Πρόοδος αλλά…σημαντικές διαφορές στην αδειοδότηση ιδρυμάτων ηλεκτρονικού χρήματος

Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (EBA-ΕΑΤ) δημοσίευσε την Παρασκευή μια συνέχεια της Έκθεσης Αξιολόγησης του 2023, η οποία εξετάζει την πρόοδο στην αδειοδότηση των ιδρυμάτων πληρωμών και των ιδρυμάτων ηλεκτρονικού χρήματος βάσει της αναθεωρημένης Οδηγίας για τις Υπηρεσίες Πληρωμών (PSD2).
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή εποπτική αρχή, ενώ έχουν παρατηρηθεί αξιοσημείωτες βελτιώσεις και αυξημένη σύγκλιση, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές διαφορές σε βασικούς τομείς, όπως η διακυβέρνηση, οι μηχανισμοί εσωτερικού ελέγχου και η ντόπια σημαντικότητα. Αυτές οι διαφορές, υποδεικνύεται, εξακολουθούν να δημιουργούν κινδύνους και άνισους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών.
Η αξιολόγηση καλύπτει την περίοδο 2022-2024 και εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο οι εποπτικές αρχές έχουν εφαρμόσει τις συστάσεις του 2023, εστιάζοντας στις διαδικασίες αδειοδότησης, την εφαρμογή των κατευθυντήριων γραμμών της ΕΑΤ σχετικά με την αδειοδότηση, τη διακυβέρνηση και τους εσωτερικούς ελέγχους, τα πλαίσια καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες/χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και την ντόπια σημαντικότητα.
Η αξιολόγηση εντοπίζει τις συνεχιζόμενες μεταβολές της αγοράς από την προηγούμενη αξιολόγηση. Ο όγκος των αιτήσεων και τα χρονοδιαγράμματα αδειοδότησης εξακολουθούν να διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών.
Τα περισσότερα κράτη μέλη είδαν λιγότερες αιτήσεις σε σύγκριση με την περίοδο 2019-2022, κυρίως λόγω της ωριμότητας της αγοράς και του τέλους της ζήτησης που οφείλεται στο Brexit, αν και ορισμένες δικαιοδοσίες παρουσίασαν αυξήσεις. Η μέση διαδικασία αδειοδότησης στον ΕΟΧ (από την υποβολή μιας αίτησης) διαρκεί πλέον 9,5 μήνες, με καθυστερήσεις που συχνά οφείλονται σε ελλιπείς ή κακής ποιότητας αιτήσεις και στον χρόνο που απαιτείται για την αντιμετώπιση των ελλείψεων.
Οι περισσότερες εποπτικές αρχές έχουν βελτιώσει την αποδοτικότητά τους παρέχοντας σαφέστερη καθοδήγηση, συνεργαζόμενες με τους αιτούντες νωρίτερα και βελτιστοποιώντας τις εσωτερικές διαδικασίες. Ωστόσο, τονίζεται, οι καθυστερήσεις παραμένουν, καθώς δεν έχουν όλες οι αλλαγές σημαντικό αντίκτυπο. Ενώ οι εποπτικές αρχές αναφέρουν καλύτερες αξιολογήσεις των μηχανισμών διακυβέρνησης και εσωτερικού ελέγχου των αιτούντων, εξακολουθούν να υπάρχουν διαφορές σε αυτούς τους τομείς και στην αξιολόγηση της ντόπιας σημαντικότητας.
Η EBA ενθαρρύνει τις εποπτικές αρχές να αντιμετωπίσουν τα εναπομείναντα κενά και να εργαστούν για μεγαλύτερη σύγκλιση στο πλαίσιο διακυβέρνησης και εσωτερικού ελέγχου σε ολόκληρη την ΕΕ.
Σε πρόσφατη γνωμοδότησή της, η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ) παρατήρησε ότι όσον αφορά τις FinTech εταιρείες, το 70% των αρμόδιων Αρχών αναφέρουν υψηλούς ή αυξανόμενους κινδύνους νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, επισημαίνοντας αδύναμους ελέγχους και κακή διακυβέρνηση, καθώς οι εταιρείες φαίνεται να δίνουν προτεραιότητα στην ανάπτυξη έναντι της συμμόρφωσης.
Αριθμός ιδρυμάτων στην Κύπρο
Στην Κυπριακή Δημοκρατία η παροχή υπηρεσιών πληρωμών ρυθμίζεται από τις πρόνοιες των περί της Παροχής και Χρήσης Υπηρεσιών Πληρωμών και Πρόσβασης στα Συστήματα Πληρωμών Νόμων του 2018 έως 2025.
Με τον εν λόγω Νόμο μεταφέρθηκε στην εθνική νομοθεσία η Οδηγία (ΕΕ) 2015/2366 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2015 σχετικά με τις υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά (Οδηγία PSD2).
Ο νόμος περιέχει πρόνοιες με τις οποίες ρυθμίζονται:
α) η διαφάνεια των όρων και οι απαιτήσεις ενημέρωσης σχετικά με τις υπηρεσίες πληρωμών,
β) τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που αντιστοιχούν τόσο στους χρήστες υπηρεσιών πληρωμών όσο και στους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών όσον αφορά την παροχή υπηρεσιών πληρωμών ως τακτική απασχόληση ή επιχειρηματική δραστηριότητα, και
γ) η αδειοδότηση, η λειτουργία και η εποπτεία των ιδρυμάτων πληρωμών.
Η Κεντρική Τράπεζα εποπτεύει 29 Ιδρύματα Ηλεκτρονικού Χρήματος και 11 Ιδρύματα Πληρωμών.
Πρόσφατα η ΚΤ, εξέδωσε νέα οδηγία για τα ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος, στο πλαίσιο εναρμόνισης με ευρωπαϊκές οδηγίες για την ανάληψη, άσκηση και προληπτική εποπτεία της δραστηριότητας των εν λόγω ιδρυμάτων και τις υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά. Σκοπός της οδηγίας είναι ο προσδιορισμός της σύνθεσης του αρχικού κεφαλαίου και των ιδίων κεφαλαίων των ιδρυμάτων ηλεκτρονικού χρήματος, ο καθορισμός του ύψους των κεφαλαιακών απαιτήσεων που οφείλουν να τηρούν και ο καθορισμός των τρόπων διασφάλισης που οφείλουν να εφαρμόζουν τα ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος για τη διασφάλιση των χρηματικών ποσών που λαμβάνουν.
Σημειώνεται ότι η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, πέραν της οδηγίας για τα ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος, εξέδωσε και δύο οδηγίες για την αξιολόγηση της καταλληλότητας των συμβούλων ή διευθυντών Ιδρυμάτων Ηλεκτρονικού Χρήματος.