Κι άλλο προβληματικό ενεργειακό έργο: Καθυστερήσεις κι αυξημένο κόστος για αγκυροβόλιο στο Ζύγι σύμφωνα με Ελεγκτική

Σοβαρά ερωτήματα καταγράφει η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για την κατασκευή αγκυροβολίου και εγκατάσταση δύο υποθαλάσσιων αγωγών για τη μεταφορά υγραερίου (LPG) στη θαλάσσια λιμενική περιοχή Ζυγίου (Βασιλικού) – Θα ολοκληρωνόταν τον Αύγουστο – Το κόστος με βάση τη σύμβαση είναι 28,7% υψηλότερο από την Αρχική εκτιμώμενη αξία
Σημαντικά ευρήματα καταγράφει έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας σχετικά με τις διαδικασίες ανάθεσης σύμβασης για κατασκευή αγκυροβολίου και εγκατάσταση δύο υποθαλάσσιων αγωγών για τη μεταφορά υγραερίου (LPG) στη θαλάσσια λιμενική περιοχή Ζυγίου (Βασιλικού).
Μεταξύ άλλων, η Ελεγκτική εντοπίζει σημαντικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση του έργου που θα ολοκληρωνόταν τον περασμένο Αύγουστο και «εξελίσσεται με απροσδιόριστο χρονικό και οικονομικό ορίζοντα». Ερωτήματα προκύπτουν σχετικά με τροποποιήσεις που έγιναν με τη χρονική διάρκεια του έργου να διπλασιάζεται από 5 σε 10 μήνες, αλλά και την αναθεώρηση του εκτιμώμενου κόστους προς τα πάνω κατά 12,2%, 11 μόλις ημέρες πριν την λήξη της προθεσμίας υποβολής των προσφορών. Μάλιστα, το κόστος του έργου με βάση τη σύμβαση είναι 28,7% υψηλότερο από την Αρχική Εκτιμώμενη Αξία και 14,7% υψηλότερο από την τελική εκτιμώμενη αξία φανερώνοντας όπως σημειώνει ο κ. Παπακωνσταντίνου χαρακτηριστική περίπτωση αδυναμίας του κράτους να υλοποιήσει ένα ουσιώδες αναπτυξιακό έργο, σύντομα, αποτελεσματικά, εντός των προβλεπόμενων χρονοδιαγραμμάτων και εντός του εκτιμώμενου κόστους.
Παράλληλα, η Ελεγκτική αναφέρει πως οι προσφορές που λήφθηκαν παρουσίαζαν σοβαρούς λόγους απόρριψης συνεπώς ο διαγωνισμός θα έπρεπε να ακυρωθεί και να επαναπροκηρυχθεί, κάτι το οποίο δεν συνέβη.
Οι διαπιστώσεις του Γενικού Ελεγκτή:
Κατεπείγον, αλλά 92% του χρόνου για συζητήσεις και προετοιμασία
Σύμφωνα με την Έκθεση του Ελεγκτή, οι πρώτες συζητήσεις ξεκίνησαν το 2015, ενώ η απόφαση για υλοποίηση του έργου λήφθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 27.10.2021, μάλιστα με τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος. Τελικά η Σύμβαση υπογράφτηκε τον 6.2024 και το έργο θα ολοκληρωνόταν τον 8.2025. Αυτό σημαίνει ότι μόνο το 8% του χρόνου (10 μήνες από τους 120) αφορούσε πραγματική υλοποίηση, ενώ το υπόλοιπο 92% αφορούσε συζητήσεις και προετοιμασία.
200% αύξηση του χρόνου Σύμβασης και 12,2% αύξηση του εκτιμώμενου κόστους
Παρόλο που μεσολάβησε περίοδος 18 μηνών μεταξύ της ημερομηνίας ανάθεσης ετοιμασίας των εγγράφων διαγωνισμού στους Σύμβουλους Μελετητές (ΣΜ) και της ημερομηνίας προκήρυξης του διαγωνισμού εντούτοις, μετά την προκήρυξη του διαγωνισμού, υπήρξαν τροποποιήσεις επί των αρχικών εγγράφων με ουσιαστικότερες (α) τον διπλασιασμό της χρονικής διάρκειας της Σύμβασης από πέντε σε δέκα μήνες και (β) την αναθεώρηση του εκτιμώμενου κόστους προς τα πάνω κατά 12,2%, 11 μόλις ημέρες πριν την λήξη της προθεσμίας υποβολής των προσφορών. «Αυτό εγείρει ερωτήματα για την όλη προετοιμασία. Οι δύο ουσιαστικές τροποποιήσεις ενδεχομένως να απέτρεψαν άλλους σοβαρούς οικονομικούς φορείς να υποβάλουν προσφορά», τονίζει ο Γενικός Ελεγκτής.
