Η Ισπανία θα αγοράσει 45 HURJET από την Τουρκία

Οι αμυντικές συμφωνίες με την Τουρκία διαδέχονται η μία την άλλη αυτή την περίοδο, αποτυπώνοντας όχι μόνο την αναθέρμανση των διπλωματικών της σχέσεων αλλά και των αμυντικών της με την ευρωπαϊκή ήπειρο.
Μετά την επίσημη συμφωνία για τα Eurofighters με το Ηνωμένο Βασίλειο, τώρα έρχεται η σειρά της Ισπανίας να κλειδώσει μια πολυσήμαντη αμυντική συνεργασία, ενώ η επικείμενη άφιξη του Μερτς στην Άγκυρα αύριο γεννά προσδοκίες για πιθανή άρση περιορισμών σε κρίσιμα στρατιωτικά εξαρτήματα και συστήματα ή ακόμη και ένταξη στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας μέσω SAFE.
Σε απόφαση που ελήφθη κατά την εβδομαδιαία τακτική συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου της Ισπανίας, που πραγματοποιήθηκε στις 28 Οκτωβρίου, εγκρίθηκε η αγορά 45 εκπαιδευτικών αεροσκαφών HURJET από την Τουρκία.
«Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε τη σύμβαση εκτιμώμενης αξίας 3 δισεκατομμυρίων 120 εκατομμυρίων ευρώ σχετικά με την αγορά του Ολοκληρωμένου Συστήματος Εκπαίδευσης (ITS-C) για μαχητικά και επιθετικά αεροσκάφη, προς αντικατάσταση των υφιστάμενων αεροσκαφών AE.09 (F5)».
«Η απαίτηση για αυτήν τη σύμβαση θα διασφαλίσει ότι η Πολεμική Αεροπορία και οι Διαστημικές Δυνάμεις πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την ενημέρωση, επέκταση και ανανέωση των δυνατοτήτων στην εκπαίδευση πιλότων εξειδικευμένων σε μαχητικά και επιθετικά αεροσκάφη. Αυτό το σύστημα (ITS-C) στοχεύει στη διασφάλιση επαρκούς ετοιμότητας για επιχειρήσεις σε νέα και σύνθετα σενάρια ασφαλείας. Η σύμβαση θα ισχύει από την ημερομηνία υπογραφής έως τις 30 Νοεμβρίου 2035, χωρίς δυνατότητα παράτασης».
Οι παραδόσεις αναμένεται να ξεκινήσουν το 2028.
Το πρόγραμμα, το οποίο φέρεται να περιλαμβάνει δάνειο 1,04 δισεκατομμυρίων ευρώ από το Ισπανικό Υπουργείο Βιομηχανίας, έχει 5ετή διάρκεια.
«Σύμφωνα με το προγραμματισμένο χρονοδιάγραμμα, οι παραδόσεις αναμένεται να ξεκινήσουν το 2028, με τα πρώτα αεροσκάφη να αναπτύσσονται στην πλατφόρμα και να αρχίζουν να λαμβάνουν εκπαίδευση κατά το εκπαιδευτικό έτος 2029/2030. Τα νέα εκπαιδευτικά αεροσκάφη Hurjet αναμένεται να εξυπηρετήσουν ανάγκες για τουλάχιστον 30 χρόνια».
Η Τουρκία «προσγειώνει» το πρώτο της τζετ στην Ευρώπη
Η Turkish Aerospace Industries (ΤΑΙ) είχε υπογράψει στις 14 Μαΐου συμφωνία με την Airbus και περίπου 15 ισπανικές αμυντικές εταιρείες για τη συμπαραγωγή του εκπαιδευτικού και ελαφρού επιθετικού τζετ Hürjet, (ελλην. ‘Ελεύθερο Τζετ’) με τελικό αποδέκτη τον ισπανικό στρατό.
Η συμφωνία προέβλεπε και αντισταθμιστικά ωφελήματα, με την Τουρκία να προμηθεύει εξαρτήματα και υποσυστήματα, και την Ισπανία να αναλαμβάνει την παραγωγή εξειδικευμένων τεχνολογιών – ιδιαίτερα στους τομείς των αισθητήρων και των αερο-ηλεκτρονικών.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις ανθρώπων της αγοράς, η συμφωνία μπορεί να εκτοξεύσει το ετήσιο διμερές αμυντικό εμπόριο Τουρκίας–Ισπανίας στα 3-4 δισ. δολάρια, ανοίγοντας τον δρόμο για συμπαραγωγές σε ευρύτερες συμμαχικές δομές.
Η τουρκο-ισπανική αμυντική σχέση, ωστόσο, έχει ιστορικό βάθος. Η τουρκική TAI έχει κατασκευάσει στο παρελθόν το ισπανικής σχεδίασης CASA CN-235, χρησιμοποιούμενο από το τουρκικό ναυτικό ως περιπολικό αεροσκάφος, ενώ παραμένει ενεργός εταίρος στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα του Airbus A400M.
Το ναυτικό σκέλος της τουρκο-ισπανικής συνεργασίας έχει ήδη δοκιμαστεί με το αμφίβιο πολεμικό πλοίο Anadolu – που βασίστηκε σε ισπανικό σχεδιασμό. Τώρα, συζητείται πλέον το ενδεχόμενο κοινής κατασκευής ενός μεγαλύτερου αεροπλανοφόρου, εξέλιξη που θα αναβαθμίσει περαιτέρω τις ναυπηγικές ικανότητες και των δύο χωρών.
