Ο Βανς θέλει να γίνει διάδοχος του Τραμπ – μπορεί;

Της Nia-Malika Henderson
Η πολιτική άνοδος του αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς ήταν τόσο ραγδαία όσο και απίθανη. Σε λιγότερο από μια δεκαετία, ο Βανς μεταμορφώθηκε από συγγραφέα, σχολιαστή και κεντροδεξιό επικριτή του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ σε μαξιμαλιστή υποστηρικτή του MAGA και φαινομενικό διάδοχο του Τραμπ. Στα 41 του, έχει περισσότερες πιθανότητες από σχεδόν οποιονδήποτε άλλο να γίνει ο επόμενος πρόεδρος.
Αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο του Τραμπ, ο Βανς θα είναι ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών το 2028.
“Θα είναι κάποιος που… πιθανώς κάθεται σε αυτό το τραπέζι. Μπορεί να είναι δύο άτομα που κάθονται σε αυτό το τραπέζι. Μπορεί να είναι δύο άτομα που θα είναι υποψήφιοι μαζί και κάθονται σε αυτό το τραπέζι”, είπε ο Τραμπ στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου αυτή την εβδομάδα, αναφερόμενος στον Βανς και στον Υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο. “Αλλά θέλω να κερδίσουν επειδή έχουμε κάνει εξαιρετική δουλειά και θέλω να συνεχιστεί”.
Με άλλα λόγια, ο Τραμπ θέλει ο Βανς να υπηρετήσει την τρίτη θητεία που, όπως τελικά παραδέχεται, το Σύνταγμα του απαγορεύει να διεκδικήσει. Όπως είπε ο Έλον Μασκ, ο οποίος πίεσε τον Τραμπ να επιλέξει τον Βανς ως υποψήφιο αντιπρόεδρο, οι Ρεπουμπλικανοί βλέπουν την τρέχουσα θητεία του Τραμπ ως την αρχή μιας “μεγάλης 12ετούς περιόδου”.
Ωστόσο, η ιστορία δείχνει ότι ο δρόμος του Βανς προς την προεδρία δεν θα είναι εύκολος. Ο Τραμπ είναι, στην καλύτερη περίπτωση, ένας ασταθής υποστηρικτής. Και η αντιδημοφιλία του θα βαρύνει τον διάδοχό του.
Από το 1933, μόνο ένας εν ενεργεία αντιπρόεδρος έχει κερδίσει την προεδρία: ο Τζορτζ Χ. Μπους, ο οποίος διαδέχθηκε τον πρόεδρο Ρόναλντ Ρήγκαν για μία θητεία το 1988. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό αποδοχής του Ρήγκαν ήταν 63% τον Δεκέμβριο του 1988, ένα επίπεδο που ο Τραμπ δεν έχει φτάσει και πιθανότατα δεν θα το πιάσει ποτέ.
Ο 79χρονος Τραμπ πλησιάζει ήδη το 34% της δημοτικότητας με την οποία αποχώρησε από το αξίωμα το 2017. Η αλλαγή πορείας είναι δύσκολη για κάθε πρόεδρο, αλλά είναι ιδιαίτερα δύσκολο να φανταστεί κανείς κάτι τέτοιο στην περίπτωση του Τραμπ. Αν οι τελευταίοι 10 μήνες αποτελούν ένδειξη, το χάος και η διαφθορά που χαρακτήρισαν την προεδρία του Τραμπ θα συνεχιστούν για τα επόμενα τρία χρόνια, ακόμη και αν τα προβλήματα του κόστους διαβίωσης υποχωρήσουν. Ο Βανς θα κατέβαινε ως υποψήφιος του status quo, όχι ως ένας επιθετικός, εκδικητικός αουτσάιντερ, που ήταν η επιτυχημένη προσέγγιση του Τραμπ το 2016 και το 2024.
Το κίνημα MAGA, που έμεινε ενωμένο χάρη στη δύναμη της προσωπικότητας του Τραμπ την τελευταία δεκαετία, διαλύεται. Ο Βανς θεωρεί τον εαυτό του ως μια γέφυρα μεταξύ των διαφόρων φατριών του κινήματος, ικανό να κινείται με ευχέρεια μεταξύ των λαϊκιστών, των χριστιανών εθνικιστών και των τεχνολογικών ελίτ. Αλλά αυτή η ευελιξία μπορεί συχνά να εκληφθεί ως ψεύτικη, με τον Βανς να εμφανίζεται ως κάποιος που προσπαθεί πολύ, αντί για έναν χαρισματικό, γεννημένο ηγέτη. Δεν έχει το κύρος της διασημότητας που είχε ο Τραμπ όταν έθεσε υποψηφιότητα το 2016. Το να είσαι απλά αντιπρόεδρος δεν σου προσδίδει τέτοιο status.
