Η πολιτική του «μετά»

Θα το καταγράψω από την αρχή για να μην χάνουμε χρόνο. Στην Κύπρο, η επικαιρότητα δεν εξελίσσεται, ανακυκλώνεται. Μόνο που κάθε φορά μας τη σερβίρουν κάπως διαφορετικά, λίγο «ευρωπαϊκή προοπτική», λίγο «γεωπολιτική αξία», λίγο «ιστορική ευκαιρία». Υπάρχουν περίοδοι όπου η επικαιρότητα δεν είναι απλώς η καταγραφή γεγονότων. Είναι το σύμπτωμα μιας βαθύτερης αλήθειας. Τα γεγονότα του έξω κόσμου λειτουργούν σαν καθρέφτης των δικών μας αδυναμιών. Μικρή διπλωματία, επιλεκτική ευρωπαϊκότητα, μια πολιτική τάξη που μπερδεύει τη διαχείριση με την πολιτική.
Ο Πρόεδρος πήγε στο Κίεβο, με τρένο (να το τονίσουμε αυτό, μιας και αυτό ήθελε να μας αποτυπωθεί με το φωτογραφικό υλικό που ανάρτησε). Όλοι χειροκρότησαν. Στο Twitter, στο Instagram, στη διπλωματική αργκό, ήταν ένα «μήνυμα στήριξης». Η δική μου απορία: Μήνυμα σε ποιον; Αυτά συμβαίνουν όμως, όταν η εξωτερική πολιτική συχνά αντιμετωπίζεται σαν δημόσιες σχέσεις, όχι σαν στρατηγική επιλογή. Η στήριξη της Ουκρανίας και της ευρωπαϊκής της πορείας, σε μια περίοδο πολέμου, είναι μια ξεκάθαρη θέση. Το ερώτημα είναι το εξής: πιστεύουμε πραγματικά τις αξίες που επικαλούμαστε, ή τις χρησιμοποιούμε όταν μας βολεύουν;
Την ίδια στιγμή, οι διαβουλεύσεις της απεσταλμένης του ΟΗΕ Μαρία Άγχελα Ολγκίν με τον Τουφάν Έρχιουρμαν, πριν τη συνάντηση με τον Πρόεδρο, θυμίζουν κάτι βαθύτερα κυπριακό. Μια διαδικασία ειρήνης που δεν θέλουμε πραγματικά να «αγγίξουμε». Σαν να θέλουμε λύση, αλλά χωρίς κόστος. Σαν να θεωρούμε ότι η ιστορία μας χρωστάει δικαίωση, αλλά όχι διαπραγμάτευση. Το Κυπριακό παραμένει το θέατρο όπου αποκαλύπτεται η μεγάλη μας άρνηση. Η άρνηση να κοιταχτούμε ειλικρινά ως κοινωνία, όχι ως στρατόπεδα. Το Κυπριακό, εξάλλου είναι η καλύτερη παράσταση του Νίκου Χριστοδουλίδη. Μια ατέλειωτη πρόβα χωρίς πρεμιέρα. Και εμείς εξακολουθούμε να πληρώνουμε εισιτήριο.
Αν κάτι νιώθω κάθε φορά που ανοίγω την επικαιρότητα, είναι πως η Κύπρος ζει μονίμως στο «μετά». Μετά τις αποφάσεις των άλλων, μετά τις διεθνείς εξελίξεις, μετά τις κρίσεις που μας αιφνιδιάζουν παρότι προειδοποιούν εδώ και χρόνια. Μια χώρα που περιμένει να δει πώς εξελίσσεται ο κόσμος, για να αποφασίσει ποια είναι.
Ίσως δεν είναι τυχαίο πως την ίδια ώρα, στο εσωτερικό, αντιμετωπίζουμε το ζήτημα της ενεργειακής διασύνδεσης με τα στενά εργαλεία λογιστικής. Το Great Sea Interconnector είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο από το κόστος του, αλλά εμείς επιμένουμε να το συζητάμε σαν να πρόκειται για δημόσιο έργο σε επίπεδο δήμου: «να δούμε αν συμφέρει».
Η πολιτική μας συχνά σταματά εκεί που αρχίζει η στρατηγική. Εκεί πάντοτε είχαμε μια τεράστια δυσκολία. Βέβαια από την άλλη, θα επέτρεπε η Τουρκία με άλυτο Κυπριακό μια τέτοια εξέλιξη; Και παρ’ όλα αυτά, επενδυτικά κεφάλαια από την Ελλάδα επιστρέφουν στην κυπριακή αγορά. Ένα περίεργο φαινόμενο, που ακόμη δεν έχω κατανοήσει, τι στ’ αλήθεια κρύβεται, πραγματικά, πίσω από αυτό!
Και σαν να μην μας φτάνουν όλα όσα βιώνουμε, έρευνα δείχνει την Κύπρο να είναι τελευταία χώρα στην ΕΕ στην ισότητα των φύλων. Δεν ξέρω αν το αντιλαμβανόμαστε ως ένα πολιτικό ζήτημα, που είναι. Και δεν εννοώ το γεγονός, ότι ούτε και ο Νίκος Χριστοδουλίδης δεν θέλησε να διορίσει ίσο αριθμό γυναικών στο Υπουργικό του και στην κυβέρνησή του. Δεν αφορά μόνο αυτό ή τα «δικαιώματα» των γυναικών, αλλά τη δομή της καθημερινότητας. Οι γυναίκες έχουν λιγότερο χρόνο για τον εαυτό τους, περισσότερο βάρος στη φροντίδα, λιγότερες ευκαιρίες που μοιάζουν φυσιολογικές για τους άνδρες.
Είναι η σιωπηλή συνθήκη που λέει ότι η χώρα μας, μπροστά σε κάθε κρίση, προσπαθεί να ξεπεράσει το παρελθόν, κουβαλώντας το μαζί της.
Κοιτάζοντας τον τρόπο που λειτουργούμε σε μια σειρά από θέματα. Θεσμούς, εξωτερική και εσωτερική πολιτική μου δημιουργείται το ερώτημα. Θέλουμε πραγματικά να αλλάξουμε ή απλώς θέλουμε να μας πουν ότι αλλάζουμε; Νομίζω ο Πρόεδρος πασχίζει με το φωτογραφικό υλικό του και τις κενού περιεχομένου ομιλίες να μας αποδείξει το δεύτερο. Θέλει να πιστεύει ότι αλλάζουμε αλλά δεν κάνει και κάτι για να αλλάξουμε πραγματικά!
Η Κύπρος δείχνει την εικόνα μιας χώρας έτοιμης να μπει στο μέλλον, αλλά δυστυχώς είναι ακόμα η χώρα που διαπραγματεύεται με το παρελθόν της.
Και το «μετά» θα έρθει έτσι κι αλλιώς. Το ζητούμενο είναι: θα είμαστε παρόντες;