Δυο μόνο προσφορές και με προβλήματα
10 μήνες μετά την έναρξη των εργασιών, και ενώ το Έργο θα έπρεπε να είναι ολοκληρωμένο, οι πληρωμές για τις εκτελεσθείσες εργασίες ανέρχονταν περίπου στο 50% του καθαρού ποσού της Σύμβασης. Αφότου παρήλθε η συμβατική ημερομηνία ολοκλήρωσης των εργασιών (2.8.2025), η Αρχή Λιμένων Κύπρου, χωρίς να εξασφαλίσει την εκ των προτέρων έγκριση της ΚΕΑΑ, έδωσε οδηγία στον εργολάβο για αλλαγή στην όδευση των αγωγών, με διαφαινόμενες σημαντικές χρονικές επιπτώσεις.
Ως εκ τούτου, η κατασκευή του Έργου, το οποίο είχε χαρακτηριστεί κρίσιμο ως προς τον χρόνο ολοκλήρωσής του, εξελίσσεται με απροσδιόριστο χρονικό και οικονομικό ορίζοντα.
Στα αποτελέσματα του ελέγχου της έκθεσης σημειώνεται πως σε συνέχεια της Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου στις 27 Οκτωβρίου του 2021, προκηρύχθηκε από την Αρχή Λιμένων Κύπρου (ΑΛΚ) στις 27.1.2023 διαγωνισμός για την κατασκευή αγκυροβολίου και εγκατάσταση δύο υποθαλάσσιων αγωγών για τη μεταφορά υγραερίου (LPG) στη θαλάσσια λιμενική περιοχή Ζυγίου (Βασιλικού), με εκτιμώμενη αξία €4,1εκ. πλέον ΦΠΑ.
Η χρονική διάρκεια εκτέλεσης της Σύμβασης καθορίστηκε σε πέντε μήνες από την ημερομηνία έναρξης του Έργου, με την περίοδο ευθύνης ελαττωμάτων να ανέρχεται σε 12 μήνες. Ως προθεσμία υποβολής των προσφορών είχε καθοριστεί η 3.3.2023. Την προκήρυξη του διαγωνισμού στις 27.1.2023 ακολούθησε η δημοσίευση έξι Εγκυκλίων / τροποποιητικών
εγγράφων (addenda) και η προθεσμία υποβολής των προσφορών μετατέθηκε τελικά στις
5.5.2023.
11 ημέρες πριν την τελική προθεσμία υποβολής των προσφορών (5.5.2023), αυξήθηκε η εκτιμώμενη αξία του διαγωνισμού από €4,1εκ. πλέον ΦΠΑ σε €4,6εκ. πλέον ΦΠΑ, με αύξηση του ποσού της εγγύησης συμμετοχής από €50.000 σε €90.000.
Επίσης, σχεδόν ένα μήνα μετά την προκήρυξη του διαγωνισμού, διπλασιάστηκε και η χρονική διάρκεια της Σύμβασης από πέντε σε δέκα μήνες, με παραδοχή της ίδιας της ΑΛΚ και των Συμβούλων Μελετητών (ΣΜ) ότι η υλοποίηση του αντικειμένου της Σύμβασης σε πέντε μήνες ήταν εξαρχής μη εφικτή. Συγκεκριμένα, η εισήγηση των ΣΜ αφορούσε σε διάρκεια Σύμβασης οκτώ μηνών, κάτι που ήταν γνωστό στην ΑΛΚ πριν την προκήρυξη του διαγωνισμού.
