Ο Νετανιάχου τα κατάφερε (σχεδόν) και πάλι

Κάτι περισσότερο από θριαμβευτικός ήταν ο τόνος του Ισραηλινού Πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου στο οπτικογραφημένο του μήνυμα χθες βράδυ, έχοντας δίπλα του τον υπουργό Ενέργειας του Ισραήλ Έλι Κοέν.
Ο Βενιαμίν Νετανιάχου είχε κάθε λόγο να είναι ευτυχής.
Ανακοίνωσε ότι το Ισραήλ κατέληξε σε μια τεράστια συμφωνία με την Αίγυπτο για το Φυσικό Αέριο η αξία της οποίας ανέρχεται στα 34,76 δισεκατομμύρια δολάρια (29,6 δισεκατομμύρια ευρώ). Σταδιακά δε, 15 δισεκατομμύρια ευρώ θα καταλήξουν στα κρατικά ταμεία. Και αυτό πολύ δύσκολα το προσπερνά κανείς.
Σε μία πρόταση, το Ισραήλ θα πουλά αέριο στην Αίγυπτο από το κοίτασμα Λεβιάθαν για πολλά χρόνια, ώστε εκείνη να καλύπτει τις ανάγκες της.
Ωστόσο, το όλο θέμα έχει ένα πολύ ενδιαφέρον παρασκήνιο το οποίο δεν αναιρεί μεν την εικόνα ή την ουσία, προς το παρόν τουλάχιστον, σίγουρα όμως τη συμπληρώνει. Φανερώνοντας τα όσα ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ επέλεξε να μην πει.
Το πρώτο, είναι πως η κατάληξη σε συμφωνία με την Αίγυπτο δεν έχει ακόμα επιβεβαιωθεί από το Κάιρο. Το αποτέλεσμά της ήταν εδώ και καιρό γνωστό αλλά το Ισραήλ – κυρίως – ήταν εκείνο που δεν την επικύρωνε λόγω φόβων τους οποίους είχε εκφράσει ο ίδιος ο υπουργός Ενέργειάς του και οι οποίοι αφορούσαν την ενεργειακή επάρκεια της χώρας, θέματα τιμολόγησης και διάφορα άλλα. Η εμφάνιση και του Κοέν στο οπτικογραφημένο μήνυμα της Τετάρτης δεν ήταν τυχαία.
Το δεύτερο, είναι πως η στάση του Ισραήλ διευκόλυνε πολιτικά την Αίγυπτο και τη δυσκόλευε ενεργειακά και πως τώρα τα δύο αντιστρέφονται. Η Αίγυπτος η οποία, όπως και το Ισραήλ δεχόταν ισχυρότατες πιέσεις από τις ΗΠΑ για να κλείσει η συμφωνία – η οποία διευκολύνει τους Αμερικανικούς σχεδιασμούς στην περιοχή και την οποία θα αναλάβει η Chevron o αμερικανικός ενεργειακός κολοσσός – καλείται να διαχειριστεί τον πολιτικό αντίκτυπο μιας τέτοιας κίνησης τόσο στο εσωτερικό της όσο και διεθνώς, ιδιαίτερα εντός του μουσουλμανικού κόσμου, λόγω Γάζας.
Το Κάιρο επιθυμεί διακαώς τη συμφωνία αφού θα το βγάλει από την ενεργειακή κρίση την οποία βιώνει η Αίγυπτος από το 2022 και η οποία οξύνεται συνεχώς, λόγω μειωμένης παραγωγής και λόγω της συνεπακόλουθης ανάγκης για εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Την ίδια ώρα όμως φοβάται την πολιτική και ενεργειακή εξάρτηση που δημιουργεί αυτή η τεράστια συμφωνία η οποία, ακριβώς λόγω των μεγεθών της θα είναι ισοδύναμη με πλήρη εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ. Χωρίς κανένα άλλο πρόσθετο αντάλλαγμα. Διότι το θέμα δεν είναι ιδεολογικό για μια χώρα η οποία είχε βομβαρδίσει τη Ράφα, χρόνια πριν τη βομβαρδίσει το Ισραήλ και η οποία έχει κτίσει ένα απροσπέλαστο τείχος με τη Γάζα, την ώρα που αρνήθηκε μάλιστα να δεχθεί πρόσφυγες.
