Περού: Λύθηκε το μυστήριο με τις «τρύπες» στο Βουνο του Φιδίου

Η επιμονή δεκαετιών ενός αρχαιολόγου από τη Φλόριντα συνέβαλε στην επίλυση ενός από τα πιο αινιγματικά γεωγραφικά μυστήρια του Περού: την προέλευση και τον σκοπό της λεγόμενης «Λωρίδας με τις Τρύπες» στην ορεινή κοιλάδα Πίσκο. Ο Τσαρλς Στάνις, καθηγητής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Νότιας Φλόριντα και ειδικός στον πολιτισμό των Άνδεων, πέρασε χρόνια μελετώντας τις περισσότερες από 5.200 παράξενες ρηχές κοιλότητες στο βουνό, γνωστές στους ντόπιους ως Monte Sierpe – το «Βουνό του Φιδιού».
Κατάλαβε, μέσα από πολλές ερευνητικές αποστολές από τη δεκαετία του 1980, ότι οι τρύπες ήταν ανθρώπινες κατασκευές της προ-Ίνκα περιόδου που χρησίμευαν ως ένα πρωτόγονο παζάρι, το οποίο στη συνέχεια οι Ίνκα προσαρμόσαν σε ένα εξελιγμένο σύστημα λογιστικής και αποθήκευσης, πιθανότατα σχετικό με τη γεωργία.
Υπήρχαν πολλές ανταγωνιστικές θεωρίες — από λογικές μέχρι εξωφρενικές. Κάποιοι αναλυτές είχαν προτείνει ότι οι τρύπες αποτελούσαν ένα περίπλοκο δίκτυο δεξαμενών νερού· μια πιο ακραία εκδοχή, προβληθείσα από την τηλεοπτική εκπομπή Ancient Aliens και υιοθετημένη από ταξιδιωτικό πρακτορείο, υποστήριζε ότι τις είχαν δημιουργήσει εξωγήινοι, ίσως για να καλύψουν την πρόσκρουση του διαστημοπλοίου τους.
Τώρα, ο Στάνις, σε συνεργασία με τον Δρ Τζέικομπ Μπόνγκερς του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, πρώην μεταπτυχιακό φοιτητή του στο UCLA, πιστεύει ότι βρήκε την λύση.
Στην πιο πρόσφατη αποστολή τους, χρησιμοποίησαν προηγμένη τεχνολογία drone για να πραγματοποιήσουν την πρώτη ολοκληρωμένη εναέρια χαρτογράφηση της περιοχής, παράγοντας εικόνες υψηλής ανάλυσης που αποκάλυψαν «εντυπωσιακά μοτίβα» στον τρόπο οργάνωσης των τρυπών.
Οι σειρές των κοιλοτήτων, καθεμία από 90 εκατοστά έως 2 μέτρα σε πλάτος, εμφανίζονταν διαχωρισμένες και μαθηματικά δομημένες, είπαν, μια διάταξη που αντανακλούσε τα khipus, τα συστήματα κόμπων που χρησιμοποιούσαν οι Ίνκα για καταμέτρηση και καταγραφή.
«Το Monte Sierpe είναι εξαιρετικά δύσκολο να χαρτογραφηθεί από το έδαφος», είπε ο Στάνις. «Ακόμα και από το βουνό από πάνω δεν μπορείς να δεις το πλήρες μοτίβο λόγω της μόνιμης ομίχλης. Και επειδή υπήρχαν ελάχιστα ευρήματα, οι αρχαιολόγοι δεν μπορούσαν να το χρονολογήσουν ή να το ερμηνεύσουν με ακρίβεια».
Ακόμη πιο καθοριστικά ήταν τα αποτελέσματα της μικροβοτανικής ανάλυσης δειγμάτων ιζήματος από το εσωτερικό των τρυπών. Απολιθωμένοι σπόροι αποκάλυψαν ίχνη καλλιεργειών όπως καλαμπόκι και άγρια φυτά που παραδοσιακά χρησιμοποιούνταν για ύφανση και συσκευασία προϊόντων.
«Αποδείξαμε ότι οι σπόροι δεν βρέθηκαν εκεί τυχαία· δεν ήταν αερομεταφερόμενοι· έπρεπε να τοποθετηθούν από ανθρώπους», είπε. «Δεν βρήκαμε, με μία εξαίρεση πολύ χαμηλά, σπόρους της αποικιακής περιόδου, και πήραμε έναν που χρονολογήθηκε λίγο πριν από τους Ίνκα, κάτι πραγματικά συναρπαστικό.
»Και το πιο εντυπωσιακό ήταν ότι βρήκαμε τα καλάμια και τις ιτιές που οι Ίνκα και οι Κέτσουα χρησιμοποιούν μέχρι σήμερα για τη μεταφορά αγαθών. Έτσι, βρήκαμε τα καλάμια, βρήκαμε τους σπόρους».
Ο Στάνις είπε ότι η μελλοντική έρευνα θα επικεντρωθεί σε περαιτέρω ανάλυση των δειγμάτων, ενώ ο Μπόνγκερς σχεδιάζει νέα ανασκαφή. Ωστόσο, δήλωσε ότι η εξήγησή του για τον σκοπό της «Λωρίδας με τις Τρύπες» είναι πλέον «αρκετά ισχυρή».
«Αν βρούμε κάτι που αλλάζει την ερμηνεία, θα το πούμε. Αλλά το αμφιβάλλω», είπε.
Τόνισε επίσης ότι ελπίζει οι αρχές του Περού να αναγνωρίσουν τη σημασία του χώρου και να τον προστατεύσουν.
«Δεν ανησυχώ για τους τουρίστες, για τους ξένους επισκέπτες», είπε. «Ανησυχώ για τους ιδιοκτήτες γης που μπορεί να την αρδεύσουν. Οι άνθρωποι πρέπει να ζήσουν, και το καταλαβαίνω. Αλλά, ναι, αυτός είναι ένας πολύτιμος τόπος, για τους αυτόχθονες λαούς και για την περηφάνια τους— και είναι σημαντικό να αναγνωριστεί».