Στις 5.5.2023 υποβλήθηκαν δύο προσφορές, η μία από τον Οικονομικό Φορέα (ΟΦ) Α για ποσό ύψους €4.311.761,55 πλέον ΦΠΑ και η άλλη από τον ΟΦΒ για ποσό ύψους €5.278.000 πλέον ΦΠΑ. Ο διαγωνισμός κατακυρώθηκε στις 4.12.2023 στον ΟΦ Α. Ακολούθησε η υποβολή προσφυγής στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών (ΑΑΠ) από τον ΟΦ Β και η χορήγηση προσωρινών μέτρων, με διαδοχικές ανανεώσεις της ισχύος των προσφορών και των εγγυήσεων συμμετοχής από τους δύο προσφοροδότες. Τελικά, λόγω του ότι ο ΟΦ Α έθεσε όρους στην ανανέωση της προσφοράς του, η ΑΛΚ ζήτησε από την ΑΑΠ άρση των προσωρινών μέτρων για να προχωρήσει σε απόρριψη της προσφοράς του, αποφασίζοντας τελικά την κατακύρωση του διαγωνισμού στον ΟΦΒ, ο οποίος είχε υποβάλει την υψηλότερη προσφορά. Η Σύμβαση υπογράφηκε στις 27.6.2024, δηλαδή 17 μήνες μετά την προκήρυξη του διαγωνισμού (27.1.2023), για το ποσό των €5.278.000 πλέον ΦΠΑ, το οποίο είναι υψηλότερο κατά 14,74% της τελικής εκτιμώμενης αξίας και κατά 28,73% της αρχικής εκτιμώμενης αξίας του διαγωνισμού. Ως ημερομηνία έναρξης της εκτέλεσης του Έργου καθορίστηκε η 2.10.2024, με ημερομηνία ολοκλήρωσης την 2.8.2025.
Η ετοιμασία των εγγράφων του διαγωνισμού είχε ανατεθεί στους ιδιώτες ΣΜ Α στις 28.7.2021 και ο διαγωνισμός προκηρύχθηκε στις 27.1.2023, δηλαδή 1,5 χρόνο μετά. Το γεγονός ότι την προκήρυξη του διαγωνισμού ακολούθησε σημαντικός αριθμός ουσιωδών τροποποιήσεων, προκαλεί εύλογα ερωτήματα για την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και την επιμέλεια που επιδείχθηκε κατά την ετοιμασία των εγγράφων. Ερωτήματα προκύπτουν επίσης και για το γεγονός ότι η Σύμβαση για τη μελέτη του Έργου ανατέθηκε σε ΣΜ,τρεις μήνες πριν τη λήψη της σχετικής Απόφασης του ΥΣ για υλοποίηση του Έργου.
Εκ του αποτελέσματος, με την υποβολή μόνο δύο προσφορών, είναι προφανές ότι σε ένα διαγωνισμό τέτοιας σημαντικότητας για την Κυπριακή Δημοκρατία, δεν διασφαλίστηκε ικανοποιητική ευρύτητα συμμετοχής και δεν κατέστη δυνατή η ανάπτυξη του ανάλογου ανταγωνισμού που εύλογα αναμενόταν. Ενδεχομένως, σοβαρό λόγο για το μειωμένο ενδιαφέρον να αποτέλεσε και το γεγονός ότι, αφότου προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός στις 27.1.2023, εκδίδονταν συνεχώς τροποποιητικές Εγκύκλιοι (έξι στο σύνολο) και χορηγούνταν διαδοχικές παρατάσεις (τρεις στο σύνολο) στην προθεσμία υποβολής των προσφορών, ενέργειες που καταδεικνύουν ελλείψεις στην προετοιμασία του διαγωνισμού. Συγκεκριμένα, παραχωρήθηκε συνολική παράταση χρόνου δύο μηνών (63 ημέρες) για την υποβολή των προσφορών, από τις 3.3.2023 στις 5.5.2023, σε διαγωνισμό στον οποίο η αρχική περίοδος υποβολής προσφορών είχε διάρκεια 35 ημέρες.
