Πρώην κατάδικος στο AlphaNewsLive: Κοιμόμασταν στο πάτωμα σε στρώματα θαλάσσης, μύριζε το κελί απ’ τα μπουκάλια με ούρα

Στο επίκεντρο της επικαιρότητας έχουν βρεθεί τις τελευταίες εβδομάδες οι Κεντρικές Φυλακές και για ακόμη μία φορά για τους λάθος λόγους.
Μετά τα περιστατικά φόνου, αυτοχειριών και την έκθεση κόλαφο της CPT, νέες συγκλονιστικές αποκαλύψεις έρχονται στο φως, αυτή τη φορά από το στόμα ενός πρώην καταδίκου που δέχθηκε να μιλήσει ανώνυμα στο AlphaNews.Live, αλλά και από τον γνωστό δικηγόρο Ευστάθιο Ευσταθίου που μας αποκάλυψε πράγματα που βιώνουν πελάτες του-«ένοικοι» στο σωφρονιστικό μας ίδρυμα.
Στρώματα θαλάσσης και μπουκάλια με ούρα
Ο πρώην κρατούμενος των Φυλακών που μίλησε στο AlphaNews.Live ήταν για χρόνια κατάδικος και είδε και έζησε πολλά.
Όπως μας περιέγραψε η κατάσταση δεν διαφέρει από τα όσα κατέγραψε με επίσημο τρόπο στην τελευταία έκθεσή της η Επιτροπή Κατά των Βασανιστηρίων του ΣτΕ (CPT), με τις συνθήκες διαβίωσης εντός να είναι τουλάχιστον ντροπιαστικές για ένα ευρωπαϊκό κράτος εν έτει 2025.
Φουλαρισμένα κελιά, έλλειψη χώρου, έλλειψη κρεβατιών και αυτοσχέδιες τουαλέτες που τον ρόλο της λεκάνης έπαιρναν μπουκάλια.
Χαρακτηριστικά όπως μας είπε, όσο ήταν κρατούμενος βρισκόταν σε ένα μικρό κελί με δύο ή κάποιες φορές και τρία άτομα, με αποτέλεσμα να κοιμάται στο πάτωμα χρησιμοποιώντας για κρεβάτι… μαξιλάρα θαλάσσης!
«Το βράδυ πηγαίναμε με τη σειρά… Κάποιος θα κοιμόταν στο πάτωμα. Βάζαμε μαξιλάρια, σαν αυτά που έχουν τα κρεβατάκια της θάλασσας»
Ο πρώην κατάδικος παραδέχθηκε επίσης πως τόσο τα κινητά όσο και τα ναρκωτικά δεν είναι σπάνια μέσα στη Φυλακή.
«Ναρκωτικά, κινητά… είχε πολλά»
Ιδιαίτερα σοβαρή και η κατάσταση υγιεινής με τον πρώην έγκλειστο των Κεντρικών να αποκαλύπτει ότι συχνά πάθαιναν δερματικές μολύνσεις από παράσιτα στα στρώματα των κρεβατιών.
«Πολλές φορές υπήρχαν περιστατικά από τσιμπήματα ψύλλων και κοριών από τα κρεβάτια»
Το θέμα εξάλλου της απουσίας τουαλέτας στα κελιά, ήταν κάτι που σημείωνε και CPT στην τελευταία της έκθεση, αλλά και σε όλες τις προηγούμενες που είχε συντάξει για το σωφρονιστικό μας ίδρυμα.
Ο πρώην κατάδικος μας περιέγραψε τι ακριβώς συνέβαινε κατά τη διάρκεια της νύχτας όταν κάποιος κρατούμενος ήθελε να πάει τουαλέτα.
