Η δύσκολη εξίσωση του ανασχηματισμού

Τον μήνα που πέρασε, η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη είχε να διαχειριστεί μία σειρά ανοικτών μετώπων, που ήγειραν ερωτήματα για τη συνοχή και την αντοχή της. Είχε κορυφωθεί για παράδειγμα η κρίση του GSI με την δημόσια αντιπαράθεση των δύο υπουργών Οικονομικών και Ενέργειας και την εμφανή διπλωματική κρίση μεταξύ Λευκωσίας και Αθήνας. Είχε παράλληλα περιπλεχθεί το ακανθώδες ζήτημα της ΑΤΑ καθώς δύο υπουργοί, ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Παναγιώτου και ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός διαπραγματεύονταν το θέμα, προκαλώντας σύγχυση στους εμπλεκόμενους φορείς για το ποιος τελικά έχει το πάνω χέρι. Είχε ακολουθήσει και το μεγάλο ζήτημα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών με την ΟΕΛΜΕΚ να επιχειρεί άδειασμα της υπουργού Παιδείας, απαιτώντας συμμετοχή και άλλου υπουργού στον διάλογο. Και κορυφώθηκε προφανώς με τις δημόσιες τοποθετήσεις του υπουργού Δικαιοσύνης Μάριου Χαρτσιώτη γύρω από τον φόνο Δημοσθένους που ενίσχυαν την ανασφάλεια των πολιτών. Ήταν αναμφίβολα πολλές μαζεμένες κρίσεις σε ένα μικρό χρονικό διάστημα που έβγαλαν στο προσκήνιο:
- Την απώλεια διαπραγματευτικής ισχύς των υπουργών λόγω της παρατεταμένης συζήτησης ανασχηματισμού τους
- Εικόνα διγλωσσίας
- Εικόνα έλλειψης πολιτικής κατεύθυνσης
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ανασχηματισμός: Η ονοματολογία, οι κόκκινες γραμμές και πότε αναμένεται
Το σενάριο του ανασχηματισμού και ο Νοέμβρης
Σε αυτό ακριβώς το αμήχανο για την κυβέρνηση περιβάλλον επιστρέφει το ζήτημα του ανασχηματισμού, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σκοπεύει να προχωρήσει σε αλλαγές εντός του πρώτου δεκαπενθήμερου του Νοεμβρίου, όταν δηλαδή θα ολοκληρωθεί και η παρουσίαση των υπουργών στην επιτροπή οικονομικών. Δεν αποκλείεται βεβαίως να υπάρξει μετατόπιση της ημερομηνίας, καθώς ο Πρόεδρος θέλει να υπάρχει το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Το σίγουρο είναι πως αυτός δεν μπορεί να γίνει αργότερα δεδομένου ότι με την έναρξη του 2026 ξεκινά η προεδρία της Ε.Ε. Το ζήτημα του ανασχηματισμού βεβαίως σέρνεται από τον περασμένο Ιούλιο και κορυφώθηκε μετά τις φονικές πυρκαγιές και τις προεκτάσεις που αυτή προκάλεσε. Ο Πρόεδρος τότε θέλησε να αποφύγει να προχωρήσει σε αντικατάσταση υπουργών ακριβώς γιατί δεν ήθελε να σταλεί το μήνυμα παραδοχής λαθών και κακών πρακτικών. Ρόλο όμως έπαιξε και το γεγονός ότι δυσκολεύτηκε να βρει τα κατάλληλα πρόσωπα στις κατάλληλες θέσεις. Το πρόβλημα με αυτή την παρατεταμένη σεναριολογία ανασχηματισμού – που δεν αποτελεί αποκύημα της φαντασίας των ΜΜΕ αλλά πληροφόρηση από κυβερνητικές πηγές- είναι ότι έχει ήδη προκαλέσει ανασφάλεια σε υπουργούς που βλέπουν το όνομά τους να συζητείται, ενόχληση σε άλλους υπουργούς που νιώθουν να τσουβαλιάζονται από την κοινωνία εξαιτίας των ανεπαρκειών άλλων μελών του υπουργικού και ένα γενικότερο βραχυκύκλωμα.
Ο Παπαναστασίου και η κόκκινη γραμμή
Το ερώτημα πλέον είναι ποιοι αναμένεται να οδηγηθούν σε αντικατάσταση. «Η έκπληξη θα είναι αν δεν αντικατασταθεί» λένε κυβερνητικές πηγές για τον υπουργό Ενέργειας Γιώργο Παπαναστασίου, καθώς ο Πρόεδρος φέρεται να έχει εκφράσει πολλές φορές την δυσφορία του για την κακή συνεννόηση που υπάρχει. Ζήτημα βεβαίως είναι πως δεν έχει υλοποιηθεί καθόλου ο ενεργειακός σχεδιασμός. Αντιθέτως, ενισχύεται η αίσθηση ότι οι πλείστοι σχεδιασμοί -κάποιοι εξαιτίας του τι έχει κληρονομήσει και άλλοι από καθαρά δικούς του χειρισμούς- οδηγούνται σε ναυάγιο. Σε αυτό το σενάριο, ερώτημα είναι ποια θα είναι η αντίδραση του ΔΗΚΟ και συγκεκριμένα του Νικόλα Παπαδόπουλου αν ληφθεί υπόψη πως ο ίδιος θεωρεί απαραίτητη την παρουσία Παπαναστασίου στο υπουργικό σχήμα. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι έχει επιχειρήσει να τον στηρίξει στο GSI αδειάζοντας τον υπουργό Οικονομικών Μάκη Κεραυνό. Το πρόσωπο πάντως που ακούγεται ως το πιο πιθανό να αναλάβει στην θέση του είναι ο Πρόεδρος του ΚΕΒΕ Σταύρος Σταύρου, ο οποίος έχει πολύ καλές σχέσεις και με τον Νίκο Χριστοδουλίδη αλλά και με στελέχη του ΔΗΚΟ.