Ωστόσο, ο Βανς έχει ξεχωρίσει μεταξύ των πιστών υποστηρικτών του MAGA, επικοινωνώντας το λαϊκιστικό, αντιμεταναστευτικό μήνυμα του Τραμπ με έναν πιο εκλεπτυσμένο και εύπεπτο τρόπο. Είναι ένας άνθρωπος που κατάγεται από τα Αππαλάχια Όρη και έχει αποφοιτήσει από τη Νομική Σχολή του Yale. Και ακόμα κι αν διαδίδει αναλήθειες, όπως συνέβη με το αφήγημα περί Αϊτινών που τρώνε σκύλους στο Οχάιο, ο Βανς αλλάζει γρήγορα στάση, υποστηρίζοντας ότι τα ψέματά του εξυπηρετούν έναν μεγαλύτερο σκοπό. Σε μια συγκέντρωση της Conservative Political Action Conference (CPAC) τον Φεβρουάριο, ο Βανς κέρδισε την άτυπη σφυγμομέτρηση της εκδήλωσης με 61% των ψήφων.
“Η εκδοχή του Βανς για το MAGA είναι εξαιρετικά διανοητική και ριζοσπαστική. Θέλουν να αναπροσανατολίσουν ολόκληρη την αμερικανική συνταγματική τάξη προς αυτό που αποκαλούν “κοινό καλό”, αλλά που ουσιαστικά σημαίνει αναπροσανατολισμό προς μια παραδοσιακή συντηρητική κοινωνική τάξη όπου αποκαθίστανται οι παλιές ιεραρχίες, η χριστιανική θρησκεία εισάγεται με δύναμη στη διαχείριση των δημόσιων υποθέσεων και η κυβερνητική πολιτική έχει ρητούς ηθικούς στόχους και σκοπούς”, δήλωσε μέσω email η Λόρα Κ. Φιλντ, συγγραφέας του Furious Minds: The Making of the New Right. “Η κυβέρνηση Βανς, φαντάζομαι, θα περιλαμβάνει επίσης μια ηθικολογική πτυχή και ένα αίσθημα θέρμης. Αυτό μπορεί να είναι που τον κάνει να φαίνεται πιο MAGA από τον Τραμπ. Είναι γεμάτος ‘δίκαιη οργή'”.
Ο Βανς έχει ταχθεί υπέρ της πιο ριζοσπαστικής πτέρυγας του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, αντικαθιστώντας τον Τσάρλι Κερκ της οργάνωσης Turning Point USA στο podcast του, μετά τον θάνατό του από πυροβολισμό τον Σεπτέμβριο. Αργότερα αυτό το μήνα, ο Βανς θα είναι ο κύριος ομιλητής στο America Fest της ομάδας στο Φοίνιξ.
Οι προκλήσεις του Βανς, λέει η Φιλντ, έχουν περισσότερο να κάνουν με την προσωπικότητά του. “Είναι πολύ έξυπνος και καλός ρήτορας, αλλά δεν νομίζω ότι μπορεί να υποθέσει ότι η βάση θα πέσει στα χέρια του μόλις ο Τραμπ βγει από το προσκήνιο”.
Όσο περισσότερο προσπαθεί να εξασφαλίσει την πίστη του MAGA αναζητώντας την ευλογία του Τραμπ, τόσο λιγότερο περιθώριο για μανούβρες θα έχει ο Βανς καθώς η δημοτικότητα του Τραμπ μειώνεται. “Όλα αυτά σημαίνουν ότι ο Βανς έχει πολύ λίγο περιθώριο να ενεργήσει ανεξάρτητα ή να δείξει οποιαδήποτε ηγετική ικανότητα”, αναφέρει η Φιλντ. “Θα είναι ενδιαφέρον να δούμε με την πάροδο του χρόνου αν αυτό τον κάνει να φαίνεται πραγματικά αδύναμο και άνευρο”.
Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση του Pew τον Σεπτέμβριο, το ποσοστό δημοτικότητας του Βανς είναι στο 40%, ουσιαστικά το ίδιο με αυτό που είχε όταν ο Τραμπ τον επέλεξε ως υποψήφιο αντιπρόεδρο το 2024. Ως αντιπρόεδρος, βοήθησε να περάσουν από το Κογκρέσο οι αμφιλεγόμενες επιλογές του Τραμπ για το υπουργικό συμβούλιο και έχει αναδειχθεί σε ένθερμο υπερασπιστή προσωπικοτήτων όπως ο επικεφαλής του Πενταγώνου, Πιτ Χέγκσεθ. Φαίνεται επίσης να ακολουθεί την προσέγγιση “δεν κάνουμε εχθρούς στα δεξιά” ορισμένων Ρεπουμπλικανών, καθώς δεν καταδίκασε τα ρατσιστικά, αντισημιτικά και ξενοφοβικά μηνύματα μιας ομάδας νεότερων στελεχών του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος που διέρρευσαν τον Οκτώβριο.
Με συνεχή παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Βανς έχει προσελκύσει τους νέους ψηφοφόρους, ιδιαίτερα τους άνδρες, που βοήθησαν τον Τραμπ να εξασφαλίσει μια δεύτερη θητεία. Ταιριάζει εύκολα στη λεγόμενη “manosphere”, ένα ανδροκεντρικό περιβάλλον, αλλά θα πρέπει να δώσει κάποιες εξηγήσεις, δεδομένης της δυσαρέσκειας για τη θητεία του Τραμπ από ορισμένους αρχικούς υποστηρικτές του.
Ωστόσο, το να παραμείνει σε πλήρη συμφωνία με αυτή τη νεότερη, πιο ριζοσπαστική πτέρυγα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος μπορεί να κοστίσει τελικά περισσότερο στον Βανς.
Σε μια πρόσφατη εκδήλωση του Turning Point USA, όταν ρωτήθηκε για την ινδουιστική πίστη της συζύγου του, ο Βανς έδωσε μια απάντηση που επικρίθηκε από πολλούς.
“Ελπίζω ότι τελικά θα συγκινηθεί από αυτό που με άγγιξε στην εκκλησία; Ναι, ειλικρινά, το εύχομαι, γιατί πιστεύω στο χριστιανικό Ευαγγέλιο και ελπίζω ότι τελικά η σύζυγός μου θα το δει με τον ίδιο τρόπο”, είπε ο Βανς, ο οποίος ασπάστηκε τον καθολικισμό [το 2019]. “Αλλά αν δεν το κάνει, τότε ο Θεός λέει ότι ο καθένας έχει ελεύθερη βούληση, και αυτό δεν είναι πρόβλημα για εμένα”.
Η εμφανής θρησκευτικότητα του Βανς έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον Τραμπ, ο οποίος διατηρεί υψηλά ποσοστά δημοτικότητας μεταξύ των λευκών ευαγγελικών, παρόλο που φαίνεται να γνωρίζει ελάχιστα για τα δόγματα της χριστιανικής πίστης. Ο Βανς έχει εμφανιστεί σε εκδηλώσεις που διοργανώθηκαν από λευκούς χριστιανούς εθνικιστές, οι οποίοι πιστεύουν ότι η κυβέρνηση πρέπει να προάγει τα χριστιανικά συμφέροντα και να εξαλείψει τον διαχωρισμό μεταξύ εκκλησίας και κράτους.
Η “δίκαιη οργή” του φάνηκε κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου του Τραμπ αυτή την εβδομάδα, όταν ο πρόεδρος μίλησε υποτιμητικά για τη Σομαλο-αμερικανίδα βουλευτή Ιλχάν Ομάρ, η οποία απέκτησε την υπηκοότητα πριν από 25 χρόνια.
“Είναι σκουπίδι. Οι φίλοι της είναι σκουπίδια. Αυτοί δεν είναι άνθρωποι που δουλεύουν. Αυτοί δεν είναι άνθρωποι που λένε: “Πάμε, ελάτε, ας κάνουμε αυτό το μέρος υπέροχο””, είπε ο Τραμπ.
Ο Βανς, που καθόταν απέναντι από τον Τραμπ, χτύπησε το τραπέζι, δίνοντας έμφαση στην οργισμένη ομιλία του Τραμπ, και προσφέροντας μια προγεύση του πώς θα ήταν μια θητεία Βανς.
Απόδοση – Επιμέλεια: Λυδία Ρουμποπούλου