Κυπριακή Προεδρία προωθεί σταθερότητα και προτεραιότητα στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις των Δυτικών Βαλκανίων

Το κομμάτι της ατζέντας που αφορά τη διεύρυνση συζήτησαν ήδη οι ηγέτες των 27 στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Πέμπτης, με πηγές που ενημέρωσαν τον Τύπο στις Βρυξέλλες να τονίζουν ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θεωρεί λανθασμένο πολιτικό μήνυμα το ενδεχόμενο να μην υπάρξουν Συμπεράσματα του Συμβουλίου για τη διεύρυνση, ιδίως σε μια τόσο κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία.
Όπως επισημαίνεται, η Κυπριακή Προεδρία θα κινηθεί στη βάση της δήλωσης της Δανικής Προεδρίας του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων, όπως αυτή συζητήθηκε νωρίτερα εντός της εβδομάδας, με στόχο τη διασφάλιση της συνέχειας, της πολιτικής σαφήνειας και της θεσμικής συνέπειας.
Σε ό,τι αφορά τη διεύρυνση και ειδικότερα τα Δυτικά Βαλκάνια, οι ίδιες πηγές υπογραμμίζουν ότι πρόκειται για ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή, όπου η ΕΕ οφείλει να αποφύγει τη δημιουργία κενού επιρροής που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από τρίτους δρώντες, επισημαίνοντας ότι πρέπει οι 27 να περάσουν από τα λόγια στις πράξεις. Το Μαυροβούνιο και η Αλβανία προβάλλονται ως παραδείγματα χωρών και αποδεικνύεται πως η πολιτική βούληση και η προσήλωση στις μεταρρυθμίσεις μπορούν να οδηγήσουν σε απτή πρόοδο στην ενταξιακή πορεία, αναφέρεται.
Σε ό,τι αφορά τη Σερβία, επισημαίνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει πετύχει να πείσει ότι η Σερβία ανήκει πραγματικά στην ευρωπαϊκή οικογένεια, γεγονός που απαιτεί ειλικρινή αυτοκριτική και πιο καθαρό πολιτικό μήνυμα.
Την ίδια στιγμή, σημειώνεται ότι το Βελιγράδι έχει καταγράψει πρόοδο, έχει στηρίξει την Ουκρανία και κινείται σταδιακά προς απεμπλοκή από τη Ρωσία σε επίπεδο αλληλεξαρτήσεων, εξέλιξη που, όπως τονίζεται, πρέπει να αξιοποιηθεί εποικοδομητικά από την ΕΕ. Υπάρχει, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, σύμπτωση απόψεων με την Ελλάδα και πρόθεση της Κυπριακής Προεδρίας να αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ευθυγράμμισης της Σερβίας με την ευρωπαϊκή της πορεία.
Αναφορικά με τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, επισημαίνεται ότι βασική προϋπόθεση για τη διατήρηση της ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας είναι η εσωτερική σταθεροποίηση και η λειτουργικότητα των θεσμών. Παράλληλα, η Κύπρος δηλώνει ξεκάθαρη στήριξη στην Ουκρανία και τη Μολδαβία, δίνοντας ως Προεδρία προτεραιότητα στην πρόοδο των ενταξιακών τους διαπραγματεύσεων, στη βάση της αρχής της ίσης αξιολόγησης (merit-based process), με ιδιαίτερη αναφορά στη δέσμευση της Μολδαβίας για μεταρρυθμίσεις και ενίσχυση του κράτους δικαίου.
Σε σχέση με την Τουρκία, κυβερνητικές πηγές τονίζουν τη σημασία του λεκτικού της δήλωσης της Δανικής Προεδρίας του ΣΓΥ της περασμένης Τρίτης, το οποίο και περιλαμβάνει κρίσιμες αναφορές και έχει τύχει επί της ουσίας της ομόφωνης αποδοχής από τα 27 κράτη-μέλη.
Η Κυπριακή Προεδρία, όπως αναφέρεται, προτίθεται να λειτουργήσει ως έντιμος και δίκαιος διαμεσολαβητής, με στόχο μια σχέση ΕΕ–Τουρκίας βασισμένη σε αρχές και αμοιβαιότητα. Στρατηγική επιδίωξη της Κύπρου παραμένει η ύπαρξη ενός γείτονα πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις αξίες της.
Επισημαίνεται ότι όλες οι υποψήφιες προς ένταξη χώρες θα προσκληθούν στο άτυπο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων που θα πραγματοποιηθεί στην Κύπρο, περιλαμβανομένης της Τουρκίας, ενώ εξετάζεται και η πρόσκληση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Οι κυβερνητικές πηγές σημειώνουν ότι τόσο η ΕΕ, όσο και η Κυπριακή Προεδρία πρέπει να είναι έτοιμες να παραδώσουν απτά αποτελέσματα, νοουμένου ότι και η Τουρκία θα ανταποκριθεί με πράξεις και ουσιαστική συμμόρφωση.
Επιπλέον τονίζεται πως οι ευρωτουρκικές σχέσεις -υπό το πρίσμα των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Απριλίου 2024- αποτελούν προτεραιότητα για την Κυπριακή Δημοκρατία, στο πλαίσιο μιας στρατηγικής που συνδέει τη διεύρυνση με τη σταθερότητα, το διεθνές δίκαιο και την ευρωπαϊκή αξιοπιστία.
Μετά τη συζήτηση για τη διεύρυνση, οι ηγέτες συνεδριάζουν σχετικά με το επόμενο θέμα της ατζέντας, την πρώτη συζήτηση σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σχετικά με το ερχόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο.