Μείον δύο χρόνια φυλάκιση σε εργοδότη που είχε ως δούλες δυο αλλοδαπές

Τις προσέλαβε ως εργάτριες και τις υποχρέωνε να κοιμούνται μαζί του, τις κλείδωνε, τους απαγόρευε την επικοινωνία και τις έβαζε να εργάζονται όλη μέρα. Ακυρώθηκε η ποινή για δύο βιασμούς.
Μερική ανατροπή πέτυχε στο Εφετείο ο καταδικασθείς Α.Ζ. σε υπόθεση εκμετάλλευσης δύο αλλοδαπών γυναικών από την Ινδία και το Νεπάλ. Το Εφετείο ακύρωσε τις δύο καταδίκες του για βιασμό σε βάρος γυναίκας ινδικής καταγωγής, κρίνοντας ότι δεν αποδείχθηκε πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας κρίσιμο στοιχείο του αδικήματος, ενώ άφησε ανέπαφες τις υπόλοιπες καταδίκες που αφορούσαν κατάχρηση θέσης εργοδότη και πράξεις που κρίθηκαν ως σεξουαλική και άλλη εκμετάλλευση. Μετά την ακύρωση των δύο καταδικών, η συνολική ποινή φυλάκισης μειώθηκε από 10 χρόνια σε 8.
Την σύνθεση του Εφετείου αποτελούσαν οι Δικαστές Μ. Αμπίζας, Στ. Χριστοδουλίδου Μεσσίου και Ι. Στυλιανίδου. Εκ μέρους της Δημοκρατίας εμφανίστηκε η κα. Α. Αντωνίου, για τον Γενικό Εισαγγελέα. Για τον Α.Ζ εμφανίστηκαν οι δικηγόροι Κ. Ανδρέου, για το γραφείο Ανδρέου, Ποσνακίδη Δ.Ε.Π.Ε. και Γ. Πολυχρόνης, για το γραφείο Γιάννη Πολυχρόνη Δ.Ε.Π.Ε.
Κατηγορητήριο για Μεσαίωνα
Ο Α.Ζ. δικάστηκε πρωτοδίκως ενώπιον του Κακουργιοδικείου Αμμοχώστου για έντεκα συνολικά κατηγορίες, που αφορούσαν στην Πρόληψη και Καταπολέμηση της Εμπορίας και Εκμετάλλευσης Προσώπων και την Προστασία των Θυμάτων, αλλά και σε διατάξεις του Ποινικού Κώδικα και της νομοθεσίας περί αλλοδαπών. Οι επτά κατηγορίες αφορούσαν γυναίκα από την Ινδία, (Κ.Κ), ενώ οι τέσσερις αφορούσαν γυναίκα από το Νεπάλ (B.G).
Η εικόνα που προκύπτει από την υπόθεση ήταν, σε αδρές γραμμές, ένα σχήμα «εργοδότησης και φιλοξενίας» που μετατράπηκε σε εργαλείο εξάρτησης, με τις γυναίκες να βρίσκονται σε ξένη χώρα και σε ευάλωτη θέση, γεγονός που κατά την Κατηγορούσα Αρχή αξιοποιήθηκε για να επιβληθούν όροι και συμπεριφορές που ξεπερνούσαν κατά πολύ τα όρια μιας νόμιμης εργασιακής σχέσης. Οι συνθήκες που ζούσαν και εργάζονταν οι δύο γυναίκες παραπέμπουν σε δουλεία και σε εργασιακό Μεσάιωνα.
Σε σχέση με την Ινδή Κ.Κ, το κατηγορητήριο περιέγραφε, πρώτον, ότι ο Α.Ζ. την προσέλαβε, την υποδέχθηκε και τη στέγασε κατόπιν συμφωνίας για εκτέλεση γεωργικών εργασιών, έχοντας σκοπό την εκμετάλλευση της εργασίας και των υπηρεσιών της, και ότι μέσω κατάχρησης της ιδιότητάς του και εκμετάλλευσης της ευάλωτης θέσης της γυναίκας, την υπέβαλε σε υποτέλεια, με υπερβολικές ώρες εργασίας. Για αυτή την πτυχή, το
Κακουργιοδικείο τον αθώωσε.
Το υπόλοιπο κατηγορητήριο όμως δεν ήταν και κολακευτικό για τον Α.Ζ. Του αποδόθηκε ότι την προσέλαβε με σκοπό να εκμεταλλευτεί την εξουσία του ως εργοδότης για να έχει σεξουαλική επαφή μαζί της, καθώς και ότι σε δύο συγκεκριμένες ημερομηνίες, στις 2 Ιανουαρίου 2018 και στις 3 Ιανουαρίου 2018, τη βίασε.
Επιπλέον, σε μεταγενέστερη χρονική περίοδο, του αποδόθηκε ότι την υπέβαλε σε υποτέλεια επιβάλλοντάς της να έχει σεξουαλική επαφή μαζί του και, παράλληλα, ότι την εργοδότησε με σκοπό να εκμεταλλευτεί την εξουσία του ως εργοδότης της για να έχει σεξουαλική επαφή μαζί της. Τέλος, υπήρχε και κατηγορία παράνομης εργοδότησης της ίδιας γυναίκας.
Σε σχέση με την Νεπαλέζα B.G., το κατηγορητήριο περιέγραφε υποτέλεια με συγκεκριμένες πράξεις που, αν αποδεικνύονταν, δείχνουν πλήρη έλεγχο πάνω στην καθημερινότητά της. Του αποδόθηκε ότι της επέβαλε να κοιμάται στο ίδιο κρεβάτι μαζί του, ότι την κλείδωσε στο σπίτι και ότι της πήρε το κινητό της τηλέφωνο.
Στο ίδιο πλαίσιο του αποδόθηκε ότι είχε σκοπό να εκμεταλλευτεί την εξουσία του ως εργοδότης της για να έχει σεξουαλική επαφή μαζί της. Ακολούθως, του αποδόθηκαν δύο άσεμνες επιθέσεις, η πρώτη με άγγιγμα στο στήθος και η δεύτερη με βίαιη αφαίρεση του παντελονιού της και σεξουαλική κακοποίηση.
Βαρύς ο πέλεκυς στο Κακουργοδικείο
Ο Α.Ζ. αρνήθηκε τις κατηγορίες και η υπόθεση οδηγήθηκε σε ακροαματική διαδικασία, με έξι μάρτυρες από την Κατηγορούσα Αρχή και τρεις από την Υπεράσπιση, ανάμεσά τους και τον ίδιο τον κατηγορούμενο που κατέθεσε ενόρκως.
Το Κακουργιοδικείο Αμμοχώστου, τον αθώωσε μόνο για την κατηγορία που αφορούσε την πρόσληψη και στέγαση της Κ.Κ. για γεωργική εργασία με σκοπό εργασιακή εκμετάλλευση μέσω υπερβολικών ωρών εργασίας. Για τις υπόλοιπες πράξεις τον έκρινε ένοχο και επέβαλε ποινές που συνέτρεχαν και συνολικά θα έπρεπε να μείνει στη φυλακή 10 χρόνια..
Οι δύο καταδίκες για βιασμό συνοδεύτηκαν από 7 χρόνια φυλάκιση η καθεμιά. Για την πρόσληψη της Κ.Κ. με σκοπό εκμετάλλευσης της εξουσίας εργοδότη για σεξουαλική επαφή επιβλήθηκαν 5 χρόνια, για την υποτέλεια μέσω επιβολής σεξουαλικής επαφής 3 χρόνια, για την εργοδότηση με σκοπό εκμετάλλευσης της εξουσίας εργοδότη για σεξουαλική επαφή 5 χρόνια και για την παράνομη εργοδότηση 1 χρόνος. Για τα αδικήματα σε βάρος της B.G. επιβλήθηκαν ποινές που έφταναν στα 3 χρόνια φυλάκισης.
Το δικαστήριο διέταξε οι ποινές που σχετίζονταν με την Κ.Κ να συντρέχουν, όπως και οι ποινές για τη B.G. Ωστόσο οι καταδίκες για την Ινδή και αυτές για τη Νεπαλέζα θα ήταν διαδοχικές. Αυτό σήμαινε συνολική φυλάκιση 10 χρόνων.
