Η Λεμεσός στο EITWater: Ευρωπαϊκή καινοτομία για το νερό

Η ένταξη του Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης Λεμεσού ως Ιδρυτικό Μέλος του EIT Water έχει ήδη χαρακτηριστεί ως μία από τις σημαντικότερες διεθνείς κατακτήσεις της κυπριακής τοπικής αυτοδιοίκησης.
Για πρώτη φορά, ένας κυπριακός φορέας συμμετέχει στη διαμόρφωση της νέας ευρωπαϊκής στρατηγικής για το νερό, την κλιματική ανθεκτικότητα και τη βιώσιμη γαλάζια οικονομία. Το EIT Water είναι μια νέα ευρωπαϊκή πρωτοβουλία καινοτομίας και επιχειρηματικότητας, που δημιουργείται από το European Institute of Innovation and Technology (EIT), έναν οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης που στηρίζει τη συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων, πανεπιστημίων και ερευνητικών φορέων για να προωθεί την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και επιχειρήσεων.
Ο πρόεδρος του ΕΟΑ Λεμεσού, Γιάννης Τσουλόφτας, αποτυπώνει στον «Φ» το εύρος αυτής της επιτυχίας και το πώς η Λεμεσός αποκτά θεσμοθετημένο λόγο στον ευρωπαϊκό διάλογο για το νερό.
Κύριε Τσουλόφτα, ποια είναι η ουσιαστική σημασία της συμμετοχής του ΕΟΑ Λεμεσού στο ιδρυτικό σχήμα του EIT Water;
Η συμμετοχή μας στο EIT Water έχει πολλαπλό και βαθύ αντίκτυπο. Αποτελεί αναγνώριση της προσπάθειας που καταβάλλουμε τα τελευταία χρόνια, αλλά ταυτόχρονα μάς τοποθετεί στον πυρήνα μιας ευρωπαϊκής κοινότητας που θα καθορίσει τις υδάτινες ενέργειες της επόμενης δεκαπενταετίας. Δεν πρόκειται για μια τυπική συμμετοχή, αλλά για μια ευθύνη που συνοδεύεται από πραγματική δυνατότητα παρέμβασης.
Η επιλογή μας ως μοναδικού κυπριακού φορέα στο ιδρυτικό consortium δείχνει ότι η τεχνογνωσία και ο επαγγελματισμός του οργανισμού μας αναγνωρίζονται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι μια στιγμή που επιβεβαιώνει ότι η Κύπρος μπορεί να έχει ρόλο σε διεθνείς εξελίξεις, όταν υπάρχει στρατηγική και συνέπεια.
Η Κύπρος αντιμετωπίζει αυξανόμενη υδατική πίεση. Πώς αναμένεται να ωφεληθεί από τη συμμετοχή σας;
Η Κύπρος βρίσκεται σε μια από τις πιο ευάλωτες περιοχές της Ευρώπης. Η λειψυδρία, η παρατεταμένη ξηρασία, τα μειωμένα αποθέματα και οι ολοένα πιο συχνές πλημμύρες συνθέτουν μια πραγματικότητα που δεν προσφέρει περιθώρια καθυστερήσεων.
Η συμμετοχή μας στο EIT Water επιτρέπει στη χώρα να συμμετέχει ενεργά στον ευρωπαϊκό σχεδιασμό αντί να τον παρακολουθεί απλώς. Μπορούμε, πλέον, να επηρεάζουμε πολιτικές και να εξασφαλίζουμε πρόσβαση σε τεχνογνωσία και χρηματοδοτήσεις που θα βοηθήσουν στη θωράκιση της χώρας έναντι των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Είναι ένα σημαντικό βήμα ώστε να μεταφερθεί στην Κύπρο η σύγχρονη ευρωπαϊκή προσέγγιση για το νερό, τις θάλασσες και τη ναυτιλία.
Η συνεργασία με το Allwaters Consortium
Πώς προέκυψε αυτή η σημαντική συνεργασία με το Allwaters consortium;
Το Allwaters consortium αποτελείται από ισχυρούς και καταξιωμένους ευρωπαϊκούς φορείς. Η επιλογή μας έγινε ύστερα από αξιολόγηση του έργου μας και των δυνατοτήτων μας. Ο ΕΟΑ Λεμεσού τα τελευταία χρόνια έχει αναβαθμίσει το επίπεδο των υπηρεσιών του, έχει υλοποιήσει έργα με θετικό αντίκτυπο για τους πολίτες και έχει αναπτύξει μια κουλτούρα συνεργασίας, που εκτιμήθηκε ιδιαίτερα από τους Ευρωπαίους εταίρους. Η συμμετοχή μας στο ιδρυτικό σχήμα δείχνει ότι έχουμε τη δομή, την επάρκεια και τη στρατηγική να υποστηρίξουμε έναν ρόλο τέτοιας σημασίας. Δεν είναι μια συμμετοχή που ήρθε χωρίς προσπάθεια, αλλά είναι αποτέλεσμα συστηματικής δουλειάς και εξωστρέφειας.