«Τη νύχτα είχαμε στο κελί ποτσούες. Εκεί ουρούσαμε και φυσικά σ’ ένα τέτοιο μικρό χώρο, μύριζε πολύ άσχημα»
«Κρατούμενοι από φόβο κοιμούνται με μαχαίρια κάτω από το μαξιλάρι»
Η πρόσφατη έκθεσης της CPT έφερε στην επιφάνεια τα χρόνια προβλήματα των Κεντρικών που εκτός από τις συνθήκες διαβίωσης κρατουμένων αφορούσαν σοβαρά θέματα ασφάλειας προσωπικού και εγκλείστων, εξαιτίας της ανάπτυξης φατριών που έχουν πάρει τον έλεγχο του σωφρονιστικού ιδρύματος διοικώντας το ανεπίσημα με τους δικούς τους «νόμους» και «κανόνες».
Ο δικηγόρος Ευστάθιος Ευσταθίου, έχοντας γνώση του θέματος από τα όσα του έχουν καταγγείλλει πελάτες του, μιλώντας στο AlphaNews.Live ήταν αφοπλιστικός.
«Υπάρχουν κρατούμενοι που κοιμούνται έχοντας μαχαίρια ή αυτοσχέδια αιχμηρά αντικείμενα κάτω από το μαξιλάρι τους, όχι για επίθεση, αλλά από φόβο»
«Όταν ένας άνθρωπος αισθάνεται ότι πρέπει να οπλιστεί για να επιβιώσει στον ύπνο του, δεν πρόκειται για σωφρονιστικό περιβάλλον, αλλά για αποτυχία του Κράτους να εγγυηθεί τη στοιχειώδη προστασία της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας, με ευθείες προεκτάσεις υπό το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου»
Παρακαλητά για… λίγο ζεστό νερό
Παράλληλα, όπως αποκάλυψε ο κ. Ευσταθίου, καταγράφονται περιστατικά που αποκαλύπτουν συνθήκες καθημερινής απαξίωσης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αφού «υπάρχουν κρατούμενοι σε συγκεκριμένη πτέρυγα, με περιορισμένο αριθμό ατόμων, οι οποίοι για παρατεταμένο χρονικό διάστημα παρακαλούσαν τη Διεύθυνση για πρόσβαση σε ζεστό νερό».
Όταν ακόμη και βασικές συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης μετατρέπονται σε αντικείμενο «παραχώρησης», δεν πρόκειται για οργανωτική δυσλειτουργία, αλλά για εξευτελιστική μεταχείριση, τονίζει ο γνωστός δικηγόρος.
Μετέωρες πειθαρχικές
Αναφερόμενος στη λειτουργία του πειθαρχικού μηχανισμού, ο κ. Ευσταθίου αποκάλυψε ότι «υπάρχουν γνώστες περιπτώσεων όπου πειθαρχικές υποθέσεις καταχωρίζονται όχι επειδή στοιχειοθετείται πραγματική παράβαση, αλλά απλώς για να καταχωριστούν: για εκφοβισμό, για επίδειξη «πειθαρχίας» ή για τη διατήρηση αριθμητικών δεικτών που παρουσιάζονται ως συμμόρφωση με υποτιθέμενα πρότυπα άλλων φυλακών». Οι υποθέσεις αυτές, πρόσθεσε, «συχνά δεν ολοκληρώνονται ποτέ, παραμένουν μετέωρες και λειτουργούν ως μόνιμος μηχανισμός πίεσης πάνω στους κρατούμενους, χωρίς ουσιαστική διερεύνηση ή κρίση».
Αναπανητα τηλεφωνήματα από δικηγόρους
Την ίδια στιγμή, ακόμη ένα σημαντικό γκρίζο σημείο, αποδεικνύεται όπως ανέφερε, το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο το οποίο όπως σημειώνει, υπονομεύεται στην πράξη.