H παράταση που δόθηκε ήταν σχεδόν διπλάσια της αρχικής περιόδου υποβολής των προσφορών, γεγονός που κατέστη αναγκαίο λόγω αναθεώρησης του αρχικού ανέφικτου χρονοδιαγράμματος για την εκτέλεση της Σύμβασης, ζήτημα που αναδείχθηκε κατόπιν υποβολής σχετικών σχολίων/εισηγήσεων από ενδιαφερόμενους ΟΦ, καθώς και λόγω των αλλαγών/τροποποιήσεων που έγιναν σε τεχνικές προδιαγραφές, σχέδια και δελτία ποσοτήτων. Ακόμα και η εκτιμώμενη αξία του διαγωνισμού, την οποία με την τελευταία Εγκύκλιο αποφάσισε να αυξήσει σημαντικά η ΑΛΚ, δεν ανταποκρινόταν στις πραγματικές τιμές της αγοράς, όπως διαφάνηκε από τις υποβληθείσες οικονομικές προσφορές.
Οι ΣΜ B, στους οποίους η ΑΛΚ αποφάσισε όπως αναθέσει την αξιολόγηση των προσφορών λόγω ιδιάζουσας σχέσης των ΣΜ Α με έναν εκ των προσφοροδοτών, κατέγραψαν στην Έκθεσή τους ότι ο ΟΦ Α δεν παρουσίαζε την απαιτούμενη εμπειρία στο συγκεκριμένο αντικείμενο του Έργου του διαγωνισμού και εξέφρασαν τις επιφυλάξεις τους κατά πόσο θα μπορούσε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του, πτυχή η οποία θα έπρεπε να κριθεί αποκλειστικά στη βάση των προϋποθέσεων συμμετοχής που είχαν καθοριστεί στα έγγραφα του διαγωνισμού σε σχέση με τις τεχνικές και επαγγελματικές ικανότητες των προσφοροδοτών. Ωστόσο, οι ΣΜ Β κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι με βάση τη δηλωθείσα εμπειρία του ΟΦ Α, δεν μπορούσαν να τον αποκλείσουν, θέση που ήταν αντιφατική σε σχέση με την πιο πάνω θέση τους ότι ο ΟΦ Α δεν κατείχε την απαιτούμενη εμπειρία στο αντικείμενο του Έργου του διαγωνισμού.
Κατά τον έλεγχο από την Επιτροπή Αξιολόγησης (ΕΑ), διαπιστώθηκε ότι η εγγυητική επιστολή συμμετοχής που υποβλήθηκε από τον ΟΦ Β είχε προγενέστερη ημερομηνία λήξης από αυτήν που καθοριζόταν στον σχετικό όρο του διαγωνισμού, αφού έληγε στις 30.11.2023, αντί στις 5.12.2023. Ωστόσο, η ΕΑ δεν απέρριψε την προσφορά σε αυτό το στάδιο της αξιολόγησης, ως όφειλε να πράξει, κατά παράβαση των παγίως εφαρμοζόμενων αρχών της νομολογίας, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί από σχετικές δικαστικές αποφάσεις. Εκ του αποτελέσματος, διαπιστώθηκε ότι η εν λόγω εγγυητική (και κατ’ επέκταση και η προσφορά του ΟΦ Β), κρίθηκε ως αποδεκτή και από το Διοικητικό Συμβούλιο (ΔΣ)της ΑΛΚ, που λειτουργεί ως οιονεί Συμβούλιο Προσφορών, αποφασίζοντας ως αρμόδιο όργανο την κατακύρωση του υπό αναφορά διαγωνισμού.
Τόσο οι ΣΜ Β, όσο και η ΕΑ, λανθασμένα θεώρησαν ότι ο ΟΦ Β είχε ήδη συμπληρώσει το Έργο της προβλήτας (jetty) για την έλευση του φυσικού αερίου στο Βασιλικό σε ποσοστό υλοποίησης τουλάχιστον 80%, και ότι αυτό θα μπορούσε να ληφθεί υπόψη ως ένα από τα τέσσερα Έργα που θα του έδιναν το δικαίωμα συμμετοχής στη διαγωνιστική διαδικασία. Μάλιστα, όχι μόνο θεωρήθηκε ως ένα από τα τέσσερα αυτά Έργα, αλλά αποτέλεσε και σημείο αναφοράς στην Έκθεση των ΣΜ Β για το ότι ο ΟΦ Β είχε εκτελέσει μεγάλα έργα με πολύ μεγαλύτερο προϋπολογισμό από το Έργο του υπό εξέταση διαγωνισμού. Σημειώνεται ότι η Σύμβαση, της οποίας αποτελούσε μέρος το συγκεκριμένο Έργο, είχε τερματιστεί με την προβλήτα να παραμένει ανολοκλήρωτη σε ποσοστό περίπου 50%.