Η πρώτη τουρκική εξαγωγή τζετ σε χώρα του ΝΑΤΟ
Η συμφωνία με την Ισπανία σηματοδοτεί την πρώτη εξαγωγή αεριωθούμενου αεροσκάφους από την Τουρκία σε χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή για την τουρκική αμυντική βιομηχανία. Αποτελεί ταυτόχρονα στρατηγικό εφαλτήριο για την περαιτέρω διείσδυση των τουρκικών εταιρειών στις ευρωπαϊκές αμυντικές αγορές, που μέχρι πρότινος λειτουργούσαν κυρίως ως κλειστά κλαμπ των δυτικοευρωπαϊκών εταιρειών.
Γιατί η TAI και όχι η Airbus μόνη της;
Όπως επισημαίνει ειδικός του τομέα στο think tank Al-Monitor, οι Ισπανοί θα μπορούσαν να αναλάβουν το έργο εσωτερικά, μέσω της Airbus ή άλλης εγχώριας κοινοπραξίας. Ωστόσο, οι καθυστερήσεις στα ευρωπαϊκά προγράμματα και η ολοκληρωμένη ετοιμότητα του τουρκικού Hurjet έγειραν την πλάστιγγα υπέρ της TAI.
To Hurjet έχει ήδη αποδείξει τις δυνατότητές του, πραγματοποιώντας την πρώτη πτήση το 2023 και προβλέπεται να εισέλθει σε παραγωγή μαζικής κλίμακας το 2026. Η τουρκική πολεμική αεροπορία έχει παραγγείλει 16 εκπαιδευτικά αεροσκάφη στην ΤΑΙ, με πρόβλεψη να φτάσει τα 100, ενώ εξετάζεται έκδοση με δύο κινητήρες για χρήση σε μελλοντικό τουρκικό αεροπλανοφόρο. Το Hurjet θα καλύψει πολλαπλές αποστολές: από εκπαίδευση, μέχρι ελαφρές επιθετικές επιχειρήσεις και συμμετοχή στην αεροβατική ομάδα Turkish Stars.
Ο Οζγκιούρ Εκσί, αναλυτής και ιδρυτής της πλατφόρμας TurDef, τονίζει ότι η απόφαση να παραχωρηθεί στην Ισπανία η ανάπτυξη υποσυστημάτων για το Hurjet, δίνει την ευκαιρία σε τουρκικές εταιρείες να διεισδύσουν στον πυρήνα της ευρωπαϊκής αμυντικής αλυσίδας. Η συνεργασία μπορεί να οδηγήσει στο μέλλον σε ανάληψη υψηλότερων ρόλων σε προγράμματα ευρωπαϊκής κλίμακας.
«Οι Ευρωπαίοι ήδη οραματίζονται τα Hurjet τους όχι μόνο ως εκπαιδευτικά και επιθετικά αεροσκάφη, αλλά και ως μαχητικά που συμμετέχουν σε μάχες αέρος-αέρος», δήλωσε ο Εκσί.
Άλλη μία σύμπραξη με τη Βρετανία;
Το Hurjet ενδέχεται να αποτελέσει μοντέλο για κοινές ευρωπαϊκές αποστολές. Ειδικοί υποστήριζαν πριν από τη συμφωνία με τον Κιρ Στάρμερ τη Δευτέρα για αγορά Eurofighters ότι, εάν η Τουρκία κατάφερνε να αγοράσει αεροσκάφη Eurofighter Typhoon, τα οποία παράγονται από την κοινοπραξία Γερμανίας, Ιταλίας, Ισπανίας και Ηνωμένου Βασιλείου, οι βρετανικές εταιρείες να θελήσουν να ενσωματώσουν τα δικά τους αερο-ηλεκτρονικά συστήματα στο Hürjet. Αυτό θα άνοιγε πρόσθετες ευκαιρίες πωλήσεων για το αεροσκάφος στις ευρωπαϊκές αγορές. Ωστόσο, σύμφωνα με πηγή της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας, θα χρειαστεί χρόνος πριν η Τουρκία μπορέσει να πουλήσει Hurjet σε χώρες εκτός της Ισπανίας. Αυτό θα διαρκέσει τουλάχιστον 10 χρόνια.
Το δίκτυο των αμυντικών συμπράξεων της Τουρκίας στην Ευρώπη
Η συνεργασία με την Ισπανία αποτελεί την τέταρτη αμυντική σύμπραξη της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή αγορά αμυντικού υλικού, μετά τις ήδη δρομολογημένες συμφωνίες με την Αγγλία, την Ιταλία στον τομέα των drones και με την Πορτογαλία για την κατασκευή πολεμικών πλοίων. Τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους, η τουρκική κρατική εταιρεία Defense Technologies Engineering Corporation (STM) εξασφάλισε τη νίκη σε διαγωνισμό του πορτογαλικού ναυτικού για την ανάπτυξη πολεμικών σκαφών.
Η προσθήκη του εκπαιδευτικού-μαχητικού αεροσκάφους Hurjet σε αυτή την εξίσωση ενισχύει το τουρκικό αποτύπωμα, καθώς αξιοποιεί τουρκικά υποσυστήματα ενσωματωμένα σε ευρωπαϊκά πρότυπα σχεδιασμού και παραγωγής, δίνοντας νέα ώθηση στη βιομηχανική συνεργασία με την Ε.Ε.