Ο πολιτικός παραμυθάς της κυπριακής προεδρίας

Του Σωτήρη Κάττου*
Προφανώς, αναφέρομαι στον θεσμικό Πρόεδρο της ΚΔ που ενόψει της επερχόμενης ανάληψης της προεδρίας της ΕΕ έσπευσε με υπερβάλλοντα ζήλο να υποβάλει τα σέβη του στον κύριο Ζελένσκι και να τον διαβεβαιώσει ότι η διαδικασία ένταξης της Ουκρανίας αποτελεί προτεραιότητα της κυπριακής προεδρίας. Με διάχυτη πολιτική αφέλεια και ευηθή αντίληψη των πραγμάτων προσπάθησε να εκμαιεύσει έστω και μια αμυδρή δήλωση εκ μέρους των Ουκρανών συνομιλητών του σχετικά με την κατάσταση πραγμάτων στην ΚΔ. Ότι αυτό που συνέβη στο νησί το 1974, η τουρκική εισβολή δεν διαφέρει και πολύ από την κατάσταση της ρωσο-ουκρανικής πολεμικής διένεξης. Εις μάτην. Πόση πολιτική αφέλεια θα πρέπει να διακρίνει κάποιον όταν ακόμη και στην πρόσφατη επίσημη επίσκεψη του Ζελένσκι στην Ελλάδα και παρά την ξεκάθαρη τοποθέτηση του Έλληνα Προέδρου κ. Τασούλα για την τουρκική εισβολή, που θα αναδείκνυε έστω αφηρημένα, τηρουμένων των αναλογιών την ομοιότητα των γεγονότων, μούγγα από τον Ζελένσκι. Παγερή αδιαφορία.
Οφείλω να σημειώσω ότι δεν μένω έκπληκτος από την πολιτική συμπεριφορά του κυρίου Χριστοδουλίδη. Άλλωστε είχα αρθρογραφήσει και παλαιότερα για τις πενιχρές πολιτικές του δυνατότητες. Η τραγικότητα της παρούσας συγκυρίας εστιάζεται στο εσωτερικό πολιτικό παραμύθιασμά του, το οποίο καθορίζει και επηρεάζει τις τύχες του νησιού. Μου θυμίζει ένα πολιτικό κακέκτυπο του μακαριστού Έλληνα πρέσβη Μιχάλη Δούντα, σε ό,τι αφορά την προσέγγισή του ως προς τη λύση του Κυπριακού προβλήματος. Στρατηγική υπομονή για καλύτερες γεωστρατηγικές συνθήκες. Οφείλω να σημειώσω ότι κάποιος θα μπορούσε να διαφωνεί μαζί του, αλλά ήταν δύσκολο να αμφισβητηθεί η ευφυΐα και οξυδέρκειά του. Ήταν άριστος γνώστης της ρωσικής ιστορίας και διπλωματίας αφού είχε υπηρετήσει και ως πρέσβης στη Μόσχα. Είχε δε πλήρη επίγνωση της γεωστρατηγικής δυναμικής του διπολικού συστήματος.
Η προκύπτουσα πολιτική συμπεριφορά του κ. Χριστοδουλίδη εστιάζεται εκ των πραγμάτων σε δύο αλληλένδετες πρακτικές, παράγωγα πολιτικά προϊόντα της πολιτικής του ανεπάρκειας. Η πρώτη αφορά τη δυναμική αδράνεια και η δεύτερη τη διαλεκτική της πολιτικής στασιμότητας (Παπαδοπουλική παρακαταθήκη). Πώς μπορεί να ερμηνευθεί διαφορετικά όταν επιμένει, δυστυχώς ομού με την ελληνική κυβέρνηση [αν και η ελληνική κυβέρνηση στο μυαλό της λογικά έχει και το Αιγαίο], ότι τόσο το Κυπριακό όσο και η ουκρανική διένεξη είναι παρόμοια προβλήματα αν όχι τα ίδια, παραβίασης του διεθνούς δικαίου. Το μεν Ουκρανικό άπτεται της δυτικής στρατηγικής, κατά γενική ομολογία έγκριτων αναλυτών [αλλά και της πολεμοχαρούς ΕΕ] για τη στρατηγική ήττα της Ρωσίας και του διαμελισμού της με αιχμή του δόρατος την Ουκρανία για την ενεργειακή της λαφυραγώγηση, που εξυφαίνετο μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και απεκαλύφθηκε με τη Νατοϊκή διάσκεψη του Βουκουρεστίου το 2008 όπου δόθηκε καθεστώς υποψήφιας χώρας στην Ουκρανία και Γεωργία, παρά τις αμερικανικές διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου προς τη Ρωσία.
Στην δε περίπτωση της Κυπριακής Δημοκρατίας το χουντικό πραξικόπημα άνοιξε διάπλατα τις θύρες για την τουρκική στρατιωτική εισβολή επικαλούμενη η Τουρκία τα εγγυητικά της συμβατικά δικαιώματα του 1960. Κατά παρόμοιο τρόπο το ουκρανικό Σύνταγμα του 1991 αναφέρεται ρητά στην ουδετερότητα της Ουκρανίας κάτι το οποίο ακυρώθηκε με τη Διάσκεψη του Βουκουρεστίου το 2008. Ο κύριος Χριστοδουλίδης φαίνεται συγχύζει τα μήλα με τα πορτοκάλια. Χειρότερα δε, οραματίζεται και κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας η οποία διαχειρίζεται τη διεθνή ναυσιπλοΐα μέσω των Στενών των Δαρδανελλίων και διευκολύνει τις ουκρανικές εξαγωγές. Από την άλλη προτίθεται να καλέσει τον Τούρκο Πρόεδρο και τον Τούρκο ΥΠΕΞ σε άτυπες συναντήσεις στη Λευκωσία στο πλαίσιο της κυπριακής προεδρίας. Τα παραμύθια αυτά θα τα ζήλευε και ο Ευγένιος Τριβιζάς.
Μέσα από τον οίστρο του παραμυθιάσματός του, του διαφεύγει ότι η Ρωσία είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Πέραν τούτου θα μπορούσε να προχωρήσει στην καταγγελία των συνθηκών εγγυήσεως του 1960. Του διαφεύγει επίσης ότι κανένα ψήφισμα του ΟΗΕ αναφέρεται σε τουρκική εισβολή. Η πιο επικίνδυνη μεταβλητή όμως για το μέλλον του νησιού είναι η ανεπάρκεια του κ. Χριστοδουλίδη να αντιληφθεί εις βάθος τα διάφορα γεωστρατηγικά πλαίσια ανάλυσης και την ιστορική συγκυρία. Πώς το διαχειρίζεται; Διά του ακούσιου (αν όχι εκούσιου) παραμυθιάσματος. Ας ελπίσουμε στις επικείμενες συνομιλίες με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Έρχιουρμαν και την κυρία Ολγκίν να πρυτανεύσει η αναγκαιότητα ειρήνευσης του νησιού και να συμπεριφερθεί στο πλαίσιο της επίγνωσης του γεωγραφικού και πολιτικού του μεγέθους.
* PhD Πολιτική Κοινωνιολογία