Τόσο οι ΣΜ Β, όσο και η ΕΑ δεν είχαν καταγράψει στις Εκθέσεις τους τα τέσσερα Έργα τα οποία έλαβαν τελικά υπόψη τους στην αξιολόγηση κάθε προσφοράς για να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι οι δύο ΟΦπληρούσαν τις προϋποθέσεις συμμετοχής. Στη βάση των Έργων που EΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΕ-ΕΥ 43/2025 5 διαφαίνεται να έτυχαν αξιολόγησης από τους ΣΜ Β και την ΕΑ, κανένας από τους δύο προσφοροδότες δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις συμμετοχής. Ως εκ τούτου, και οι δύο προσφορές θα έπρεπε να απορριφθούν και ο διαγωνισμός να ακυρωθεί και να επαναπροκηρυχθεί, ενέργεια που δεν έγινε.
Η αρχική κατακύρωση του διαγωνισμού στον ΟΦ Α έγινε στις 4.12.2023, δηλαδή επτά μήνες μετά την προθεσμία υποβολής των προσφορών (5.5.2023), χρόνος ο οποίος κρίνεται αδικαιολόγητα μεγάλος, ιδιαιτέρως λαμβάνοντας υπόψη ότι η αρχική χρονική διάρκεια της Σύμβασης ήταν μόλις πέντε μήνες. Δηλαδή, εκ του αποτελέσματος, προκύπτει ότι για να τύχουν αξιολόγησης οι δύο προσφορές οι οποίες υποβλήθηκαν στο πλαίσιο του διαγωνισμού, χρειάστηκε 40% περισσότερος χρόνος από τον χρόνο που κρίθηκε αρχικά από την ΑΛΚ ότι θα χρειαζόταν για την υλοποίηση και παράδοση του αντικειμένου του διαγωνισμού αυτού.
Με οδηγίες της ΑΛΚ, η ημερομηνία έναρξης της εκτέλεσης των εργασιών καθορίστηκε περίπου τρεις μήνες μετά την υπογραφή της Σύμβασης, γεγονός που προκαλεί εύλογο προβληματισμό στην Υπηρεσία μας. Η καθυστέρηση αυτή έρχεται σε αντίφαση με τον σχεδιασμό της ΑΛΚ για την ταχύτερη δυνατή υλοποίηση του Έργου, όπως αυτός αποτυπώθηκε στις αποφάσεις της, τόσο σε σχέση με τον αρχικό καθορισμό της διάρκειας της Σύμβασης σε πέντε μήνες αντί σε δέκα, όσο και στη συμπερίληψη πρόνοιας για την παροχή πρόσθετης αμοιβής (bonus) στον Εργολάβο, με στόχο την επίσπευση της εκτέλεσης και την όσο το δυνατόν ενωρίτερη συμπλήρωση του Έργου.
Οι κατασκευαστικές εργασίες, επτά μήνες μετά την έναρξη του Έργου, βρίσκονταν σε μη ουσιαστικό στάδιο υλοποίησης, κάτι που επιβεβαιώθηκε και οπτικά κατά τον επιτόπιο έλεγχο της Υπηρεσίας μας σε άλλα Έργα που εκτελούνται στην περιοχή Βασιλικού στις 30.5.2025, ενώ το γεγονός αυτό αποτυπώνεται και στη χρηματική ροή του Έργου που παρουσιάζεται πιο κάτω, αφού διαπιστώνεται σημαντική απόκλιση μεταξύ της πραγματικής και της προβλεπόμενης ροής. Συγκεκριμένα, σε περίοδο εργασιών επτά μηνών από τους συνολικά δέκα μήνες της Σύμβασης, είχαν εκτελεστεί εργασίες που αντιστοιχούσαν σε ποσοστό μόλις 43% επί του καθαρού ποσού της Σύμβασης (€4.915.620), τη στιγμή που, σύμφωνα με την προβλεπόμενη χρηματική ροή, το ποσοστό αυτό θα έπρεπε να ανέρχεται στο 62%. Δέκα μήνες μετά την έναρξη των εργασιών, και ενώ το έργο θα έπρεπε να είναι ολοκληρωμένο, οι πληρωμές για τις εκτελεσθείσες εργασίες ανέρχονταν περίπου στο 50% του καθαρού ποσού της Σύμβασης.