«Η επικοινωνία με τις Κεντρικές Φυλακές είναι συχνά εξαιρετικά δυσχερής ή και αδύνατη. Υπάρχουν ημέρες κατά τις οποίες τα τηλέφωνα δεν απαντώνται καθόλου και περιπτώσεις όπου απαιτούνται δεκάδες ή ακόμη και εκατοντάδες κλήσεις για να καταστεί δυνατός ο εντοπισμός κρατουμένου ή η διεκπεραίωση στοιχειωδών νομικών ενεργειών. Το δικαίωμα υπεράσπισης δεν ακυρώνεται μόνο με ρητές απαγορεύσεις· ακυρώνεται και όταν καθίσταται ανεφάρμοστο μέσω θεσμικής αδράνειας»
«Βαφτίζουν» κρέας Halal
Στο μεταξύ, ιδιαίτερα σοβαρό και θεσμικά ανησυχητικό χαρακτηρίζει και το ζήτημα της θρησκευτικής ελευθερίας σε σχέση με τη σίτιση των κρατουμένων, αφού, όπως εξηγεί, «υπάρχουν αξιόπιστες πληροφορίες, προερχόμενες από πρόσωπα με γνώση εκ των έσω των σχετικών πρακτικών, ότι σε ορισμένες περιπτώσεις παρουσιάζεται κρέας ή γεύματα ως συμμορφούμενα με τις διατροφικές απαιτήσεις του Ισλαμικού Θρησκευτικού Νόμου (Halal), ενώ στην πραγματικότητα δεν υφίσταται ούτε πιστοποίηση ούτε ουσιαστικός μηχανισμός ελέγχου».
«Η πρακτική αυτή, εφόσον επιβεβαιωθεί, δεν συνιστά απλώς διοικητική πλημμέλεια, αλλά παραπλανητική επίκληση θρησκευτικής συμμόρφωσης, η οποία θίγει ευθέως το δικαίωμα των κρατουμένων στον σεβασμό της θρησκευτικής τους συνείδησης. Η θρησκευτική ελευθερία δεν ικανοποιείται με δηλώσεις ή ετικέτες, αλλά με πραγματική, επαληθεύσιμη συμμόρφωση. Κάθε διαφορετική πρακτική ισοδυναμεί με κατ’ επίφαση σεβασμό και υπονομεύει την εμπιστοσύνη στο ίδιο το κράτος δικαίου»
Από τον Απρίλιο του 2025, οπότε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (CPT) πραγματοποίησε ad hoc επίσκεψη στις Κεντρικές Φυλακές, μέχρι και σήμερα, η κατάσταση που αναδεικνύεται με σαφήνεια, λέει ο γνωστός δικηγόρος, «είναι ότι κρίσιμα προβλήματα ασφάλειας, θεμελιωδών δικαιωμάτων και θεσμικών εγγυήσεων όχι μόνο παραμένουν, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις οξύνονται».
«Και ενώ όλα τα πιο πάνω υφίστανται και τεκμηριώνονται, εξακολουθεί να προβάλλεται η ίδια αποτυχημένη λογική: ότι τα προβλήματα αυτά θα επιλυθούν με περισσότερη αστυνόμευση, αυστηρότερη επιτήρηση και ενίσχυση της καταστολής. Πρόκειται για τη νοοτροπία που μας οδήγησε ακριβώς εδώ. Μια προσέγγιση που συγχέει την ασφάλεια με την ισχύ και αντιμετωπίζει τις δομικές παραβιάσεις δικαιωμάτων ως ζήτημα πειθαρχίας και ελέγχου, και όχι ως ζήτημα κράτους δικαίου»
Ο κ. Ευσταθίου θεωρεί πάντως, ότι δεν είναι τυχαίο πως μέσα σε αυτό το πλαίσιο, εκδίδεται έκθεση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Εξευτελιστικής Μεταχείρισης, διότι «τα βασανιστήρια και η εξευτελιστική μεταχείριση σήμερα δεν εκδηλώνονται μόνο με αλυσίδες, ξυλοδαρμούς ή ορατή βία. Εκδηλώνονται και όταν ένας άνθρωπος δεν μπορεί να ασκήσει τα δικαιώματά του, όταν στερείται ουσιαστικά την πρόσβαση σε δικηγόρο, όταν ζει σε διαρκή φόβο ή όταν η θρησκευτική του συνείδηση αντιμετωπίζεται ως τυπική λεπτομέρεια».
