Λάρνακα: Η πόλη που όλοι θέλουν για φιλενάδα, αλλά λίγοι θέλουν να παντρευτούν

*Του Παύλου Λοΐζου
Η Λάρνακα διανύει μια περίοδο αυξημένης κινητικότητας. Ανακοινώνονται νέα έργα, ξεκινούν αναπτύξεις και το επενδυτικό ενδιαφέρον -κυρίως από το εξωτερικό- είναι εμφανές. Παρ' όλα αυτά, πίσω από τη θετική εικόνα, αναδύεται ένα πιο σύνθετο και λιγότερο άνετο ερώτημα: εξελίσσεται πράγματι η Λάρνακα σε μια πόλη πρώτης επιλογής ή παραμένει ένας τόπος προσωρινής χρήσης;
Το ζήτημα δεν είναι αν υπάρχει ανάπτυξη. Υπάρχει. Το ζήτημα είναι ποιον εξυπηρετεί και τι παράγει.
Αναμφίβολα, η Λάρνακα διαθέτει ισχυρά πλεονεκτήματα. Έχει καλή οδική συνδεσιμότητα, φιλοξενεί το κύριο διεθνές αεροδρόμιο της χώρας και διαθέτει λιμάνι και μαρίνα που, αν υλοποιηθούν και λειτουργήσουν αποτελεσματικά, θα μπορούσαν να αναβαθμίσουν τον ρόλο της πόλης. Παράλληλα, μεγάλα έργα όπως το Land of Tomorrow και το Horizon ενισχύουν την εικόνα μιας πόλης που «αλλάζει».
Όμως οι πόλεις δεν μεταμορφώνονται με υποδομές και μακέτες. Μεταμορφώνονται όταν δημιουργούνται λόγοι για να ζήσει, να εργαστεί και να παραμείνει κανείς.
Αν εξετάσει κανείς τη φύση των νέων αναπτύξεων, το μοτίβο είναι σαφές. Τα περισσότερα μεγάλα έργα είναι κατά βάση οικιστικά και απευθύνονται κυρίως σε επενδυτές του εξωτερικού. Το κυρίαρχο κίνητρό τους δεν είναι η μόνιμη εγκατάσταση, αλλά η επενδυτική απόδοση: αγορά ακινήτου, βασική επίπλωση και αξιοποίησή του μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης. Η κατοικία αντιμετωπίζεται ως επενδυτικό προϊόν και όχι ως μέρος μιας ζωντανής αστικής οικονομίας.
Στο σκέλος της απασχόλησης, η εικόνα είναι ακόμη πιο αποκαλυπτική. Η Λάρνακα δεν διαθέτει ισχυρούς ιδιωτικούς εργοδότες που να λειτουργούν ως οικονομικές «άγκυρες». Οι μεγάλες εταιρείες δεν επιλέγουν τη Λάρνακα ως έδρα. Οι αναπτύξεις γραφείων είναι περιορισμένες και μικρής κλίμακας. Έτσι, η πόλη δεν δημιουργεί έλξη για ταλέντο ούτε ένα οικοσύστημα που να αναπαράγεται.
Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί βρίσκονται στη Λάρνακα όχι επειδή το επέλεξαν, αλλά επειδή το επέβαλαν οι συνθήκες. Δημόσιες υπηρεσίες συγκεντρώνονται αλλού, κυρίως στη Λευκωσία. Η Λεμεσός γίνεται ολοένα και πιο ακριβή, ωθώντας νοικοκυριά και επαγγελματίες να αναζητούν πιο προσιτές λύσεις. Έτσι, η Λάρνακα λειτουργεί συχνά ως εναλλακτική, όχι ως προορισμός.
Το ίδιο ισχύει και στον τουρισμό. Τα boutique ξενοδοχεία στο κέντρο βελτιώνουν την εικόνα και την αστική εμπειρία, αλλά δεν δημιουργούν έναν ισχυρό τουριστικό πυρήνα. Οι μεγάλοι και υψηλής ποιότητας ξενοδοχειακοί προορισμοί παραμένουν στην Πάφο, στον Πρωταρά και στη Λεμεσό. Η Λάρνακα συχνά απορροφά την υπερχείλιση - όταν αλλού δεν υπάρχει διαθεσιμότητα ή όταν το κόστος είναι απαγορευτικό. Η υπερχείλιση, όμως, δεν συνιστά στρατηγική.
Έτσι διαμορφώνεται μια πόλη που εξυπηρετεί, αλλά σπάνια επιλέγεται. Μια πόλη όπου ζει κανείς επειδή εργάζεται αλλού. Μια πόλη όπου επενδύει κανείς επειδή το αεροδρόμιο ενισχύει τις αποδόσεις. Όχι όμως επειδή προσφέρει ένα πειστικό αφήγημα ζωής και εργασίας.
Στα επόμενα 10-20 χρόνια, η Λάρνακα έχει τρεις επιλογές: να παραμείνει μια πόλη επενδυτών και προσωρινής χρήσης· να περάσει μια περίοδο διόρθωσης λόγω υπερπροσφοράς και περιορισμένης ζήτησης· ή να επενδύσει συνειδητά σε ό,τι σήμερα της λείπει - εργασία, ανθρώπους και λόγους μόνιμης παραμονής.
Μέχρι τότε, θα συνεχίσει να προσελκύει ενδιαφέρον, θα συνεχίσει να «βγαίνει ραντεβού», αλλά δύσκολα θα πείθει για γάμο.
*CEO Ask Wire