Το προηγούμενο με το πάθημα όσων είχαν δεχθεί μαζικά Παλαιστίνιους είναι είναι ισχυρό επιχείρημα για όλες τις αραβικές χώρες, όχι μόνο την Αίγυπτο, αλλά στην πράξη η όλη προσέγγιση είναι σχήμα οξύμωρο εάν σκεφτεί κανείς ότι με εξαίρεση τα ΗΑΕ, τα οποία μάλιστα βοηθούν πολύ και στην πράξη όχι μόνο στα λόγια, το Μαρόκο και μερικές χώρες οι οποίες δεν σχολιάζουν, οι υπόλοιποι Άραβες κάνουν ότι κόπτονται για το Παλαιστινιακό.
Ωστόσο, η κίνηση της συμφωνίας – μαμούθ με το Ισραήλ τώρα ειδικά, δεν είναι απλή για την εικόνα και την επιρροή της Αιγύπτου, την οποία το Κάιρο με μεγάλη δυσκολία και με την πλήρη αποστασιοποίηση από την Ιερουσαλήμ διατήρησε στη διάρκεια του Πολέμου στη Γάζα.
Είναι έτοιμη λοιπόν η Αίγυπτος να τη θυσιάσει; Και εάν όχι, πώς θα διαχειριστεί όχι μόνο την ενεργειακή κρίση σε βάθος χρόνου αλλά και την αμερικανική αντίδραση; Αρκεί κανείς να σκεφτεί ότι το Κάιρο λαμβάνει 1,3 δισεκατομμύρια σε αμυντική βοήθεια το χρόνο από τις ΗΠΑ, ένα από τα μεγαλύτερα πακέτα βοήθειας της Ουάσινκτον παγκοσμίως. Κι αυτό είναι μόνο ένα από τα πολλά.
Το τρίτο είναι βεβαίως το χρονικό και η σημασία της κίνησης, ένα σχεδόν δεκαήμερο πριν από το δύσκολο, όπως εκτιμάται, ταξίδι Νετανιάχου στις ΗΠΑ. Δύσκολο, λόγω κυρίως της Γάζας όπου το Ισραήλ προσπαθεί να αποτρέψει την τουρκική (και καταρινή) παρουσία στη Λωρίδα, του ζητήματος των F-35 για την Τουρκία αλλά και τη στάσης της κυβέρνησης Νετανιάχου έναντι της «νέας» Δαμασκού.
Ο Νετανιάχου έριξε τη μπάλα στην Αίγυπτο, λοιπόν, προσφέροντας ένα σημαντικό «δώρο» στον Τραμπ. Στο Ισραήλ εκτιμάται ότι ίσως προχωρήσει και σε άλλες κινήσεις εάν χρειαστεί για να πάρει αυτά που θέλει και να αποφύγει αυτά που δεν θέλει. Κάτι που ο Νετανιάχου έχει κάνει και στο παρελθόν. Το βέβαιο είναι πως μέχρι στιγμής πρόκειται για μια μαεστρική κίνηση με την οποία ο ισραηλινός Πρωθυπουργός καλύπτει τα νώτα του πλήρως, καλύπτει και την Ουάσινγκτον, παρουσιάζεται ως το εποικοδομητικό μέρος και μεταθέτει το βάρος της ευθύνης στους ώμους του αλ Σίσι.
Όσο για την Κύπρο, η συμφωνία αυτή είναι συμφέρουσα καθώς εδραιώνει το ρόλο της Αιγύπτου ως κόμβου φυσικού αερίου, κάνει το ενεργειακό σκηνικό πολύ πιο ελκυστικό στους επενδυτές αλλά και διευκολύνει την επίλυση των εκκρεμοτήτων που απομένουν ανάμεσα στην Κύπρο και την Αίγυπτο για ζητήματα ενέργειας.
Μια σταθερή και ισχυρή ενεργειακά Αίγυπτος και ένα αντίστοιχο Ισραήλ σε συνδυασμό με τη συμφωνία της Κύπρου με το Λίβανο δημιουργούν ένα χώρο ο οποίος περιορίζει τα περιθώρια της Τουρκίας και του ψευδοκράτους για τις γνωστές έκνομες διεκδικήσεις τους – στη συγκεκριμένη τουλάχιστον περιοχή.