Από την άλλη, «η ιδέα ότι περισσότερη επιτήρηση θα θεραπεύσει μια κρίση ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν αποτελεί λύση· αποτελεί μέρος του προβλήματος. Όταν το ίδιο το σύστημα παράγει εξευτελισμό, η ενίσχυσή του δεν αποκαθιστά τη νομιμότητα – τη διαβρώνει περαιτέρω», αναφέρει.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Απροστάτευτες οι Φυλακές από φωτιά: Τι έδειξε επιθεώρηση του κτηρίου από την Πυροσβεστική | AlphaNews
Ιεραρχία, ομερτά και «κράτος» φόβου
Επανερχόμενοι στα όσα κατέγραψε η CPT στην 44 σελίδων έκθεση της μετά και την ad hoc επίσκεψη που πραγματοποίησε τον Απρίλιο του 2025 στο σωφρονιστικό ίδρυμα, φαίνεται πωςη κατάσταση όχι απλώς δεν βελτιώθηκε σε σχέση με την προηγούμενη επίσκεψή της το 2023, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις όπως η ίδια η Επιτροπή Κατά των Βασανιστηρίων, καταγράφει, επιδεινώθηκε.
Μόνο κατά τους προηγούμενους πέντε μήνες (Νοέμβριος 2024 έως Μάρτιος 2025) είχαν καταγραφεί 59 περιστατικά βίας ή σύγκρουσης μεταξύ κρατουμένων που οδήγησαν σε τραυματισμό, συμπεριλαμβανομένων 10 περιπτώσεων ξυλοδαρμού που είχαν παραπεμφθεί στην αστυνομία από τη φυλακή.
Η σοβαρότητα της βίας, που περιλάμβανε ξυλοδαρμό με αντικείμενα όπως λουκέτα και αλυσίδες, είχε ως αποτέλεσμα την εισαγωγή αρκετών κρατουμένων στο νοσοκομείο κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Οι πτέρυγες 9 και 10Α φάνηκαν, λέει η CPT, να είναι οι πιο επικίνδυνες, αφού σε αυτές έλαβε χώρα μεγάλο μέρος της βίας μεταξύ κρατουμένων.
Επιπλέον, η αντιπροσωπεία της CPT έλαβε αρκετές ακόμη καταγγελίες για βία μεταξύ κρατουμένων που δεν είχαν αναφερθεί στις αρχές, κυρίως λόγω φόβου αντιποίνων. Αρκετές από αυτές αποδεικνύονταν στα ατομικά ιατρικά αρχεία των κρατουμένων, τα οποία η αντιπροσωπεία είχε την ευκαιρία να εξετάσει.
Ομοίως, η αντιπροσωπεία έλαβε αρκετές καταγγελίες σχετικά με εκφοβισμό και εκβιασμούς μεταξύ κρατουμένων (για παράδειγμα, κρατούμενοι ισχυρίστηκαν ότι έπρεπε να πληρώσουν άλλους, πιο ισχυρούς κρατούμενους για να χρησιμοποιήσουν το τηλέφωνο στην πτέρυγα.
Υπέρτατη ανησυχία για την Επιτροπή ήταν οι καταγγελίες που έλαβε ότι το προσωπικό αγνοούσε άτυπες τιμωρίες με τη μορφή ξυλοδαρμών από άλλους κρατούμενους.
Αποκλεισμένες οι γυναίκες από την Ανοικτή Φυλακή
Κατά τη στιγμή της επίσκεψης της CPT οι Κεντρικές φιλοξενούσαν 22 προφυλακισμένες και 60 καταδικασμένες γυναίκες σε πτέρυγα με σχεδιαστική χωρητικότητα 60 θέσεων.
Κατά την εισαγωγή τους στη φυλακή, στις γυναίκες παρέχονταν βασικά είδη υγιεινής όπως σαμπουάν, σαπούνι και χαρτί υγείας. Ωστόσο, αρκετές γυναίκες παραπονέθηκαν ότι ορισμένα προϊόντα υγιεινής, όπως σαμπουάν, ακόμη και σερβιέτες, έπρεπε να αγοραστούν στη συνέχεια και ότι δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να τα αγοράσουν.
