Ο «Σκιώδης Στόλος» της Μόσχας αγγίζει και Κύπρο - Το κόλπο των μεταφορτώσεων

Καθώς οι αμερικανικές κυρώσεις σφίγγουν τον κλοιό, η Ρωσία αξιοποιεί ένα μυστικό παγκόσμιο δίκτυο πετρελαιοφόρων, το λεγόμενο «σκιώδη στόλο», για να συνεχίσει απρόσκοπτα τις εξαγωγές πετρελαίου της. Σύμφωνα με ανάλυση του Geo Pulse (01/12/25), τα δεκάδες αυτά πλοία επιτρέπουν στη Μόσχα να παρακάμπτει περιορισμούς σε ασφάλιση, χρηματοδότηση και ναυτιλιακή παρακολούθηση ενώ στο κάδρο βάζουν έμμεσα και την περιοχή της Κύπρου.
Ο «σκιώσης στόλος» εκτός δυτικού ελέγχου
Από το 2022, αγοραστές συνδεδεμένοι με τη Ρωσία έχουν αποκτήσει πάνω από 200 μεταχειρισμένα δεξαμενόπλοια, πολλά προερχόμενα από ευρωπαϊκές εταιρείες. Τα πλοία λειτουργούν υπό ξένες σημαίες, χρησιμοποιούν μη δυτική ασφάλιση και αποφεύγουν συστήματα εντοπισμού, δημιουργώντας ένα παράλληλο ενεργειακό κανάλι που δεν περνά από το δυτικό σύστημα ελέγχου.
Οι εξαγωγές πετρελαίου αποτελούν κρίσιμο έσοδο για τη ρωσική οικονομία και τον πόλεμο στην Ουκρανία, με το «σκιώδη στόλο» να αντιστοιχεί πλέον στο 15% της παγκόσμιας χωρητικότητας δεξαμενόπλοιων αργού. Μέσω αυτής της αθέατης υποδομής, το ρωσικό πετρέλαιο φτάνει σε Κίνα, Ινδία και Τουρκία, παρά τις αμερικανικές προσπάθειες περιορισμού του.
Διαβάστε επίσης Νέα επίθεση με drone σε ρωσικό πετρελαιοφόρο ανοικτά των τουρκικών ακτών
Το κόλπο της διπλής μεταφόρτωσης
Η λειτουργία του «shadow fleet» βασίζεται σε μία τεχνική: τη μεταφόρτωση φορτίων από πλοίο σε πλοίο (ship-to-ship transfers) σε διεθνή ύδατα. Το πρώτο δεξαμενόπλοιο μεταφέρει ρωσικό πετρέλαιο, το δεύτερο το παραλαμβάνει και εμφανίζεται σε λιμάνια με «νέα ταυτότητα».
Σύμφωνα με την ίδια ανάλυση, τα σημεία-κλειδιά των μεταφορτώσεων περιλαμβάνουν περιοχές κοντά στην Κύπρο, το Σουέζ, τις ακτές της Κίνας και όλο και περισσότερο τη θαλάσσια ζώνη ανοικτά του Ομάν. Με αυτό τον τρόπο «θολώνει» η προέλευση του φορτίου και το πετρέλαιο φτάνει σε αγορές που επισήμως δηλώνουν συμμόρφωση με τις κυρώσεις.
Τα όρια της επιβολής κυρώσεων
Η αντιμετώπιση του φαινομένου αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολη. Το διεθνές ναυτικό δίκαιο προστατεύει την ελευθερία ναυσιπλοΐας, περιορίζοντας τη δυνατότητα των δυτικών χωρών να παρέμβουν επιχειρησιακά. Μόνο σε περιπτώσεις σοβαρών παραβάσεων ασφάλειας ή ασφάλισης γίνονται έλεγχοι, αλλά οι κυρώσεις παραμένουν σπάνιες.
Πλέον, ορισμένα πλοία συνοδεύονται και από ρωσικές ναυτικές μονάδες, γεγονός που ανεβάζει το ρίσκο και μειώνει περαιτέρω τα περιθώρια δράσης των ρυθμιστικών αρχών.
Υπερκεράζοντας το σύστημα
Ο «σκιώδης στόλος» επεκτείνεται ταχύτερα από όσο μπορούν να ανταποκριθούν οι ρυθμιστικές αρχές. Όσο υπάρχει διεθνής ζήτηση για φθηνό πετρέλαιο, η Μόσχα θα βρίσκει τρόπους να το διαθέτει στην παγκόσμια αγορά. Για την ώρα, τα «πλοία-φαντάσματα» της Ρωσίας διατηρούν την οικονομία της σε λειτουργία, δοκιμάζοντας τα όρια του διεθνούς δικαίου και την αντοχή των κυρώσεων.