Η ΕΕ καταργεί σταδιακά τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου

Η νέα νομοθεσία που εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο θωρακίζει την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ, βάζοντας τέλος στην εργαλειοποίησή της από τη Ρωσία.
Το ρωσικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) που πωλείται στην αγορά άμεσης παράδοσης (spot) θα απαγορευτεί στην ΕΕ από τις αρχές του 2026, όταν ο κανονισμός τεθεί σε ισχύ. Παράλληλα, θα καταργηθούν σταδιακά οι εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω αγωγών έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2027. Οι νέοι κανόνες προβλέπουν επίσης κυρώσεις τις οποίες θα επιβάλλουν τα κράτη μέλη στους φορείς εκμετάλλευσης σε περίπτωση παραβάσεων.
Προετοιμασία για απαγόρευση των εισαγωγών πετρελαίου
Στις διαπραγματεύσεις με τη Δανική Προεδρία του Συμβουλίου, οι ευρωβουλευτές ζήτησαν την πλήρη απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου. Εξασφάλισαν τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να παρουσιάσει σχετική νομοθεσία στις αρχές του 2026, ώστε η απαγόρευση να εφαρμοστεί το συντομότερο δυνατόν και οπωσδήποτε έως τα τέλη του 2027.
Οι ευρωβουλευτές επέμειναν επίσης να αυστηροποιηθούν οι προϋποθέσεις για ενδεχόμενη προσωρινή αναστολή της απαγόρευσης εισαγωγών, η οποία θα ενεργοποιείται σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης που αφορούν την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ.
Για να καλυφθούν τυχόν νομικά κενά και να περιοριστεί ο κίνδυνος παράκαμψης των κανόνων, οι φορείς εκμετάλλευσης θα υποχρεώνονται να προσκομίζουν στις τελωνειακές αρχές πιο αναλυτικά και αυστηρά στοιχεία σχετικά με τη χώρα παραγωγής του φυσικού αερίου πριν από την εισαγωγή ή την αποθήκευσή του.
Δηλώσεις
«Αυτή είναι μια ιστορική στιγμή: η ΕΕ κάνει ένα τεράστιο βήμα προς μια νέα εποχή, αποδεσμευμένη από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο. Η Ρωσία δεν θα μπορέσει ποτέ ξανά να χρησιμοποιήσει τις εξαγωγές ορυκτών καυσίμων ως όπλο κατά της Ευρώπης. Οι βασικές μας προτεραιότητες ήταν να επιταχύνουμε όσο το δυνατόν περισσότερο το χρονοδιάγραμμα για την απαγόρευση του φυσικού αερίου μέσω αγωγών, να απαγορεύσουμε τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις LNG ένα έτος νωρίτερα από την αρχική πρόβλεψη και να αποτρέψουμε την δυνατότητα παράκαμψης των νέων αυτών κανόνων. Τώρα πρέπει να δράσουμε χωρίς καθυστέρηση για την εφαρμογή αυτής της συμφωνίας και να στρέψουμε την προσοχή μας στις εισαγωγές πετρελαίου, όπου θα ζητήσουμε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να τηρήσει τη δέσμευσή της να υποβάλει πρόταση στις αρχές του 2026», δήλωσε ο ευρωβουλευτής Ville Niinistö (Πράσινοι, Φινλανδία), συνεπικεφαλής των διαπραγματευτών εκ μέρους της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (ITRE).
«Η σημερινή ψηφοφορία στέλνει ένα σαφές και ισχυρό μήνυμα: η Ευρώπη δεν θα εξαρτηθεί ποτέ ξανά από το ρωσικό φυσικό αέριο. Πρόκειται για ένα σημαντικό επίτευγμα για την ΕΕ και ένα ιστορικό σημείο καμπής για την ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική. Ενισχύσαμε την αρχική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εισάγοντας έναν χάρτη πορείας προς την απαγόρευση του πετρελαίου και των προϊόντων του, τερματίζοντας τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις νωρίτερα από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί και διασφαλίζοντας την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης», δήλωσε η ευρωβουλευτής Inese Vaidere (ΕΛΚ, Λετονία), συνεπικεφαλής των διαπραγματευτών εκ μέρους της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου.
Επόμενα βήματα
Η νέα νομοθεσία, η οποία έχει ήδη συμφωνηθεί με το Συμβούλιο, εγκρίθηκε με 500 ψήφους υπέρ, 120 κατά και 32 αποχές. Θα πρέπει τώρα να εγκριθεί επίσημα από το Συμβούλιο πριν από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.
Η συγκεκριμένη νομοθετική πρόταση αποτελεί απάντηση στη συστηματική χρήση του ενεργειακού εφοδιασμού ως όπλου από τη Ρωσία, μια πρακτική που παρατηρείται εδώ και σχεδόν είκοσι χρόνια και κορυφώθηκε με την ολομέτωπη εισβολή στην Ουκρανία το 2022. Η εισβολή συνοδεύτηκε από περαιτέρω παρεμβάσεις στη λειτουργία της αγοράς, όπως η πρωτοφανής υποπλήρωση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης της ΕΕ από τη Gazprom και η αιφνίδια διακοπή της λειτουργίας αγωγών, γεγονότα που εκτόξευσαν τις τιμές ενέργειας έως και οκτώ φορές πάνω από τα προ κρίσης επίπεδα.