοσιονομικό ισοζύγιο, συγκράτηση της απασχόλησης στον δημόσιο τομέα, πτωτική πορεία του δημοσίου χρέους, προώθηση των μεταρρυθμίσεων, ένα εύρωστο χρηματοπιστωτικό σύστημα και ένα πραγματικό κράτος πρόνοιας. Και, ναι, όλα αυτά είναι εφικτά λόγω της συνεργασίας μας, της υπεύθυνης μας συμπεριφοράς και δημοσιονομικής μας πολιτικής που είναι προϋπόθεση για να μπορούν να γίνουν όλα αυτά.
Είμαστε μια Κυβέρνηση με ξεκάθαρο πολιτικό προσανατολισμό που εφαρμόζει με προσήλωση ένα πρόγραμμα διακυβέρνησης θεμελιωμένο στην ιδεολογία του Κοινωνικού Φιλελευθερισμού. Αδιαπραγμάτευτη επιδίωξή μας είναι όπως το κράτος υπηρετεί τις αρχές της ισότητας και της αλληλεγγύης, διασφαλίζοντας τα ατομικά δικαιώματα όλων των πολιτών, χωρίς εξαιρέσεις και την ίδια ώρα, να δημιουργεί ευνοϊκό περιβάλλον για το επιχειρείν, τις επενδύσεις και όλους τους μοχλούς οικονομικής δραστηριότητας και κοινωνικής ανάπτυξης.
Σε αυτή τη μεγάλη μας προσπάθεια, καταλυτική είναι η συμβολή της επιχειρηματικής κοινότητας της χώρας μας αλλά και του συνόλου των κοινωνικών εταίρων, τους οποίους αντικρίζουμε ως θεσμικούς συνεργάτες, ως πολύτιμους εταίρους. Κοινός είναι, εξάλλου, ο στόχος και κοινό το όραμα για επιχειρηματική πρόοδο, για οικονομική ανάπτυξη και κατ΄επέκταση για κοινωνική ευημερία».