Η Ανοιχτή Φυλακή είχε μετατραπεί σε κλειστό τμήμα, και το νέο μικρό τμήμα της Ανοιχτής Φυλακής εξυπηρετούσε μόνο άνδρες κρατούμενους. Οι γυναίκες γράφει η CPT έχουν στερηθεί το δικαίωμα να ενταχθούν στην Ανοικτή Φυλακή, μαζί με τα επακόλουθα οφέλη που συνεπάγονταν από κάτι τέτοιο (όπως τακτική άδεια στο σπίτι, περισσότερος οικογενειακός χρόνος και η δυνατότητα εργασίας εκτός φυλακής). Κατά τη στιγμή της επίσκεψης της αντιπροσωπείας της Επιτροπής υπήρχε τουλάχιστον μία γυναίκα κρατούμενη που πληρούσε τις προϋποθέσεις για ένταξή της στην ανοιχτή φυλακή, αλλά δεν μπορούσε να πάει λόγω αυτών των περιορισμών.
Χωρίς πυρασφάλεια και εξόδους κινδύνου
Στο μεταξύ χωρίς εγκεκριμένο σχέδιο πυρασφάλειας λειτουργούν οι Κεντρικές Φυλακές, όπως είχε αποκαλύψει σε προηγούμενο δημοσίευμα του το AlphaNews.Live.
Συγκεκριμένα, σοβαρές και αρκετές ελλείψεις σε σχέση με τα όσα απαιτούνται να υπάρχουν σε ένα δημόσιο κτήριο όπως οι Κεντρικές Φυλακές για να είναι ασφαλείς κρατούμενοι και εργαζόμενοι, είχε καταδείξει η τελευταία επιθεώρηση που έγινε από την Πυροσβεστική τον Οκτώβριο του 2025.
Σε επικοινωνία μας με τον Αρχιπύραρχο Νίκο Λογγίνο, μας είχε ειπωθεί πως μέλη της Υπηρεσίας επισκέφθηκαν το οίκημα των Κεντρικών Φυλακών τον περασμένο Οκτώβριο όπου και κατέγραψαν όλες τις ελλείψεις που υπάρχουν σε επίπεδο πυρασφάλειας.
Αρκετές και σοβαρές ήταν, όπως μας είπε ο Αρχιπύραρχος, οι ελλείψεις που εντοπίστηκαν στα κτήρια του σωφρονιστικού ιδρύματος, πλην της καινούριγιας πτέρυγας που εγκαινιάστηκε πέρυσι. Βέβαια, και στην καινούργια πτέρυγα όπως μας εξήγησε, εντοπίστηκαν ελλείψεις και λάθη, αλλά όχι τόσο σοβαρα όσο αυτά του παλαιού κτηρίου.
Πάντως, η Πυροσβεστική Υπηρεσία, όπως μας είχε πει ο κ. Λογγίνος, μη έχοντας από τον Οκτώβριο κάποια νεότερη ενημέρωση για τις δράσεις σε σχέση με τις παρατηρήσεις που έγιναν μετά την επιθεώρηση, ήρθε επικοινώνία με τη Διεύθυνση, η οποία τον ενημέρωσε τηλεφωνικά πως οι ελλείψεις αυτές έχουν καλυφθεί.
Η Πυροσβεστική Υπηρεσία αναμένει τώρα επίσημη γραπτή αναφορά εκ μέρους του Τμήματος Φυλακών, προκειμένου να επισκεφθούν εμπειρογνώμονες το σωφρονιστικό ίδρυμα και να επιθεωρήσουν τις αλλαγές και διορθώσεις που έχουν γίνει για να πιστοποιηθεί η πλήρης συμμόρφωση στις προϋποθέσεις πυρασφάλειας των εγκαταστάσεων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Καταπέλτης η CPT: Ανήλικοι στις Φυλακές κοιμούνται στο πάτωμα μέσα στη μούχλα και μαζί με ενήλικες | AlphaNews