«Πληρώνω όσο Πετώ»: Η αποτυχία στην Αγλαντζιά και η έλλειψη υποδομών
Του Κυριάκου Λοΐζου
Μετά το ομολογουμένως αποτυχημένο εγχείρημα στην Αγλαντζιά για την εφαρμογή του συστήματος «Πληρώνω όσο Πετώ», ολοένα και περισσότεροι δήμοι αντιδρούν, αλλά κυρίως ανησυχούν για την επικείμενη καθολική εφαρμογή του μέτρου, με κυριότερο ζήτημα την απουσία υποδομών. Η δε μη ενημέρωση των πολιτών για το μέτρο, καθιστά την εφαρμογή του εξαιρετικά δύσκολη. Αξίζει να σημειωθεί, χάριν της σύγκρισης, ότι το μέτρο υπάρχει στο Βέλγιο από το 1995 (κατέχει το μεγαλύτερο ποσοστό ανακύκλωσης), μια χώρα η οποία έχει τις κατάλληλες υποδομές για την επιτυχή έκβασή του. Είμαστε έτοιμοι να το εφαρμόσουμε καθολικά, πριν ακόμα γίνουν άλλα, πιο σημαντικά βήματα, έτσι ώστε να προετοιμάσουμε το έδαφος;
Δήμαρχος Στροβόλου: Είμαστε αρκετά πίσω για να ξεκινήσουμε το σύστημα
Για το ζήτημα, συνομιλήσαμε με τον Δήμαρχο Στροβόλου, Σταύρο Σταυρινίδη, ο οποίος τόνισε αρχικά πως το μέτρο στην Αγλαντζιά… απέτυχε! Όπως σημείωσε, θεωρεί ότι οι εκπρόσωποι δεν έχουν καταλήξει από κοινού -η Ένωση Δήμων με το Τμήμα Περιβάλλοντος- καθώς έχει ξεκινήσει η συζήτηση από την αρχή του τρέχοντος έτους. «Βρίσκονται σε μία συζήτηση και πορεία κατά την οποία δεν έχουν αποσαφηνιστεί αρκετά και καίρια ζητήματα και δεν είναι έτοιμοι αυτή τη στιγμή για την εφαρμογή του “Πληρώνω όσο Πετώ”».
Ένα μεγάλο πρόβλημα, εξήγησε ο Δήμαρχος Στροβόλου, είναι το οικονομικό, όπως η αγορά απορριμματοφόρων, χρήματα για τους επιθεωρητές που θα κάνουν τις απαραίτητες και σημαντικές επιθεωρήσεις. «Υπάρχουν πολλές εκκρεμότητες και δεν βλέπω ότι θα είμαστε έτοιμοι με χρονικό ορίζοντα τον Ιανουάριο του 2026 για να ξεκινήσει να εφαρμόζεται το σύστημα. Για να μπορούν να εφαρμοστούν τέτοιου είδους προγράμματα, πρέπει να γίνει μια πολύ καλή ενημέρωση του κόσμου, διότι, δυστυχώς, ο κόσμος στην Κύπρο δεν ξέρει να ανακυκλώνει και με το εν λόγω σύστημα θα έχει έξω από το σπίτι του 3-4 κάδους και δεν θα ξέρει πώς να εφαρμόσει το σύστημα», υπογράμμισε ο κ. Σταυρινίδης.
Σε ό,τι αφορά τις υποδομές, ο Δήμαρχος Στροβόλου ανέφερε πως αυτές δεν υπάρχουν, σημειώνοντας πως εξετάζονται κάποια άλλα σενάρια, όπως αυτό του προπληρωμένου κάδου αντί της προπληρωμένης σακούλας. «Εμείς θα ζητήσουμε μία μελέτη έτσι ώστε να εξετάσουμε κι αυτό το σενάριο, το οποίο δεν απορρίπτεται από το Τμήμα Περιβάλλοντος, ενώ ο Δήμος Κουρίου εφαρμόζει πιλοτικά τον προπληρωμένο κάδο. Είμαστε αρκετά πίσω για να ξεκινήσουμε ένα τέτοιο πρόγραμμα και είναι πιθανόν να δημιουργηθούν περισσότερα προβλήματα απ’ ό,τι συμβαίνει σήμερα. Ο στόχος ήταν να μειωθεί το κόστος, ωστόσο φαίνεται ότι με τις αυξήσεις και άλλες φορολογίες, δεν θα είναι πιο χαμηλό το κόστος, αλλά πιο υψηλό», είπε καταληκτικά ο Δήμαρχος Στροβόλου.
Δήμαρχος Κουρίου: Πρώτα υποδομές και οι συμφωνίες με τους ιδιώτες
Από πλευράς του, ο Δήμαρχος Κουρίου, Παντελής Γεωργίου, ανέφερε στη «Χαραυγή» πως στην Αγλαντζιά το σύστημα απέτυχε, εξού και ο Δήμος Κουρίου ανέπτυξε ένα δικό του σύστημα που έχει να κάνει με τον «προπληρωμένο κάδο».
Κληθείς να εξηγήσει το μέτρο, είπε αρχικά πως μέσα από εγκριμένη μελέτη από το Τμήμα Περιβάλλοντος τα υποστατικά χωρίζονται σε επαγγελματικά και οικιακά. Για τα επαγγελματικά υποστατικά -σε ό,τι αφορά τα σκύβαλα- πλέον θα υπάρχει προκαθορισμένη τιμή ανά κάδο που χρησιμοποιούν για όσες φορές θέλουν να τον βγάζουν έξω. Δηλαδή, εξήγησε, ένας κάδος των 1.100 λίτρων θα κοστίζει 1.540 ευρώ το χρόνο, αν έχει 2 θα είναι διπλάσιο κ.ο.κ.
