Η λειτουργία του κράτους δεν είναι παιχνίδι με κουμπάκια

Ο Φειδίας Παναγιώτου υπόσχεται να αλλάξει τη δημοκρατία με ένα application. Ωραία ιδέα για διαφήμιση, αλλά αν δεν είχαμε μερικές δεκάδες χιλιάδες «ασταθείς» ψηφοφόρους, θα προκαλούσε γέλιο. Τώρα προκαλεί ανησυχία.
Αυτή η ιστορία όμως, για κράτος μοιάζει με παιχνίδι που πατάς «ναι» και «όχι» όπως διαλέγεις πίτσα. Η πολιτική δεν είναι stories. Είναι προϋπολογισμοί, ευθύνη και συνέπειες.
Φανταστείτε το πρώτο κύμα «ψηφοφοριών». Να καταργηθεί η θητεία; Να μειωθούν οι φόροι; Να κοπούν ώρες από το σχολείο; Να σβηστούν χρέη στις τράπεζες; Σε κάθε κάλπη ο κόσμος ζητά την πιο εύκολη λύση. Το πρόβλημα έρχεται την επόμενη μέρα όταν πρέπει να πληρωθεί ο λογαριασμός. Η άμυνα δεν στήνεται με emoji, τα νοσοκομεία δεν λειτουργούν με likes και δρόμοι δεν ασφαλτοστρώνονται με κοινοποιήσεις.
Μας λέει ο πολυπράγμων ευρωβουλευτής πως έτσι θα συμμετέχουμε «όλοι». Ποιοι όλοι; Σε ένα app στήνονται ψεύτικοι λογαριασμοί σε δευτερόλεπτα. Οργανωμένες ομάδες φουσκώνουν αποτελέσματα και ο ιδιοκτήτης της πλατφόρμας ρυθμίζει τα ερωτήματα, τη διατύπωση, τον χρόνο, τα φίλτρα. Όπου υπάρχει αλγόριθμος υπάρχει και το παραθυράκι του. Και αν το app βγάζει και κανένα έσοδο από συνδρομές ή προβολές, τόσο το καλύτερο.
Η δημοκρατία δεν νοικιάζει χώρο σε διαφημιστικό πανό για να λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο.
Μας πέταξε μέσα στα πολλά και την Ελβετία ως παράδειγμα. Εκεί όμως οι αποφάσεις περνούν από αυστηρούς κανόνες, ενημέρωση και χρόνο. Δεν γίνεται «ψηφίστε τώρα που γυρίζει». Υπάρχουν αντίβαρα και ευθύνη. Το smartphone δεν αντικαθιστά αυτά που χτίζονται επί δεκαετίες με σοβαρότητα.
Υπάρχει και το πιο απλό. Κάθε απόφαση έχει κόστος. Θέλεις χαμηλότερους φόρους; Πες ποιες δαπάνες κόβεις. Θέλεις μικρότερη θητεία; Πες πώς καλύπτεις το κενό στην άμυνα. Θέλεις λιγότερα μαθήματα; Πες τι θα ξέρουν τα παιδιά όταν τελειώσουν το σχολείο. Η πολιτική είναι η τέχνη του δύσκολου ισοζυγίου. Αν την κάνεις κουμπί, θα πάρεις παιδιάστικο αποτέλεσμα.
Αν θέλουμε περισσότερη συμμετοχή, υπάρχουν σοβαροί δρόμοι. Κρατική ηλεκτρονική ταυτότητα για ασφάλεια. Ανοικτές διαβουλεύσεις με πραγματικά στοιχεία και κόστος. Συμμετοχικοί προϋπολογισμοί σε δήμους, ώστε οι πολίτες να μοιράζουν συγκεκριμένο ποσό και να δουν τι σημαίνει «ναι εδώ, όχι εκεί». Επιτροπές πολιτών με κλήρωση που ακούν ειδικούς πριν καταλήξουν. Και όταν φτάσουμε σε ηλεκτρονική κάλπη, να είναι δημόσια υποδομή με ελέγχους και όχι app τσέπης.
Η χώρα δεν είναι κανάλι στο YouTube για να κυνηγάμε προβολές και αγκαλιές με τον Elon Musk. Η χώρα είναι ευθύνη. Έχει σύνορα, γραμμή κατάπαυσης του πυρός, στρατό, σχολεία, νοσοκομεία, χιλιάδες λεπτομέρειες που δεν χωρούν σε push notification. Όποιος τάζει λύσεις με ένα πάτημα απλώς πουλά παπατζιλίκι και λαϊκισμό. Το δύσκολο είναι να λες την αλήθεια. Αλλά για να την πεις πρέπει να έχει στοιχειώδη γνώση. Τίποτα σημαντικό δεν λύνεται χωρίς κόστος και ότι χωρίς κανόνες όλα γίνονται λάφυρο του δυνατότερου.
Ας αφήσουμε τα τρικ της οθόνης, γιατί η δημοκρατία θέλει ενημερωμένους πολίτες, καθαρούς κανόνες και λογοδοσία. Το μέλλον δεν θα κερδηθεί με app αλλά με σοβαρή δουλειά και μυαλό που δεν παρασύρεται από ανοησίες.