Σχεδόν βέβαιη θεωρείται και η αποχώρηση του υπουργού Δικαιοσύνης Μάριου Χαρτσιώτη, ο οποίος φαίνεται να επιδείνωσε την θέση του μετά τις άστοχες δηλώσεις που ακολούθησαν του φόνου του Σταύρου Δημοσθένους. Αλλαγές αναμένονται και στο υφυπουργείο κοινωνικής πρόνοιας, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξουν και μετακινήσεις υπουργών σε άλλα πόστα. Σε αυτό το πλαίσιο κάποιοι βάζουν στο τραπέζι για το υπουργείο δικαιοσύνης, το όνομα του υφυπουργού Μετανάστευσης Νικόλα Ιωαννίδη, ενώ και η μετακίνηση της Μαρίας Παναγιώτου από το υπουργείο Γεωργίας θεωρείται πολύ πιθανή. Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί πως εκτός των αντικαταστάσεων και των μετακινήσεων, ήδη ανακινούνται ονόματα ανεπίσημα, όπως αυτό του βουλευτή της ΔΗΠΑ Μαρίνου Μουσιούττα. Το ερώτημα είναι αν σε ένα τέτοιο σενάριο θα συναινέσει ο Μάριος Καρογιάν δεδομένου ότι το ψηφοδέλτιο της ΔΗΠΑ αποδυναμώνεται αυτόματα με την απουσία ενός υφιστάμενου βουλευτή.
Το ερωτηματικό για το εργασίας
Ανοικτό ερώτημα είναι τι θα γίνει με τον υπουργό Εργασίας Γιάννη Παναγιώτου. Υπενθυμίζεται ότι η πρόταση της ΑΤΑ, έγινε με την σύμφωνη γνώμη του Προέδρου της Δημοκρατίας. Οι αναταράξεις ωστόσο που προκλήθηκαν στις συντεχνίες αλλά κυρίως στην εργοδοτική πλευρά μέρος της οποίας αρνείτο να συνομιλήσει μαζί του, καταγγέλλοντάς τον για αθέτηση θέσεων και δεσμεύσεων. Το ερώτημα βεβαίως είναι αν μπροστά στις αντιδράσεις ο Πρόεδρος θα θυσιάσει τον υπουργό του, ούτως ώστε να εκτονώσει την κρίση.
Ο Κεραυνός, η δυσκολία και οι δελφίνοι
Ζήτημα που συζητείται έντονα είναι και το μέλλον του υπουργού Οικονομικών Μάκη Κεραυνού. Ο ίδιος είχε εκφράσει στο παρελθόν αλλά και συχνά στον στενό του περίγυρό του ότι έχει κουραστεί και θέλει να αποχωρήσει. Δεν είναι τυχαίες και οι αναφορές του με αφορμή το GSI ότι είναι πρόθυμος να διευκολύνει την κυβέρνηση. Η κυβέρνηση από την άλλη αντιλαμβάνεται πως ο κ. Κεραυνός έχει καταφέρει να κερδίσει την εμπιστοσύνη μίας μερίδας των πολιτών και τυχόν μετακίνησή του μπορεί να ερμηνευθεί ως τιμωρία του για τις θέσεις που εξέφρασε γύρω από το GSI. Δεν πρέπει παράλληλα να αγνοείται η δυσκολία στο να βρεθούν αντικαταστάτες εκτός κυβέρνησης. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που ανησυχούν για τα ανοικτά μέτωπα που θα κληθούν να διαχειριστούν τόσο σε ο,τι αφορά το θέμα της φορολογίας όσο και των ακανθωδών ζητημάτων της ΑΤΑ και του GSI. Αν και μπήκαν ονόματα στο τραπέζι της ονοματολογίας όπως αυτό του Ευγένιου Ευγενίου και του Τάσου Γιασεμίδη, χωρίς ωστόσο να γίνει κάποια επίσημη πρόταση, πολύ πιθανή θεωρείται η μετακίνηση της υφυπουργού παρά τω προέδρω Ειρήνη Πική.
Και το Προεδρικό;
Πιθανή μετακίνηση της Ειρήνης Πική στο υπουργείο Οικονομικών, ανοίγει πλέον και το κεφάλαιο ανακατατάξεων στο Προεδρικό. Υπενθυμίζεται πως πλην της Δόξας Κωμοδρόμου, δεν υπήρξε όλο αυτό το διάστημα καμία απολύτως αλλαγή στο Προεδρικό, το οποίο στην ουσία παίζει σημαντικό ρόλο για την εικόνα που παρουσιάζει τόσο ο ίδιος ο Πρόεδρος όσο και η κυβέρνηση.