Η Κύπρος στον πάτο της Ευρώπης για τα δικαιώματα των γυναικών

Τα τελευταία στοιχεία του Ευρωπαϊκού Δείκτη Ισότητας των Φύλων (EIGE) για το 2025 παρουσιάζουν μια εικόνα που σοκάρει, αλλά δεν εκπλήσσει: Η Κύπρος κατατάσσεται τελευταία ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με συνολική βαθμολογία 47,6/100. Μια επίδοση που αποτυπώνει, με αδιαμφισβήτητη σαφήνεια, την πραγματικότητα των γυναικών στη χώρα.
Οικονομική ανισότητα χωρίς τέλος
Ο δείκτης αναδεικνύει το βάθος των μισθολογικών και επαγγελματικών ανισοτήτων. Παρά την υψηλή συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, η πραγματικότητα παραμένει αμείλικτη:
Οι γυναίκες πρέπει να εργαστούν 14,2 μήνες για να κερδίσουν όσα ένας άνδρας κερδίζει σε 12.
Πολλές απασχολούνται σε επαγγέλματα χαμηλά αμειβόμενα, υποτιμημένα και συχνά επισφαλή. Η αόρατη, απλήρωτη εργασία στο σπίτι —που παραμένει σχεδόν αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση— δεν υπολογίζεται ποτέ, παρότι αποτελεί τον άξονα που κρατά όρθια την κοινωνία.
Φροντίδα και ελεύθερος χρόνος: ένα χάσμα που διευρύνεται
Η ανισότητα μεταφέρεται και στον τομέα της καθημερινότητας. Οι γυναίκες στην Κύπρο εξακολουθούν να σηκώνουν σχεδόν μόνες τους το βάρος της φροντίδας παιδιών, ηλικιωμένων και της οικιακής εργασίας. Για τις γυναίκες με λιγότερα μέσα, η πραγματικότητα αυτή μετατρέπεται σε έναν εξαντλητικό μαραθώνιο χωρίς τερματισμό.
Η έλλειψη κρατικών δομών στήριξης, οι ανεπαρκείς πολιτικές και τα βαθιά ριζωμένα στερεότυπα μετατρέπουν τον «ελεύθερο χρόνο» σε προνόμιο – κι όχι σε δικαίωμα.
Αποκλεισμός από τα κέντρα εξουσίας
Ο δείκτης επιβεβαιώνει και μια ακόμη σκληρή αλήθεια: Η Κύπρος παραμένει χώρα όπου οι γυναίκες απέχουν από κέντρα λήψης αποφάσεων, είτε στην πολιτική είτε στην οικονομία είτε στη διοίκηση.
Ο αποκλεισμός αυτός δεν είναι τυχαίος. Είναι αποτέλεσμα συγκρουόμενων ρόλων, ανεπαρκούς στήριξης και στερεοτυπικών αντιλήψεων που εξακολουθούν να βλέπουν τη γυναίκα ως «δευτερεύουσα» παρουσία στο δημόσιο χώρο.
«Παταγώδης αποτυχία» – Η αντίδραση της ΠΟΓΟ
Το Γυναικείο Κίνημα ΠΟΓΟ χαρακτηρίζει τη θέση της Κύπρου ως «παταγώδη αποτυχία» και καλεί την κυβέρνηση να αναλάβει την πολιτική ευθύνη. Όπως δήλωσαν εκπρόσωποί του, «οι υποσχέσεις για ισότητα ηχούν ως συνθήματα, αλλά εξαφανίζονται μπροστά σε κάθε ευκαιρία για ουσιαστικά μέτρα».
Η ΠΟΓΟ τονίζει ότι δεν θα επιτρέψει «τη συγκάλυψη της αποτυχίας» και απαιτεί:
- Ισότητα στην εργασία και στους μισθούς
- Ριζική ανακατανομή της φροντίδας με ισχυρές κρατικές δομές
- Πραγματική εκπροσώπηση των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων
- Καθολικές πολιτικές εξάλειψης στερεοτύπων σε εκπαίδευση, ΜΜΕ και κοινωνία
Ένα αποτέλεσμα που δεν χωρά ωραιοποίηση
Ο Ευρωπαϊκός Δείκτης Ισότητας δεν είναι απλώς ένας αριθμός. Είναι καθρέφτης μιας κοινωνίας που, παρά τα λόγια περί «προόδου», εξακολουθεί να αναπαράγει ανισότητες.
Η θέση της Κύπρου στην τελευταία θέση της ΕΕ αποτελεί προειδοποίηση — αλλά και κάλεσμα για αλλαγή.
Το ερώτημα είναι: θα υπάρξει πολιτική βούληση;