Μέχρι την έκδοση της παρούσας Ειδικής Έκθεσης, καμία απαίτηση του Εργολάβου για παράταση χρόνου ή/και οικονομική αποζημίωση, δεν είχε υποβληθεί από την ΑΛΚ για εξέταση στην Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΚΕΑΑ). Τουναντίον, αφότου παρήλθε η συμβατική ημερομηνία ολοκλήρωσης των εργασιών (2.8.2025), η ΑΛΚ υπέβαλε αίτημα στην ΚΕΑΑ για αλλαγή στην όδευση των αγωγών, με σημαντικές οικονομικές και χρονικές επιπτώσεις στο Έργο. Η σχετική οδηγία προς τον Εργολάβο δόθηκε χωρίς να εξασφαλιστεί η εκ των προτέρων έγκριση της ΚΕΑΑ.
Οι αποζημιώσεις για αδικαιολόγητες καθυστερήσεις έπρεπε να ήταν μεγαλύτερες από το ποσό που καθορίστηκε
Στο Παράρτημα Συμβολαίου είχε καθοριστεί ότι οι αποζημιώσεις για αδικαιολόγητες καθυστερήσεις θα ανέρχονταν σε €2.000 ανά ημέρα καθυστέρησης. Επίσης, είχε καθοριστεί ότι η πρόσθετη αμοιβή (bonus) θα ανερχόταν σε €1.000 ανά ημέρα ενωρίτερης αποπεράτωσης του Έργου.
Για τις εν λόγω πρόνοιες των εγγράφων του διαγωνισμού, αναφέραμε τα ακόλουθα: (i) Αποτελεί πάγια τακτική στις δημόσιες συμβάσεις, η πρόνοια για καταβολή πρόσθετης αμοιβής στον Ανάδοχο (το ποσό της οποίας πρέπει πάντοτε να είναι μικρότερο από το ποσό της αποζημίωσης για αδικαιολόγητες καθυστερήσεις), στην περίπτωση συμπλήρωσης του Έργου νωρίτερα από τον συμβατικό χρόνο αποπεράτωσης, να χρησιμοποιείται σε εξαιρετικές (δηλαδή που αποτελούν εξαίρεση) και μόνο περιπτώσεις και εφόσον δικαιολογείται με βάση χρονικά/οικονομικά κριτήρια που διασφαλίζουν το δημόσιο συμφέρον.
Στην Εγκύκλιο του Γενικού Λογιστηρίου της Δημοκρατίας (ΓΛ), που ενεργεί ως η Αρμόδια Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΑΑΔΣ), με αρ. ΓΛ/ΑΑΔΣ 106 ημερ. 29.1.2019, καταγράφεται η δυνατότητα εισαγωγής πρόνοιας για επιβράβευση του Αναδόχου στις περιπτώσεις στρατηγικά σημαντικών έργων, με την επισήμανση ότι για να δύναται να συμπεριληφθεί η εν λόγω πρόνοια στα έγγραφα του διαγωνισμού, θα πρέπει το Έργο να τυγχάνει χειρισμού από όλες τις Αρχές του δημοσίου, ως προτεραιότητα. Στη βάση των πιο πάνω, ζητήσαμε όπως μας υποβληθεί πλήρης και δέουσα τεκμηρίωση της σκοπιμότητας της απόφασης της ΑΛΚ για χρήση της υπό αναφορά πρόνοιας.
Στην απάντηση ζητήσαμε όπως ληφθεί υπόψη και μας επεξηγηθεί το σκεπτικό με βάση το οποίο η χρονική διάρκεια της Σύμβασης αυξήθηκε από τους πέντε μήνες στους δέκα, γεγονός που δεν απέδιδε τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος στην υλοποίηση του Έργου. Επισημάναμε επίσης ότι, παρόλο που είχε συμπεριληφθεί στα έγγραφα του διαγωνισμού η υπό αναφορά πρόνοια για πρόσθετη αμοιβή του Αναδόχου με καθορισμό του σχετικού ποσού σε €1.000 ανά ημέρα, η ΑΛΚ είχε παραλείψει να καθορίσει το μέγιστο όριο που το σύνολο αυτής δύνατο να ανέλθει, και το οποίο, σύμφωνα με το άρθρο 11(1) του Ν.140(Ι)/2016, όφειλε η ΑΛΚ να το λάβει υπόψη της κατά τον υπολογισμό της εκτιμώμενης αξίας του διαγωνισμού.