Έφεση για καταδίκη και ποινές
Στην έφεση ο Α.Ζ αμφισβήτησε τόσο την καταδίκη όσο και το ύψος των ποινών που του επιβλήθηκαν. Προέβαλλε μεταξύ άλλων, ισχυρισμούς για το κατά πόσο η δίκη ήταν δίκαιη και για το κατά πόσο το πρωτόδικο δικαστήριο έπρεπε να αποδεχθεί τη μαρτυρία των δύο γυναικών.
Το Εφετείο απέρριψε τον ισχυρισμό ότι υπήρξε τέτοια ανεπάρκεια υπεράσπισης που να ισοδυναμεί με κακή απονομή δικαιοσύνης. Στο κεφάλαιο της αξιοπιστίας, η θέση του Εφετείου ήταν σαφής. Το πρωτόδικο δικαστήριο έχει το πλεονέκτημα της άμεσης παρακολούθησης των μαρτύρων, και το Εφετείο δεν επεμβαίνει στη στάθμιση της μαρτυρίας εκτός αν εντοπίσει ουσιαστικό νομικό σφάλμα ή συμπεράσματα που δεν αντέχουν στη λογική και στο υλικό της υπόθεσης.
Υπήρχε κενό για βιασμούς
Η ουσιαστική τομή της απόφασης του Εφετείου αφορά αποκλειστικά τις δύο καταδίκες για βιασμό σε βάρος της Ινδής Κ.Κ Το Εφετείο τόνισε ότι, για να στοιχειοθετηθεί βιασμός, πρέπει η Κατηγορούσα Αρχή να αποδείξει τα συστατικά στοιχεία του αδικήματος με καθαρή και συγκεκριμένη μαρτυρία και σε αυτή την περίπτωση, υπήρξε κενό σε κρίσιμο σημείο.
Παρότι η παραπονούμενη χρησιμοποίησε τον όρο «με βίασε», το Εφετείο έκρινε ότι η μαρτυρία δεν κάλυπτε με την απαιτούμενη σαφήνεια το στοιχείο της συνουσίας όπως το απαιτεί ο νόμος. Υπογράμμισε ότι τα δικαστήρια δεν μπορούν να συμπληρώνουν αποδεικτικά κενά με υπόθεση ή με «αυτό που εννοούσε πιθανόν» ένας μάρτυρας. Το κενό, κατά την απόφαση, μπορούσε να καλυφθεί με απλή διευκρίνιση, όμως δεν καλύφθηκε, και η ποινική καταδίκη δεν μπορεί να σταθεί πάνω σε ασάφεια εκεί όπου ο νόμος απαιτεί ακρίβεια. Έτσι, οι δύο καταδίκες για βιασμό ακυρώθηκαν, όπως και οι αντίστοιχες ποινές.
Επικύρωση καταδίκης και ποινών
Η ακύρωση των δύο καταδικών για βιασμό δεν συμπαρέσυρε τις υπόλοιπες, γιατί το Εφετείο έκρινε ότι σε αυτές τις κατηγορίες υπήρχε επαρκές αποδεικτικό υπόβαθρο και επαρκής αιτιολόγηση από το πρωτόδικο δικαστήριο.
Έτσι, παρέμειναν οι καταδίκες που αφορούσαν την εκμετάλλευση της εξουσίας εργοδότη για σεξουαλικό σκοπό σε σχέση με την Κ.Κ, την υποτέλεια μέσω επιβολής σεξουαλικής επαφής, την παράνομη εργοδότηση, καθώς και το σύνολο των καταδικών που αφορούσαν τη B.G και περιλάμβαναν την υποτέλεια, τον σκοπό εκμετάλλευσης της εξουσίας εργοδότη για σεξουαλική επαφή και τις δύο άσεμνες επιθέσεις.
Από τα 10 στα 8 χρόνια
Με την ακύρωση των δύο συντρεχουσών ποινών των 7 ετών για τους βιασμούς, οι ποινές για τα υπόλοιπα αδικήματα με θύμα την Ινδή Κ.Κ περιορίστηκαν στα 5 χρόνια για αδικήματα εκμετάλλευσης της εξουσίας εργοδότη με σεξουαλικό σκοπό. Το συνολικό ύψος των ποινών για τη Νεπαλέζα B.G διατηρήθηκε στα 3 χρόνια.
Το Εφετείο απέρριψε τα περί υπερβολικού ύψους ποινών.