Πήγε για… μαλλί και βγήκε με 1,5 χρόνο μεγαλύτερη ποινή φυλάκισης για διακίνηση μεταναστών

Ο κατηγορούμενος και ήδη κατάδικος, προσπάθησε να μεταθέσει το βάρος της ευθύνης στον αδελφό του αλλά δεν έπεισε ούτε το πρωτόδικο δικαστήριο ούτε το Εφετείο, το οποίο αυτηροποίησε τη ποινή.
Απορρίφθηκε η έφεση καταδικασθέντος σε υπόθεση παράτυπης θαλάσσιας εισόδου στη Κυπριακή Δημοκρατία και, ταυτόχρονα, έγινε δεκτή έφεση του Γενικού Εισαγγελέα ως προς την ποινή του, με αύξηση του χρόνου φυλάκισης για το σοβαρότερο από τα αδικήματα που κατηγορήθηκε, από 30 μήνες (2,5 χρόνια) σε 4 χρόνια. Παράλληλα, το Εφετείο αύξησε και την ποινή για το αδίκημα του «απαγορευμένου μετανάστη» από 18 μήνες σε 2 χρόνια.
Η απόφαση ήταν ομόφωνη και τη σύνθεση του Εφετείου αποτελούσαν οι Δικαστές Μ. Αμπίζας, Στ. Χριστοδουλίδου-Μέσσιου και Ι. Στυλιανίδου.
Το επεισόδιο στη θάλασσα και ο εντοπισμός
Σύμφωνα με τα γεγονότα που καταγράφηκαν στην πρωτόδικη απόφαση και αξιολογήθηκαν στην έφεση, στις 8 Φεβρουαρίου 2024 αστυνομική άκατος της Λιμενικής Αστυνομίας, μετά από σήμα από τη μαρίνα Αγίας Νάπας, εντόπισε σε συγκεκριμένο στίγμα, σε απόσταση 6,75 ναυτικών μιλίων νοτιοανατολικά του Κάβο Γκρέκο, μικρή βάρκα (fiberglass), μήκους 5-6 μέτρων, με μηχανή. Στη βάρκα επέβαιναν 18 άτομα, 15 άνδρες και τρεις ανήλικοι, όλοι παράτυποι μετανάστες.
Κομβική στην υπόθεση υπήρξε η μαρτυρία μέλους της Λιμενικής και Ναυτικής Αστυνομίας, με 23 χρόνια υπηρεσίας, που περιέγραψε την εικόνα που αντίκρισαν στη θάλασσα. Κατέθεσε πως η βάρκα ήταν ακινητοποιημένη, δεν είχε καθίσματα, οι άνθρωποι ήταν οι καθισμένοι στο πάτωμα ή όρθιοι και χωρίς σωσίβια.
Μέλος του κυκλώματος διακίνησης
Ο καταδικασθείς κρίθηκε ένοχος για τρία αδικήματα βάσει του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου καθώς αποδείχθηκε ότι ήταν «απαγορευμένος μετανάστης», ότι εισήλθε στη Δημοκρατία από μη εγκεκριμένο λιμένα και ότι συνέδραμε απαγορευμένους μετανάστες να εισέλθουν στη Δημοκρατία.
Σημείο που αξιοποίησε το Εφετείο για το αποτρεπτικό πλαίσιο είναι ότι για το αδίκημα της συνδρομής προβλέπεται ποινή φυλάκισης μέχρι 10 χρόνια και η νομολογία έχει ήδη υπογραμμίσει την ανάγκη «αποτρεπτικών ποινών» σε τέτοιες υποθέσεις.
Η απόφαση στηρίχθηκε ουσιαστικά σε τρεις «κατηγορίες» μαρτύρων, με διαφορετικό ρόλο η καθεμιά.
Πρώτον, υπήρξε αστυνομικός που κλήθηκε να ελέγξει το μεταναστευτικό καθεστώς του καταδικασθέντος μέσω των μηχανογραφημένων συστημάτων της Αστυνομίας, του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, της Υπηρεσίας Ασύλου και του συστήματος αφίξεων – αναχωρήσεων. Από τον έλεγχο προέκυψε ότι δεν υπήρχε καταχώριση νόμιμης άφιξης και ότι ο καταδικασθείς αποτάθηκε την επόμενη ημέρα, 9 Φεβρουαρίου 2024, για άσυλο στο Κέντρο Υποδοχής Πουρνάρα. Το ίδιο συμπέρασμα, περί παράτυπης εισόδου, αφορούσε και τους άλλους επιβαίνοντες.