Στα οικιακά, ο Δήμος ανέπτυξε ένα σύστημα εδώ και μια πενταετία, το οποίο λειτουργεί με QR code. Ουσιαστικά, ο πολίτης, το κάθε νοικοκυριό, θα έχει (στην τελική του μορφή) τέσσερις κάδους (pmd, χαρτιού, οργανικού, σύμμικτου). Αναλόγως το μέγεθος του νοικοκυριού, θα επιλέγει το κάδο του σύμμικτου και του οργανικού που θέλει και χρειάζεται, ενώ για κάθε 60 λίτρα κάδο θα χρεώνεται ενάμισι ευρώ η κάθε φορά που θα συλλέγεται από το Δήμο.
Κληθείς να σχολιάσει την καθολική εφαρμογή του «Πληρώνω όσο Πετώ», ο κ. Γεωργίου υπογράμμισε ότι αυτό θα λειτουργήσει εφόσον υπάρξουν οι υποδομές που πρέπει να κάνει το κράτος και οι συμφωνίες με τους ιδιώτες. «Πρέπει να ξεκαθαρίσει το πλαίσιο, να περάσει από τη Βουλή και μετά να προχωρήσουμε. Γι’ αυτό και έχουμε πει πως, αν το ζήτημα των συμφωνιών με τους ιδιώτες κλείσει από το κράτος, καθώς επίσης και το νομοθετικό πλαίσιο πριν τις 30/12/2025, τότε ως Δήμοι μπορούμε να ξεκινήσουμε, τουλάχιστον για τους μεγάλους παραγωγούς, όπως εργοστάσια, βιομηχανίες, μεγάλες αποθήκες, ξενοδοχεία, εστιατόρια κ.λπ. Εμείς ζητήσαμε δέσμευση για το κόστος, διότι δεν νοείται αυτό να ξεπερνά εκείνο που βρίσκεται στις μελέτες μας», τόνισε ο Δήμαρχος Κουρίου.
Αντρέας Ασσιώτης: Δεν αξιοποιήθηκε η αποτυχία για να διορθωθεί το σύστημα
Είναι φανερό ότι το σύστημα με τον τρόπο και τα πρότυπα που εφαρμόστηκαν στον Δήμο Αγλαντζιάς δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, λέει ο πρώην Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών, Αντρέας Ασσιώτης και τονίζει πως μία από τις μεγάλες αδυναμίες είναι το γεγονός ότι εφαρμόστηκε πιλοτικά μόνο σε ένα Δήμο, την ίδια στιγμή που όλοι οι άλλοι Δήμοι (ιδίως εκείνοι που βρίσκονταν σε κοντινές αποστάσεις) εφάρμοζαν το συμβατικό σύστημα διαχείρισης των σκυβάλων.
«Η δική μου εκτίμηση είναι ότι το αποτέλεσμα της πιλοτικής εφαρμογής στην Αγλαντζιά θα έπρεπε να αξιοποιηθεί έτσι ώστε να διορθωθούν οι αστοχίες. Φοβάμαι πως το κράτος συνεχίζει να σχεδιάζει την εφαρμογή ενός συστήματος το οποίο δεν έχει γίνει καλύτερο, λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία της Αγλαντζιάς», είπε ο κ. Ασσιώτης και τόνισε πως εγκυμονεί μεγάλους κινδύνους το σύστημα που προγραμματίζει η κυβέρνηση, με συνέπειες πάνω σε όλους τους πολίτες και στο περιβάλλον.
Ερωτηθείς για το μονοπώλιο της ανακύκλωσης και πώς αυτό σχετίζεται με το «Πληρώνω όσο Πετώ», ο Αντρέας Ασσιώτης εξήγησε πως έχουμε μονοπωλιακά τη διαχείριση διάφορων ρευμάτων ανακυκλώσιμων υλικών από μόνο μία εταιρεία, η οποία, όπως είπε, κάνει ένα έργο το οποίο είναι πολύ μέτριο και «αυτό το μέτριο έργο επηρεάζει και τον τρόπο εξοικείωσης των πολιτών σε ολόκληρη την Κύπρο που παρέχει υπηρεσίες για την καθολική εφαρμογή του “Πληρώνω όσο Πετώ”. Δηλαδή, όταν διαπιστώνουμε ότι η εν λόγω εταιρεία δεν είναι συνεπής και αρκετά επιμελής -και κανένας δεν λαμβάνει μέτρα να την υποχρεώσει να λειτουργεί σωστά- ποια εμπιστοσύνη μπορεί να έχει κανείς το περίπλοκο αυτό σύστημα που προγραμματίζει να εφαρμόσει η κυβέρνηση;»
Επίσης, τόνισε πως ακόμα ψάχνονται να βρουν επιχειρήσεις – παρόχους υπηρεσιών για να διαχειριστούν τα οργανικά απόβλητα. «Η επιμονή της κυβέρνησης να το εφαρμόσει έτσι όπως το σχεδίασε πριν αρκετό καιρό, φοβούμαι ότι θα οδηγήσει σε μεγάλες περιπέτειες».
