Οικολογική κρίση στην Αλυκή Ακρωτηρίου: Το BirdLife καλεί την Πολιτεία σε άμεσες απαντήσεις

Το BirdLife Cyprus προειδοποιεί για μια σοβαρή και συνεχιζόμενη οικολογική κρίση στους υγροτόπους Ακρωτηρίου, και καλεί την Πολιτεία να δώσει άμεσα ξεκάθαρες απαντήσεις για τις συνεχιζόμενες εισροές νερού και τις ενδείξεις ρύπανσης που καταγράφονται στην περιοχή. Η κατάσταση δεν αποτελεί μόνο περιβαλλοντικό ζήτημα με πιθανές παραβιάσεις ευρωπαϊκών και διεθνών υποχρεώσεων αλλά και ζήτημα δημόσιας υγείας.
Παρά το αυστηρό καθεστώς προστασίας της Αλυκής Ακρωτηρίου, οι πρόσφατες επιτόπιες επισκέψεις του BirdLife Cyprus στην περιοχή στις 7, 11 και 24 Νοεμβρίου 2025 αποκάλυψαν εκτεταμένες ποσότητες νερού σε περίοδο πλήρους ανομβρίας, στάσιμο νερό με έντονη δυσοσμία και γεμάτους οχετούς όμβριων υδάτων χωρίς να έχει προηγηθεί βροχόπτωση. Σε διάφορα σημεία καταγράφηκαν εκροές νερού από εργοτάξια και αναπτύξεις διαταράσσοντας σοβαρά το υδρολογικό καθεστώς των υγροτόπων και τις φυσικές διεργασίες τους.
Η εικόνα επιβαρύνεται από μετρήσεις ποιότητας νερού που δείχνουν αυξημένες συγκεντρώσεις του βακτηρίου E. coli σε ορισμένα σημεία της περιοχής όπου έγιναν δειγματοληψίες από τις Βρετανικές Βάσεις, ενώ η έντονη δυσοσμία και η παρουσία αμφίβολης ποιότητας στάσιμων νερών εγείρουν εύλογα ερωτήματα για πιθανές εισροές ρυπασμένων νερών. Η κατάσταση δεν αφορά μόνο τα οικοσυστήματα αλλά και τη δημόσια υγεία.
Η δραματική μείωση του πληθυσμού των φλαμίνγκο σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα αποτελεί σαφή ένδειξη της υποβάθμισης της ποιότητας νερού στην Αλυκή. Τον Ιανουάριο του 2025 καταγράφηκαν μόλις περίπου 30 φλαμίνγκο στην Αλυκή Ακρωτηρίου, ο χαμηλότερος αριθμός από το 1992, όταν ξεκίνησαν συστηματικές καταγραφές, ενώ κατά μέσο όρο κάθε χρόνο καταμετρούνται περίπου 3800 φλαμίνγκο.
Το BirdLife Cyprus έχει ήδη αποστείλει δύο επίσημες επιστολές –στις 4 Απριλίου και 1 Δεκεμβρίου 2025– προς την Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Δρ. Μαρία Παναγιώτου, και τον Υπουργό Εσωτερικών, κ. Κωνσταντίνο Ιωάννου, ζητώντας διευκρινήσεις και στοιχεία. Παράλληλα, υπέβαλε καταγγελία στο Τμήμα Περιβάλλοντος για περιστατικό απόρριψης νερού από εργοτάξιο. Ωστόσο, δεν έχουν δοθεί ξεκάθαρες απαντήσεις για κρίσιμα ζητήματα, ούτε έχουν ληφθεί οποιαδήποτε ουσιαστικά μέτρα για αποτροπή της εισροής της μόλυνσης στους υγροτόπους.
Η τελευταία επιστολή του οργανισμού προς τους αρμόδιους Υπουργούς υπογραμμίζει ότι οι εκτεταμένες τουριστικές, οικιστικές και εμπορικές αναπτύξεις των τελευταίων ετών –με μεγάλη σφράγιση εδάφους και αυξημένες ανάγκες αποστράγγισης– φαίνεται να έχουν αλλάξει το υδρολογικό ισοζύγιο της λεκάνης απορροής και κατ’ επέκταση της Αλυκής. Οι ανεξέλεγκτες απορρίψεις νερού από εργοτάξια, σε συστήματα όμβριων υδάτων πρέπει να διερευνηθούν άμεσα.
Το BirdLife Cyprus ζητά από την Πολιτεία να απαντήσει δημόσια:
ποια είναι η προέλευση των μη φυσιολογικών εισροών νερού που καταγράφονται στην Αλυκή και τη Λίμνη Μακριά,
ποιες άδειες άντλησης, αποστράγγισης και απόρριψης νερού έχουν εκδοθεί και σε ποιους,
εάν έχουν εγκριθεί συνδέσεις εργοταξίων ή αναπτύξεων με το δίκτυο οχετών όμβριων υδάτων,
και κατά πόσο τηρούνται οι νομικά δεσμευτικοί περιβαλλοντικοί όροι έργων που έχουν υλοποιηθεί ή είναι υπό κατασκευή.
Πέρα από τη διερεύνηση, απαιτούνται και στοχευμένα μέτρα αποκατάστασης για την ανάκτηση της φυσικής υδρολογίας και της ποιότητας του νερού της Αλυκής, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας βάσει της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα. Χωρίς τέτοια μέτρα, η κατάσταση θα συνεχίσει να επιδεινώνεται με απρόβλεπτες συνέπειες για αυτό το ευαίσθητο οικοσύστημα.
«Η Αλυκή Ακρωτηρίου παρουσιάζει μια εικόνα σοβαρής περιβαλλοντικής υποβάθμισης που δεν μπορεί άλλο να αγνοηθεί. Το νερό που εισρέει χωρίς να έχει προηγηθεί βροχή, η δυσοσμία και η πτώση του αριθμού των φλαμίνγκο είναι σαφή σημάδια ότι το οικοσύστημα βρίσκεται σε κρίση», αναφέρει η Μέλπω Αποστολίδου, Διευθύντρια του BirdLife Cyprus. «Οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν ευθύνη να δώσουν άμεσα απαντήσεις και λύσεις και να εξασφαλίσουν ότι όλες οι αναπτύξεις συμμορφώνονται με τους όρους των περιβαλλοντικών αδειών τους. Χρειαζόμαστε πλήρη διερεύνηση, διαφάνεια και δημοσιοποίηση στοιχείων και άμεσα μέτρα αποκατάστασης.»
Το BirdLife Cyprus καλεί επίσης τους αρμόδιους Υπουργούς να διασφαλίσουν τη συμμετοχή περιβαλλοντικών οργανώσεων στη νεοσύστατη τεχνική επιτροπή για την Αλυκή Ακρωτηρίου, ώστε η διαδικασία λήψης αποφάσεων να στηρίζεται σε διαφάνεια και επιστημονικά δεδομένα και με την εμπλοκή όλων των ενδιαφερομένων φορέων.