Δεύτερον, υπήρξε το μέλος της Λιμενικής και Ναυτικής Αστυνομίας που συμμετείχε στον εντοπισμό και περιέγραψε συνθήκες τις ασφάλειας του σκάφους και του ταξιδιού, στοιχείο που λειτούργησε και ως «φόντο» για τη σοβαρότητα της υπόθεσης.
Τρίτον, υπήρξαν δύο επιβάτες της ίδιας βάρκας που κατέθεσαν ως μάρτυρες κατηγορίας για το κρίσιμο ερώτημα του ποιος πλοηγούσε το σκάφος κατά τη διαδρομή. Αυτοί οι δύο μάρτυρες ήταν απλοί επιβαίνοντες, αλλά η μαρτυρία τους ήταν η βάση πάνω στην οποία το πρωτόδικο Δικαστήριο είχε καταλήξει στο ασφαλές συμπέρασμα ότι ο καταδικασθείς είχε ρόλο πλοηγού, άρα και ενεργό συνδρομή στην παράνομη είσοδο των υπολοίπων.
Δεν ήμουν εγώ ήταν ο αδελφός μου!
Η υπεράσπιση επιχείρησε να ανατρέψει την καταδίκη κυρίως στο σκέλος της αναγνώρισης του πλοηγού, υποστηρίζοντας ότι οι δύο επιβάτες-μάρτυρες ήταν αντιφατικοί, ότι δεν είχαν πλήρη εικόνα ιδίως σε νυχτερινές ώρες, και ότι υπήρχε σύγχυση λόγω ομοιότητας του καταδικασθέντος με τον αδελφό του.
Το Εφετείο, όμως, δεν βρήκε λόγο για να παρέμβει στην αξιολόγηση αξιοπιστίας που έκανε το πρωτόδικο Δικαστήριο. Κράτησε ότι το πρωτόδικο είχε ακούσει τους μάρτυρες, είχε αξιολογήσει τις απαντήσεις τους και είχε αιτιολογήσει γιατί αποδέχθηκε την εκδοχή ότι ο καταδικασθείς ήταν ο πλοηγός σε ουσιώδες μέρος της διαδρομής. Με απλά λόγια, το Εφετείο δεν λειτούργησε και δεν μπορούσε να επαναξιολογήσει την αξιοπιστία των μαρτύρων, για να ξαναζυγίσει από την αρχή τις εντυπώσεις. Έλεγξε αν η πρωτόδικη κρίση εδραζόταν σε λογική βάση και έκρινε ότι δεν υπήρχε κανένα κενό.
Έτσι, η έφεση που στρεφόταν κατά της καταδίκης απορρίφθηκε.
Ανεπαρκής η πρωτόδικη ποινή
Στη δική του έφεση ο Γενικός Εισαγγελέας προσέβαλε τις ποινές ως «έκδηλα ανεπαρκείς», ειδικά σε σχέση με το αδίκημα της συνδρομής σε παράνομη είσοδο και το αδίκημα του απαγορευμένου μετανάστη.
Το Εφετείο συμφώνησε ότι, με βάση τις περιστάσεις και τον ρόλο που αποδόθηκε στον καταδικασθέντα, η ποινή των 30 μηνών δεν αντανακλούσε τη σοβαρότητα. Για αυτό τον λόγο, η ποινή των 30 μηνών για τη συνδρομή αντικαταστάθηκε με 4 χρόνια φυλάκισης και η ποινή των 18 μηνών για το αδίκημα του απαγορευμένου μετανάστη αντικαταστάθηκε με 2 χρόνια. Παράλληλα καταγράφεται ρητά ότι η έφεση κατά της καταδίκης απορρίπτεται και η έφεση του Γενικού Εισαγγελέα επιτυγχάνει στο σκέλος των ποινών.
Το σκεπτικό έχει σαφή άξονα. Όταν το δικαστήριο κρίνει ότι κάποιος είχε ρόλο πλοηγού σε τέτοια θαλάσσια επιχείρηση μεταφοράς παράνομων μεταναστών, η ποινή πρέπει να έχει αποτρεπτικό χαρακτήρα, ιδίως όταν ο νόμος προβλέπει μέχρι 10 χρόνια φυλάκιση για το συγκεκριμένο αδίκημα.
Τον καταδικασθέντα εκπροσώπησε η δικηγόρος Μ. Παυλίδου και τον Γενικό Εισαγγελέα και την Αστυνομία η δικηγόρος Χ. Προξένου.