Η Μεσόγειος ως σημείο συνάντησης

Του Θανάση Τσώκου*
Η συμμετοχή του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου στη Σύνοδο Γενικών Διευθυντών Δημόσιων Ραδιοτηλεοράσεων της Μεσογείου, που πραγματοποιήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2025 στο Palazzo Reale της Νάπολης, αποτέλεσε μια ουσιαστική συνάντηση διαλόγου, συνεργασίας και κοινής ευθύνης μεταξύ των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών της Μεσογείου.
Η φετινή διοργάνωση, με θέμα «Η Μεσόγειος: ένας τόπος συνάντησης», στόχευσε στην ανοικοδόμηση γέφυρας μεταξύ των λαών και των πολιτισμών της περιοχής, αναδεικνύοντας τον καθοριστικό ρόλο των δημόσιων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης στην προώθηση των δημοκρατικών αξιών, της ειρήνης και της αλληλοκατανόησης.
Στο επίκεντρο της συνόδου τέθηκαν ζητήματα που αγγίζουν άμεσα την αποστολή των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών φορέων, όπως είναι η ελευθερία του Τύπου, η ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας, η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και ο τρόπος με τον οποίον τα ΜΜΕ μπορούν να λειτουργήσουν ως σταθεροποιητικός παράγοντας σε μια περίοδο έντονων κοινωνικών και γεωπολιτικών προκλήσεων.
Ιδιαίτερη σημασία είχε η παρουσίαση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για τη Μεσόγειο (European Pact for the Mediterranean), που φιλοδοξεί να ενισχύσει τη συνεργασία και τους οικονομικούς δεσμούς μεταξύ των χωρών της περιοχής, στη βάση των αρχών της συν-δημιουργίας, της συν-ευθύνης και της ισότιμης συμμετοχής. Το Σύμφωνο αυτό, που θα παρουσιαστεί επίσημα προς πολιτική έγκριση τον Νοέμβριο του 2025, αποτελεί ένα νέο ολιστικό πλαίσιο που ενώνει τις χώρες της Μεσογείου γύρω από τρεις πυλώνες: τους ανθρώπους, τη συνδεσιμότητα και την καινοτομία.
Η Κύπρος, στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, έχει διαχρονικά διαδραματίσει ρόλο συνδετικού κρίκου στη Μεσόγειο. Το ΡΙΚ, ως δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός, παραμένει προσηλωμένο σε αυτή την αποστολή: να προάγει τη γνώση, να ενισχύει τον πολιτισμό, να υπερασπίζεται την αλήθεια και να δίνει φωνή σε όλες τις κοινότητες του νησιού. Στο πλαίσιο αυτής της φιλοσοφίας, το ΡΙΚ διοργάνωσε το καλοκαίρι του 2024 τη Σύνοδο των Γενικών Διευθυντών της EBU (Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση) και πρόσφατα το Media Φόρουμ Κύπρου-Ευρώπης-Κίνας.
Στη Νάπολη, η συζήτηση επικεντρώθηκε στα ζητήματα της τεχνητής νοημοσύνης, με έμφαση στη σωστή αξιοποίησή της από τα δημόσια Μέσα και την ανάπτυξη νέου ψηφιακού αξιακού πλαισίου. Στην ανάγκη για εκπαίδευση σε θέματα που αφορούν τη διασφάλιση της διαφάνειας αλλά και στον ρόλο των ΜΜΕ στην αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και των ψευδών ειδήσεων. Οι δημόσιοι μιντιακοί φορείς καλούνται να διαφυλάξουν την αξιοπιστία της πληροφορίας και να ενισχύσουν, μέσα από τα ΜΜΕ, την εκπαίδευση των πολιτών μέσω του ψηφιακού αναλφαβητισμού, σε μια εποχή όπου η πληροφορία και η είδηση μεταδίδονται ταχύτερα από ποτέ άλλοτε και συνάμα αποτελούν δημόσιο αγαθό.
Τέλος, το Συνέδριο ανέδειξε τη συμβολή των ΜΜΕ στην ευαισθητοποίηση για την κλιματική κρίση και την ανάγκη παραγωγής καινοτόμου περιεχομένου που προάγει τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Η εμπειρία αυτή κατέδειξε, για ακόμη μια φορά, πως οι δημόσιες ραδιοτηλεοράσεις δεν αποτελούν μόνο μέσα ενημέρωσης· είναι φορείς δημοκρατίας, πολιτισμού και προόδου. Η συνεργασία και η ανταλλαγή γνώσης μεταξύ των μεσογειακών οργανισμών, υπό την ομπρέλα της EBU, είναι καθοριστική για τη διαμόρφωση ενός κοινού οράματος για τα ΜΜΕ της νέας εποχής.
Ως ΡΙΚ, αισθανόμαστε τιμή που εκπροσωπήσαμε την Κύπρο σε αυτό το σημαντικό βήμα διαλόγου και συν-δημιουργίας. Η Μεσόγειος παραμένει ενεργός, κομβικός χώρος συνάντησης πολιτισμών, όπως και τα δημόσια Μέσα που την υπηρετούν· παραμένει ένας ζωντανός οργανισμός συνάντησης πολιτισμών και το ΡΙΚ θα συνεχίσει να αποτελεί μέρος αυτής της σημαντικής προσπάθειας.
*Γενικού διευθυντή ΡΙΚ