Ο «ναός με κέρατα» στη σκλαβωμένη Μύρτου ως τεκμήριο δεσμών Κύπρου-Αιγαίου

Ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής Μύρτου στην σκλαβωμένη Κερύνεια φέρνει στο φως την επαφή της βορειοδυτικής Κύπρου με τον πολιτισμό του Αιγαίου ήδη από τον 13ο αιώνα π.Χ. Στην τοποθεσία «Πηγάδες», περίπου 2 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του χωριού, ανασκάφηκε ένας ιερός χώρος ο οποίος συνδέεται με τελετουργίες γονιμότητας και θρησκευτικές πρακτικές που συναντώνται στην Κρήτη και σε άλλα νησιά του Αιγαίου.
Το ιερό τέμενος διαμορφωνόταν γύρω από μία μεγάλη υπαίθρια αυλή, με δύο συγκροτήματα δωματίων στα ανατολικά και δυτικά της. Στο δυτικό τμήμα αποκαλύφθηκε ένας ορθογώνιος, βαθμιδωτός βωμός, ο οποίος ήταν επιστεγασμένος με τα χαρακτηριστικά «κέρατα καθοσιώσεως» — ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα της μινωικής θρησκευτικής παράδοσης. Στο ανατολικό τμήμα της αυλής εντοπίστηκε μεγάλος λίθινος πάγκος, πιθανότατα για συμμετοχή και παρακολούθηση τελετουργιών.
Τα «κέρατα καθοσιώσεως» αποτελούν ισχυρό θρησκευτικό σύμβολο του Αιγαίου και συνδέονται με λατρείες που σχετίζονται με τη γονιμότητα της φύσης, την αναγέννηση και την ευημερία των καλλιεργειών. Η παρουσία τους στη Μύρτου αποτελεί αδιάψευστο τεκμήριο των στενών πολιτισμικών και εμπορικών επαφών της Κύπρου με την Κρήτη και τον ευρύτερο χώρο του Αιγαίου κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού.
Παράλληλα στοιχεία ανάλογων λατρειών έχουν καταγραφεί και σε άλλες σημαντικές αρχαιολογικές θέσεις του νησιού. Στο Κίτιον, οι ναοί που οικοδομήθηκαν γύρω στο 1200 π.Χ. φαίνεται πως ήταν αφιερωμένοι σε θεότητες της Γονιμότητας, αρσενικές και θηλυκές. Εκεί εντοπίστηκαν προσωπεία κεφαλών βοδιών και αντίστοιχα «κέρατα καθοσιώσεως», όπως και στον λεγόμενο «Κερασφόρο θεό της Έγκωμης».
Οι ανασκαφές στη Μύρτου συνεχίστηκαν και το 1969, όπου πραγματοποιήθηκε μερική αναστήλωση του βωμού, επιτρέποντας σήμερα στον επισκέπτη να αντιληφθεί τη μορφή και τη σημασία του ιερού.