Ο Σουηδός που οραματίστηκε την κατοικία στην Κύπρο του 1960

Το ιστολόγιο «Υπερβόρειοι» έφερε στο φως ένα ενδιαφέρον δημοσίευμα της εφημερίδας Svenska Dagbladet από τις 4 Μαΐου 1962, το οποίο αναφέρεται στην αποστολή του Σουηδού αρχιτέκτονα Hans-Ancker Holst στην Κύπρο. Ο Holst στάλθηκε στο νησί από τα Ηνωμένα Έθνη με σκοπό να συμβάλει στη δημιουργία σύγχρονων και οικονομικά προσιτών μονάδων στέγασης, σε μια περίοδο που η νεοσύστατη Κυπριακή Δημοκρατία αντιμετώπιζε οξυμένα στεγαστικά και πολεοδομικά προβλήματα.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο αρχιτέκτονας σχεδίαζε την ανάπτυξη ενός «πειραματικού προαστίου» με διάφορους τύπους μονοκατοικιών σε μία από τις έξι μεγάλες πόλεις της Κύπρου. Στόχος ήταν όχι μόνο η κατασκευή κατοικιών, αλλά και η εκπαίδευση των Κυπρίων στην “τέχνη του να ζεις”, μέσα από επιλογές επίπλωσης και οργάνωσης λειτουργικών και ευχάριστων χώρων διαβίωσης.
Ο Holst περιέγραφε την Κύπρο ως «το Νησί της Αγάπης, βαθιά επηρεασμένο από τον ελληνικό και ρωμαϊκό πολιτισμό», τονίζοντας ότι το έργο απαιτούσε ευαισθησία και σεβασμό στην τοπική αρχιτεκτονική και πολιτιστική κληρονομιά.
Την ίδια στιγμή, η ανάγκη για στέγαση ήταν επείγουσα. Το 50% του πληθυσμού ζούσε ακόμη από τη γεωργία και την κτηνοτροφία, με χαμηλό βιοτικό επίπεδο και περιορισμένες δυνατότητες πρόσβασης σε οργανωμένες κατοικίες. Το γενικό πολεοδομικό σχέδιο της εποχής αφορούσε επίσης την κατασκευή αεροδρομίων, λιμανιών, νοσοκομείων, σχολείων και βασικών οδικών δικτύων.
Ωστόσο, στην πράξη το μεγαλύτερο εμπόδιο ήταν η χρηματοδότηση. Τα κρατικά έσοδα ήταν περιορισμένα και θα απαιτούνταν διεθνείς δανειοδοτήσεις για την υλοποίηση μακροπρόθεσμων έργων. Παράλληλα, η εξαιρετικά εύφορη κυπριακή γη θεωρείτο πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο, γεγονός που δυσκόλευε τη διάθεση γης για κοινωνική στέγαση – ένα ζήτημα που, ήδη από τότε, διαφαινόταν ότι θα απασχολήσει την πολιτεία για χρόνια.
Ο Holst είχε επίσης να αντιμετωπίσει τις αντισεισμικές απαιτήσεις δόμησης, που επέβαλλαν τη χρήση μεταλλικού σκελετού σε όλες τις κατοικίες – ασφαλής αλλά ιδιαίτερα ακριβή λύση, σε μια περίοδο όπου «κάθε λίρα μετρούσε».
«Ως ανάθεση, είναι έργο αγγέλων», δήλωνε ο αρχιτέκτονας, επισημαίνοντας ότι η Κύπρος αποτελεί «συνύφανση της ρωμαϊκής και ελληνικής παράδοσης» και ότι «η ανοικοδόμηση του Νησιού της Αγάπης πρέπει να γίνει με προσοχή και σεβασμό».