Κύπρος: Τι είδε ο οίκος S&P σε δημοσιονομικά και διαχείριση χρέους

Ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης S&P αναθεώρησε σε θετικές τις προοπτικές της κυπριακής οικονομίας, διατηρώντας παράλληλα τη βαθμολογία της στο "Α". Η θετική αναθεώρηση οφείλεται κυρίως στη βελτίωση της θέσης του εξωτερικού χρέους της Κύπρου, η οποία υπερβαίνει τις αρχικές εκτιμήσεις του οίκου. Αυτή η βελτίωση αποδίδεται στη συνεχή μείωση τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού εξωτερικού χρέους, καθώς και στις ισχυρές επιδόσεις των εξαγωγών υπηρεσιών της χώρας. Παρά το ετήσιο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών που υπερβαίνει το 8% του ΑΕΠ τα τελευταία πέντε χρόνια, αυτό έχει καλυφθεί επαρκώς από άμεσες ξένες επενδύσεις. Σημαντικό ρόλο στην αναθεώρηση των προοπτικών διαδραματίζει η δημοσιονομική απομόχλευση της Κύπρου. Το καθαρό δημόσιο χρέος μειώνεται τόσο σε ποσοστιαία βάση σε σχέση με το ΑΕΠ, όσο και σε ονομαστικούς όρους. Η ισχυρή οικονομική ανάπτυξη που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια έχει ενισχύσει τα έσοδα από φόρους εταιρειών και φυσικών προσώπων, καθώς και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης. Παράλληλα, η κυβέρνηση έχει επιδείξει σύνεση στον έλεγχο των δαπανών, επιτρέποντας τη δημιουργία δημοσιονομικών πλεονασμάτων και την αποπληρωμή του χρέους. Οι προβλέψεις του S&P αναμένουν ότι τα πλεονάσματα θα διατηρηθούν στο 3,3% του ΑΕΠ μεταξύ 2025 και 2028. Η βελτίωση του τραπεζικού τομέα αποτελεί έναν ακόμη σημαντικό παράγοντα που συνέβαλε στην αναβάθμιση των προοπτικών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη δραστική μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), καθώς και στη σταθεροποίηση των τραπεζικών ισολογισμών, παρά τις αυστηρές απαιτήσεις κεφαλαίου και ρευστότητας. Η Κύπρος έχει καταφέρει να μειώσει τον μέσο δείκτη ΜΕΔ στο 5,5% τον Ιούλιο του 2024, από επίπεδα άνω του 40% πριν από λίγα χρόνια. Χρησιμοποιώντας την πιο αυστηρή μεθοδολογία της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, ο δείκτης αυτός μειώνεται περαιτέρω στο 2,9%, πλησιάζοντας τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο S&P αναγνωρίζει τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισαν οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων (ΕΕΠ) στη μείωση των ΜΕΔ. Οι ΕΕΠ αγόρασαν σημαντικό όγκο επισφαλών δανείων από τις τράπεζες, αποσυμφορώντας τα τραπεζικά χαρτοφυλάκια και ενισχύοντας τη ρευστότητα και την ανθεκτικότητα των τραπεζών. Σήμερα, οι ΕΕΠ κατέχουν περίπου το 44% του ιδιωτικού μη εξυπηρετούμενου χρέους και λειτουργούν ως παράγοντες θεραπείας, συμβάλλοντας στην επίλυση προβλημάτων τόσο για τις τράπεζες όσο και για τους δανειολήπτες.