Πώς ήταν η εμπειρία στο EIT Community Cyprus Impact Festival, όπου έγινε και η επίσημη ανακοίνωση της συμμετοχής σας;
Το Impact Festival, που διοργανώθηκε στο κτήριο του CYENS, ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία για τον οργανισμό μας να ανακοινώσει επίσημα την επιτυχία αυτή. Στο περίπτερο του ΕΟΑ Λεμεσού παρουσιάσαμε το έργο, τις νέες προοπτικές και τον ρόλο μας στο EIT Water.
Υπήρξε έντονο ενδιαφέρον από ευρωπαϊκά κέντρα έρευνας, επιχειρήσεις και εκπροσώπους των EIT Communities. Η Κύπρος έδειξε ότι διαθέτει δυναμικό και μπορεί να συμμετέχει ισότιμα σε τέτοια περιβάλλοντα. Από τις επαφές προέκυψαν προοπτικές νέων συνεργασιών, ενώ η παρουσία μας επιβεβαίωσε ότι ο οργανισμός μας βρίσκεται σε τροχιά που ξεπερνά τα τοπικά όρια και αγγίζει πλέον τον ευρωπαϊκό χώρο.
Ποια είναι η αποστολή του EIT Water και ποιες προκλήσεις θέλει να αντιμετωπίσει;
Το EIT Water δημιουργείται σε μια περίοδο που η ανάγκη για ενίσχυση της έρευνας, της καινοτομίας και τεχνολογίας για το νερό, τις θάλασσες και τη ναυτιλία είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Στόχος είναι η αντιμετώπιση της λειψυδρίας, της ξηρασίας, των πλημμυρών και η ανάκαμψη οικοσυστημάτων που έχουν υποστεί πίεση ή καταστροφή.
Παράλληλα, προωθείται η μετάβαση σε μια σύγχρονη, κυκλική γαλάζια οικονομία που βασίζεται στη βιώσιμη χρήση του νερού. Το δίκτυο των 50 εταίρων από 24 χώρες έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει την τεχνολογία, την έρευνα και την επιχειρηματικότητα για να φέρει πραγματικές αλλαγές. Η χρηματοδότηση που προγραμματίζεται για το 2026 και η πλήρης λειτουργία το 2027 δείχνουν ότι το εγχείρημα αυτό έχει μακροπρόθεσμη δέσμευση και ισχυρή θεσμική υποστήριξη.
Τι σημαίνουν για τον οργανισμό σας οι νέες δυνατότητες που ανοίγονται μέσα από το EIT Water;
Για τον ΕΟΑ Λεμεσού, το EIT Water αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία εξέλιξης. Μας επιτρέπει να συμμετέχουμε σε μεγάλης κλίμακας έργα, να αποκτήσουμε πρόσβαση σε εξειδικευμένη γνώση και να συνεργαστούμε με οργανισμούς που βρίσκονται στην κορυφή της ευρωπαϊκής τεχνολογίας και καινοτομίας.
Αυτή η συνεργασία θα βοηθήσει τον οργανισμό να ενισχύσει την τεχνική του επάρκεια και να εφαρμόσει σύγχρονες πρακτικές στη διαχείριση των υδάτινων πόρων. Θέλουμε να αναπτύξουμε λύσεις που θα έχουν άμεση θετική επίδραση στην καθημερινότητα των πολιτών της Λεμεσού, αλλά και να συμβάλουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο με προτάσεις που προέρχονται από την εμπειρία μιας περιοχής που βιώνει έντονη κλιματική πίεση.
Ποιες είναι οι δράσεις που σχεδιάζετε να υλοποιήσετε στο άμεσο μέλλον;
Βρισκόμαστε ήδη στη διαδικασία συγκρότησης των πρώτων προτάσεων που θα καταθέσουμε στο πλαίσιο του EIT Water. Εστιάζουμε σε δράσεις που ενισχύουν την ανθεκτικότητα του νερού, των θαλασσών και της ναυτιλίας στην Λεμεσό και την Κύπρο οι οποίες θα συζητηθούν το ερχόμενο έτος με την ομάδα του EIT Water. Η Λεμεσός έχει τις δυνατότητες να αποτελέσει παράδειγμα εφαρμογής νέων μοντέλων που στη συνέχεια μπορούν να υιοθετηθούν και σε άλλες περιοχές της Ευρώπης.
Ποιο είναι το μήνυμά σας για την πορεία που ανοίγεται μπροστά μας;
Η κλιματική κρίση μάς υπενθυμίζει καθημερινά ότι ο χρόνος δεν είναι απεριόριστος. Η διαχείριση του νερού είναι ένα ζήτημα ζωτικής σημασίας και η Κύπρος δεν μπορεί να παραμείνει θεατής. Η συμμετοχή μας στο EIT Water είναι ένα βήμα προς μια νέα εποχή, όπου η καινοτομία, η γνώση και η συνεργασία θα καθορίσουν τη μελλοντική μας ανθεκτικότητα. Η χώρα μας έχει την ικανότητα να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο, αρκεί να συνεχίσουμε με σοβαρότητα, προγραμματισμό και μακροπρόθεσμη στόχευση. Το νερό είναι ένας πόρος πολύτιμος και πρέπει να τον διαφυλάξουμε με ευθύνη για τις επόμενες γενιές.