(ii) Σύμφωνα με τα Πρότυπα Έγγραφα Διαγωνισμών της ΑΑΔΣ, το ποσό της αποζημίωσης για καθυστερήσεις δύναται να καθοριστεί σε αναλογία 10% επί του ποσού του Συμβολαίου διά του χρόνου αποπεράτωσης σε ημερολογιακές ημέρες, δηλαδή επί της μέσης ημερήσιας αξίας της Σύμβασης. Στην Εγκύκλιο του Γενικού Λογιστηρίου (ΓΛ) αρ. ΓΛ/ΑΑΔΣ 106, ορίζεται αύξηση της ρήτρας καθυστέρησης στο 20% επί της ημερήσιας αξίας της Σύμβασης, που μπορεί να αυξάνεται περαιτέρω ανάλογα με τη σοβαρότητα και την κρισιμότητα της εκάστοτε σύμβασης. Βάσει των πιο πάνω υπολογισμών, το ποσό της αποζημίωσης για αδικαιολόγητες καθυστερήσεις για το συγκεκριμένο Έργο, δύνατο να ανέλθει σε ποσό ύψους €2.690 ανά ημέρα [(€4.100.000 / 10 μήνες / 30,5 ημέρες) x 20%], το οποίο ήταν υψηλότερο από το ποσό των €2.000 ανά ημέρα που η ΑΛΚ είχε καθορίσει στα έγγραφα του διαγωνισμού. Σύμφωνα με το άρθρο 47.1 των Γενικών Όρων Συμβολαίου στο Μέρος Β των εγγράφων του διαγωνισμού, το συνολικό ποσό των αποζημιώσεων αυτών δεν πρέπει να υπερβεί το ποσό που ισούται με το 20% του ποσού Συμβολαίου. Δηλαδή, η ΑΛΚ, ως ο Αναθέτων Φορέας, θα είχε τη δυνατότητα να τερματίσει τη Σύμβαση με τον Ανάδοχο, όταν οι αποζημιώσεις για αδικαιολόγητες καθυστερήσεις θα ανέρχονταν στο συνολικό ποσό των €820.000 [€4.100.000 x 20%]. Το μέγιστο αυτό όριο αποζημιώσεων αντιστοιχεί σε 410 ημερολογιακές ημέρες [€820.000 / (€2.000/ημέρα)], δηλαδή περίπου σε 13,5 μήνες [410 ημέρες / (30,5 ημέρες/μήνα)], ξεπερνώντας τη χρονική διάρκεια της Σύμβασης η οποία ανερχόταν σε 10 μήνες. Ως εκ τούτου, θα έπρεπε η ΑΛΚ να εξετάσει το ενδεχόμενο αύξησης του ποσού αποζημίωσης για αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, στη βάση των όσων είχαμε αναφέρει πιο πάνω και σε σχέση με τις EΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΕ-ΕΥ 43/2025 13 πρόνοιες της Εγκυκλίου αρ. ΓΛ/ΑΑΔΣ 106, ενδεχομένως με ταυτόχρονη μείωση του μέγιστου ορίου αποζημιώσεων. Επισημάναμε στην ΑΛΚ ότι οι εν λόγω πρόνοιες θα έπρεπε να τύχουν αναθεώρησης στα έγγραφα του διαγωνισμού, στο βαθμό εκείνο που η ίδια η ΑΛΚ, ως ο Αναθέτων Φορέας, θα έκρινε ότι οι όποιες ενδεχόμενες αδικαιολόγητες καθυστερήσεις προκαλούσε ο Ανάδοχος θα λειτουργούσαν πλέον ενάντια στο δημόσιο συμφέρον, και ως εκ τούτου η Σύμβαση μαζί του θα έπρεπε να τερματιστεί.